عکس؛ سفر در زمان؛ یادداشت‌های علم، شنبه ۲۳ دی ۱۳۵۱: شاه در جواب سفیر انگلیس درباره نفت گفت ارواح ننه شان
یادداشت‌های اسدالله علم: دیروز سفیر انگلیس از من پرسید: این خبر راکی به اکسپرس داد؟ با آن که می دانستم نخست وزیر بود گفتم نمیدانم. به شاهنشاه که عرض کردم، فرمودند: ممکن است کمپانی نفتی فرانسوی داده باشد. ضمناً سفیر انگلیس می گفت گو این که شما نفت را ملی کرده اید ولی برای کمپانیها هم contractual rights and qualification باقیمانده است. سر شام عرض کردم. فرمودند: ارواح ننه شان. سفیر انگلیس گفته بود [قرارداد خرید و فروش] ۱۰۰٪ [انتقال مالکیت] take over است. فرمودند: این کار در سال ۱۹۵۴ شده است.
اسدالله علم (۱ مرداد ۱۲۹۸ بیرجند – ۲۵ فروردین ۱۳۵۷ نیویورک)، یکی از مهم‌ترین چهره‌های سیاسی دوران محمدرضا شاه، وزیر دربار از ۱۳۴۵ تا ۱۳۵۶ و نخست‌وزیر ایران از سال ۱۳۴۱ تا ۱۳۴۲ بود.
در ادامه بخشی از یادداشت های او را بخوانید.
شنبه ۲۳ دی ۱۳۵۱: صبح شرفیاب شدم. با آن که دیشب برف بسیار خوب غیر منتظره ای باریده بود، شاهنشاه را خوشحال ندیدم. فرمودند: ... فوری سفیر انگلیس را بخواه و بگو این چه حقه بازی هاست؟ ما نفت را ملی کرده ایم. چه شباهتی به عرب‌ها داریم؟ بعد هم موضوع [خرید و فروش] آخرین حلّ نهایی است که باید با همه کشورها ببندید، چرا این همه اشکال می‌کنند؟ فرمودند: مطلب را به سفیر آمریکا هم تلفن کن.
بعد از ظهر، پس از آن که چائوشسکو در حدود ساعت ۱۲ رفت، سفیر انگلیس را خواستم و به او گفتم که مطلب از این قرار است. او گفت: تا آن جا که من می‌دانم، پیشنهاد... [کنسرسیوم] خوب است... ولی تفصیل را نمیدانم. سفیر آمریکا هم در همین حدود جواب داد.
من سر شام شرفیاب شدم و مطلب را عرض کردم. ضمناً عرض کردم که سفیر انگلیس می پرسد موضوع [مشارکت] که شاهنشاه در لندن در ماه ژوئن اعلام فرمودند چه شد؟ فرمودند: برو به او بگو فردا _ صبح _ که شما تسلیم اعراب شدید آن وقت اعراب قرار بود حداکثر ۲۵٪ شریک بشوند، حالا شما آنها را تا سال ۱۹۸۱ تا ۵۱٪ شریک می‌کنید؟ میخواهید من روی همان فکر سابقم بمانم؟ با وصف این در مورد پیشنهادات نفتی‌ها البته ما [بی آن که اصول خود را زیر پا بگذاریم، هر پیشنهادی را بر پایه شایستگی آن ارزیابی خواهیم کرد.]
We shall judge each proposal on its own merit, without stepping on our own principles.
دیروز سفیر انگلیس از من پرسید: این خبر راکی به اکسپرس داد؟ با آن که می دانستم نخست وزیر بود گفتم نمیدانم. به شاهنشاه که عرض کردم، فرمودند: ممکن است کمپانی نفتی فرانسوی داده باشد. ضمناً سفیر انگلیس می گفت گو این که شما نفت را ملی کرده اید ولی برای کمپانیها هم contractual rights and qualification باقیمانده است. سر شام عرض کردم. فرمودند: ارواح ننه شان. سفیر انگلیس گفته بود [قرارداد خرید و فروش] ۱۰۰٪ [انتقال مالکیت] take over است. فرمودند: این کار در سال ۱۹۵۴ شده است.
منبع: انتخاب
