«بُز بربری»؛ شگفتی کوچک دامداری‌های پاکستان
بز بربری یکی از شناخته‌شده‌ترین نژادهای کوچک بز در پاکستان و شمال هند است که به دلیل جثه جمع‌وجور، بلوغ زودرس و توانایی سازگاری بالا، محبوبیت زیادی میان دامداران به‌ویژه در مناطق کم‌زمین و کم‌امکانات دارد. این حیوان هرچند کوچک است، اما به‌خوبی نشان داده که می‌تواند منبعی پربازده برای گوشت و شیر باشد.
فرادید| درباره خاستگاه این نژاد اختلاف‌نظر وجود دارد. برخی آن را برگرفته از بندر «بربره» در سومالی می‌دانند، اما نظر رایج‌تر این است که ریشه اصلی‌اش به شبه‌قاره هند بازمی‌گردد. امروز بز بربری در ایالت‌های هاریانا، پنجاب و اوتار پرادش در هند و در استان‌های پنجاب و سند در پاکستان به‌طور گسترده پرورش داده می‌شود. همچنین گزارش‌هایی از حضور آن در کشورهای دیگری مانند نپال، موریس و حتی ویتنام وجود دارد. تنها در هند جمعیت آن در سال ۲۰۲۴ بیش از ۳٫۴ میلیون رأس برآورد شده و در پاکستان آخرین آمار در سال ۲۰۰۶ حدود ۲٫۳ میلیون رأس بوده است.
به گزارش فرادید؛ بز بربری کوچک‌جثه و خوش‌فرم است. سر ظریف با گوش‌های کوچک و رو به بالا، شاخ‌های کوتاه و چشم‌هایی درشت و کنجکاو دارد. موهای آن کوتاه است و معمولاً سفید با لکه‌های قهوه‌ای مایل به قرمز، هرچند بزهای کاملاً سفید یا دارای رنگ‌های دیگر هم دیده می‌شوند. یک گونۀ بدون‌شاخ از این نژاد با نام «ثوری باری» نیز شناخته شده است. وزن نرها به طور معمول بین ۳۵ تا ۴۵ کیلوگرم و ماده‌ها حدود ۲۵ تا ۳۵ کیلوگرم است.
این بزها سرزنده، باهوش و اجتماعی هستند و هم در گله و هم در کنار انسان‌ها به‌خوبی رفتار می‌کنند. انرژی و تحرک‌شان باعث می‌شود نگهداری از آن‌ها حتی در محیط‌های شهری یا نیمه‌شهری آسان باشد. توانایی بالای آن‌ها در تحمل شرایط خشک و نیمه‌خشک نیز سبب شده انتخابی ایده‌آل برای مناطق گرم و کم‌آب باشند.
رژیم غذایی بز بربری شامل علوفه سبز مانند شبدر و ذرت، بقایای کشاورزی و در صورت نیاز غلات و مکمل‌های پروتئینی است. برای رشد بهتر و سلامت گله، استفاده از سنگ نمک و مکمل‌های معدنی نیز توصیه می‌شود. آب تمیز هم باید همیشه در دسترس باشد. این بزها با مراقبت مناسب، حدود ۱۰ تا ۱۲ سال عمر می‌کنند.
بز بربری یک نژاد دو منظوره است که هم برای گوشت و هم برای شیر پرورش داده می‌شود. گوشت آن لذیذ و خوش‌طعم است و در بازار ارزش بالایی دارد. همچنین ماده‌ها در هر دوره شیردهی حدود ۱۰۷ لیتر شیر در مدت ۱۵۰ روز تولید می‌کنند، و در شرایط مطلوب روزانه ۱ تا ۱٫۵ لیتر شیر به دست می‌آید. این نژاد همچنین به دلیل بلوغ زودرس و نرخ زادآوری بالا، برای تکثیر سریع گله‌ها بسیار مناسب است.
در پاکستان و هند، بز بربری نه تنها از نظر اقتصادی بلکه از نظر فرهنگی نیز اهمیت ویژه‌ای دارد. در ایام عید قربان، این بزها به دلیل ظاهر زیبا، اندازه مناسب و کیفیت گوشت، از پرطرفدارترین انتخاب‌ها به شمار می‌آیند. همچنین برای دامداران تازه‌کار و پرورش‌دهندگان شهری که به دنبال حیوانی کم‌دردسر و پرمنفعت هستند، انتخابی ایده‌آل محسوب می‌شوند.
