ببینید؛ قصه‌ی ازدواج در ایران: از اسطوره‌های کهن تا فشار شبکه های اجتماعی
با وجود رشد چشمگیر تحصیلات و اشتغال زنان، بسیاری همچنان تحت فشار فرهنگی برای ازدواج با مردانی قرار دارند که از نظر اقتصادی، شغلی یا تحصیلی جایگاهی بالاتر دارند.
ازدواج در ایران امروز، ترکیبی از میراث سنتی و فشارهای مدرن است؛ الگویی که از اسطوره‌های کهن ریشه گرفته اما در عصر شبکه‌های اجتماعی در قالبی پرزرق‌وبرق بازتولید می‌شود.
در فضای مجازی، ازدواج اغلب به‌عنوان رقابتی تجملی به تصویر کشیده می‌شود؛ جایی که داشتن خانه در منطقه‌ای خاص، خودروی مدل‌بالا و توانایی خرید طلا، به معیارهای اصلی انتخاب همسر تبدیل شده است. این تصویر نه‌تنها در پست‌ها و استوری‌ها، بلکه در ذهن بسیاری از خانواده‌ها نیز تثبیت شده است.
با وجود رشد چشمگیر تحصیلات و اشتغال زنان، بسیاری همچنان تحت فشار فرهنگی برای ازدواج با مردانی قرار دارند که از نظر اقتصادی، شغلی یا تحصیلی جایگاهی بالاتر دارند؛ الگویی نانوشته که در جامعه به «هایپرگامی» مشهور است. اما با تغییر موقعیت اجتماعی زنان، این تعادل سنتی بر هم خورده و گزینه‌های «بالاتر» برای بسیاری از زنان کاهش یافته است.
کارشناسان می‌گویند این وضعیت زنان و مردان جوان را در موقعیتی متناقض قرار داده است. زنان بین تمایل به رابطه‌ای برابر و فشار خانواده برای انتخاب مردی «بالاتر» گرفتار شده‌اند و مردان با موقعیت اقتصادی ضعیف‌تر، خود را خارج از میدان ازدواج می‌بینند.
پیشنهاد برخی جامعه‌شناسان، پذیرش «هایپوگامی» یا ازدواج زنان با مردانی در جایگاه اقتصادی یا تحصیلی پایین‌تر است، اما این راه‌حل با مقاومت فرهنگی و کلیشه‌های جنسیتی روبه‌رو می‌شود.
در گذشته، ازدواج در فرهنگ ایرانی پیوندی مقدس میان دو نیروی مکمل بود، اما امروز زن نقشی فعال، تحصیل‌کرده و مستقل دارد و جامعه هنوز راهی برای بازتعریف جایگاه او نیافته است.
آمارها نشان می‌دهد سن تجرد قطعی زنان رو به افزایش است؛ پدیده‌ای که بیش از آنکه ناشی از بی‌میلی به ازدواج باشد، نتیجه گره خوردن آن با معیارهای ناسازگار با واقعیت‌های امروز است.
تحلیلگران معتقدند اگر قرار است ازدواج برای نسل جدید معنا و کارکرد خود را حفظ کند، باید بر پایه احترام متقابل، همراهی و درک دوطرفه بازتعریف شود؛ نه صرفاً بر اساس دارایی و جایگاه اجتماعی.
منبع: عصر ایران
