کشف گونۀ جدید «حلزون ماهی» در عمق 3200 متری اقیانوس

ویدئوهای ضبطشده از این سه گونهی تازهکشفشده نشان میدهد اعماق دریا هنوز پر از رمز و رازهای ناشناخته است.
فرادید| سال ۲۰۱۹، دانشمندان موجود عجیبی را هزاران متر زیر سطح دریا مشاهده کردند. آنها از یک موجود صورتی برآمده با چشمان بزرگ و کارتونی و بالههای سینهای بیش از حد معمول فیلمبرداری کردند. حالا مشخص شده این موجود، گونهای تازه برای علم است؛ یک حلزونماهی. جالبتر اینکه پژوهشی تازه نشان داده این تنها یکی از سه گونه جدید حلزونماهی است که معرفی شدهاند.
به گزارش فرادید، تاکنون بیش از ۴۰۰ گونه از حلزونماهی در سراسر جهان شناسایی شدهاند و برخی از آنها جزو عمیقزیترین ماهیان شناختهشده محسوب میشوند. حالا سه گونه دیگر هم به این فهرست اضافه شدهاند:
- حلزونماهی برآمده (Careproctus colliculi) با رنگ صورتی
- حلزونماهی تیره (C. yanceyi)، سیاهرنگ
- حلزونماهی باریک (Paraliparis em)، سیاهرنگ
پروفسور مَکِنزی جِرینجِر، استادیار زیستشناسی و سرپرست این پژوهش، توضیح داده: «دو گونه از این حلزونماهیهای سیاه در یک شیرجه و از یک مکان جمعآوری شدند. وقتی دقیقتر به نمونهها نگاه کردم، بسیار شگفتزده شدم از اینکه چقدر با هم تفاوت دارند؛ نه از دید بلوغ (بالغ و نابالغ) بلکه از دید شکل و ژنتیک.»
این دو گونه در ایستگاه تحقیقاتی Station M کشف شدند؛ مکانی ارزشمند که دهههاست مطالعه میشود. کشف دو گونه ناشناخته از یک مکان کمابیش شناختهشده نشان میدهد هنوز چقدر باید درباره سیارهمان یاد بگیریم.
ویژگیها و رفتارها
حلزونماهی برآمده به شکل شگفتانگیزی بامزه است و ظاهری متفاوت از گونههای سیاهرنگ دارد. رنگ در این اعماق اهمیتی ندارد، زیرا هیچ نوری از خورشید به آنجا نمیرسد.
جرینجر میگوید: «این ماهیها شاید یکدیگر و محیط پیرامون را بیشتر با ارتعاشات آب، بو و مزهکردن حس میکنند تا با بینایی. جالب است بدانید بسیاری از ماهیها میتوانند با پرههای بالههایشان بچشند. به نظر میرسد این ماهیها از بالههای سینهای انعطافپذیرشان برای درک محیط بهره میبرند.»
هرچند در این اعماق خورشیدی وجود ندارد، اما گاهوبیگاه نورهایی از زیستتابی (bioluminescence) دیده میشود. پژوهشگران هنوز نمیدانند این گونهها تا چه اندازه از بینایی استفاده میکنند، اما این موضوع میتواند مسیر پژوهشی آینده باشد.
این گونه Careproctus yanceyi است که با نام حلزونماهی سیاه شناخته میشود
حلزونماهی برآمده ۲۲ شعاع باله در بدنش دارد. جرینجر توضیح میدهد: «در ویدئوی زیبایی که تیم پژوهشی گرفته روشن است این ماهی چطور با دقت و ظرافت بالههای سینهای خود را کنترل میکند. این شعاعها نقش مهمی در شنا بهویژه در تغییر جهت و همچنین درک محیط دارند.»
حلزونماهیها به خانواده Liparidae تعلق دارند و در زیستگاههای بسیار متفاوتی زندگی میکنند؛ از آبگیرهای کمعمق ساحلی گرفته تا عمیقترین بخشهای اقیانوس. آنها اغلب بدن ژلهای و سر بزرگ دارند. برخی با کمک مکندههای شکمی خود به حیوانات بزرگتر میچسبند و همراه آنها حرکت میکنند و برخی دیگر مانند حلزون به صخرهها میچسبند و جمع میشوند.
حلزونماهی باریک، Paraliparis em
پژوهشهای گسترده جرینجر در زمینه ردهبندی، ریختشناسی کارکردی و فیزیولوژی کمک کرده تا بفهمیم این ماهیان چگونه در فشارهای خردکننده، سرمای شدید و تاریکی مطلق زنده میمانند.
جرینجر در پایان میگوید: «من عاشق حلزونماهیها هستم! آنها فوقالعادهاند و کار با آنها لذتبخش است. ما همواره به اعماق دریا به چشم زیستگاههای سخت و افراطی نگاه میکنیم، اما برای بسیاری از موجودات، اعماق دریا (بزرگترین زیستگاه روی زمین) خانه است. یافتن گونههایی که بهظاهر شکننده هستند، اما در چنین شرایطی رشد میکنند، زیبایی اعماق دریا را نشان میدهد و یادآور مسئولیت ما در شناخت و حفاظت از این اکوسیستمهای شگفتانگیز است.»
مترجم: زهرا ذوالقدر