تصاویر؛ سفر در زمان؛ گزارش کامل تغییر اسامی خیابان‌های تهران در سال ۱۳۱۴

در سال ۱۳۱۴ روزنامه اطلاعات در شماره‌های پیاپی ۱۰ و ۱۱ شهریور خود اسامی جدید خیابان‌های شهر طهران را منتشر کرد. طهران آن روزگار، با اینکه تهران با «ط» بود، اما دوره‌ای از مدرنیزاسیون را در خود می‌دید که تغییر برخی نام‌های قدیمی و تعیین نام جدید برای برخی معابر را که به‌تازگی ساخته شده بود یا قرار بود در سال‌های بعد ساخته شوند، ناگزیر می‌کرد.

نام‌های طهران

در گزارش مزبور آمده: «بلدیه طهران تصمیم گرفته است که اسامی جدیدی برای خیابان‌های شهر طهران چنانکه شایسته توسعه شهر و شئون پایتخت شاهنشاهی باشد تعیین کند و برای اجرای این منظور اسامی قدیم خیابان‌های شهر را تغییر داده و اسامی جدیدی که صورت آن ذیلاً از نظر خوانندگان می‌گذرد، تعیین و دستور ساختن کاشی‌های آن را از همین قرار صادر کرد. بنابراین اسامی خیابان‌های شهر طهران به شرح ذیل خواهد بود.»

از میان نام جدید آن روزگار این خیابان‌ها حالا نام برخی‌ها تغییر کرده و برخی همچنان همان نام آن سال‌هاست. برای نمونه اطلاعات نوشته: «به پاس خدمات جناب آقای لشکربد بوذرجمهری که مدت چندین سال ریاست بلدیه طهران را عهده‌دار بودند، بلدیه به نام قدرشناسی خیابان جدیدالاحداث شرقی و غربی شهر را به نام ایشان، خیابان بوذرجمهری نام نهاده است.» این خیابان حالا با نام ۱۵ خرداد در میان تهرانی‌ها شناخته می‌شود.

نام‌هایی به استواری تاریخ

خیابان‌هایی که نام آنها از نام مفاخر و بزرگان ادب فارسی گرفته شده بوده، تقریباً همچنان به همان نام قدیم خود شناخته می‌شوند. خیابان‌های سعدی، رودکی و فردوسی تقریباً در تمام قرن ۱۴ هجری شمسی به همین نام‌ها معروف بوده‌اند و در قرن ۱۵ هم هنوز نام این بزرگان بر آنهاست.

برخی نام‌ها حالا متعلق به خیابان‌هایی که در این صفحات روزنامه اطلاعات می‌بینید نیست و به خیابان دیگری در جایی دیگر از شهر اختصاص پیدا کرده.

چه خوب که هنوز نام‌های بزرگ و بامسمایی مثل جامی، غزالی، قاآنی، ابن‌سینا، منوچهری، مولوی، عطار، باباطاهر، رازی، سنایی، خاقانی، ‌ناصرخسرو و پاستور بر روی خیابان‌های و معابر این شهر هست و از دهان آدم‌ها شنیده می‌شود. این خیابان‌ها از نام این بزرگان هویت می‌گیرند و به آدم‌ها هویت می‌دهند.

نام، تاریخ، هویت

نام‌ها بار تاریخ را بر دوش دارند و به هویت بدل می‌شوند. نام‌های بعضی خیابان‌های تهران عطر و بوی تاریخ را دارند. در این خیابان‌ها روزهایی آمده و رفته که متناسب با نامی که بر آن خیابان و معبر گذاشته شده معنایی خاص پیدا کرده است. از همین روست که انتخاب نام برای خیابان‌های شهر به اندازه انتخاب نام برای فرزند مهم است. این خیابان‌ها فقط ما را از جایی به جایی نمی‌برند؛ ما در خیابان‌های شهر در جریان تاریخ غوطه‌ور می‌شویم و هم‌مسیر با آنها صداها و تصاویر و خاطراتی در آنها پیدا می‌کنیم که مهمور به مهر زمان است.

منبع: اطلاعات آنلاین