10 جانور «ماده» که خونخوارتر و کشنده‌تر از «نرها» هستند

فرادید| وقتی صحبت از حیوانات شکارچی می‌شود، معمولاً شیر نر یا گرگ نر را تجسم می‌کنیم، اما در قلمروی حیوانات، اغلب ماده‌ها قدرت واقعی را در اختیار دارند. سلطه آن‌ها تنها محدود به قدرت جسمانی نیست بلکه شامل استراتژی و زیرکی هم می‌شود. ماده‌ها سلسله‌مراتب اجتماعی را مدیریت می‌کنند، از فرزندان خود به‌شدت محافظت می‌کنند و از تکنیک‌های شکاری استفاده می‌کنند که می‌تواند از نرها هم پیشرفته‌تر باشد. در برخی گونه‌ها، آن‌ها حتی تولیدمثل را به یک مسئله مرگبار تبدیل می‌کنند و با هوش و دقت، بقاء خود را تضمین می‌کنند. در سراسر طبیعت، حیوانات ماده نشان می‌دهند سازگاری، ابتکار و کارآمدیِ کشنده، ویژه‌ی نرها نیست و در بسیاری مواقع، این ماده‌ها هستند که در زندگی و مرگ قدرت نهایی را در دست دارند. 

به گزارش فرادید، در طبیعت، قدرت همیشه به اندازه یا قدرت جسمانی محدود نمی‌شود؛ گاه قدرت به استراتژی، پنهان‌کاری و دقتِ کشنده وابسته است. شکارچیان ماده اغلب اکوسیستم‌های خود را تحت سلطه دارند و مهارت‌های شکار، هوش و مقاومت چشمگیری را به نمایش می‌گذارند. از دقت مرگبار شیرهای ماده در هماهنگی شکار تا زیرکی عنکبوت‌ها و اختاپوس‌ها، این شکارچیان ماده برتر نشان می‌دهند در طبیعت، ماده‌ها تنها بازمانده نیستند، بلکه حاکمان زنجیره غذایی هستند. 

در ادامه، با ۱۰ شکارچی ماده قدرتمند آشنا می‌شوید که سلطه آن‌ها ایده‌های سنتی درباره قدرت را در قلمرو حیوانات به چالش می‌کشد: 

پشه‌ها

پشه‌های ماده قاتلان خاموش طبیعت هستند. برخلاف نرها که از شهد تغذیه می‌کنند، ماده‌ها برای رشد تخم‌ها به خون نیاز دارند. این نیاز موجب می‌شود آن‌ها ناقل بیماری‌های مرگباری مانند مالاریا، تب دنگی و ویروس زیکا باشند. مالاریا به‌تنهایی سالانه بیش از ۴۰۰.۰۰۰ نفر را می‌کشد که بیشترشان کودکان آفریقا هستند. نقش پشه ماده در انتقال بیماری نشان می‌دهد که حتی کوچک‌ترین موجودات می‌توانند تأثیر عمیقی بر اکوسیستم‌ها و جمعیت انسان‌ها داشته باشند. تأثیر مرگبار آن‌ها ترکیبی از زیست‌شناسی و استراتژی بقاست و نشان می‌دهد قدرت همیشه به جثه نیست. 

عنکبوت بیوه سیاه

عنکبوت ماده بیوه سیاه به سمی که دارد معروف است؛ سمی که حاوی یک نوروتوکسین قوی است که می‌تواند موجب درد شدید در انسان شود. در برخی موارد، این عنکبوت ماده ممکن است پس از جفت‌گیری جفت خود را بخورد، عملی که تغذیه او را تأمین و شانس بقاء فرزندانش را افزایش می‌دهد. این ترکیب شکار و استراتژی تولیدمثل، کارآمدی کشنده و حساب‌شده‌ی ماده‌ها در طبیعت را نشان می‌دهد. اندازه کوچک آن‌ها توانایی مرگباری در خود دارد و تأکید می‌کند خطر در طبیعت می‌تواند در مقیاس کوچک ظاهر شود. 

خرس‌های تنبل

خرس‌های تنبل ماده ظاهری آرام و کند دارند، اما رفتارشان هنگام محافظت از فرزندانشان بی‌نهایت تغییر می‌کند. توله‌ها در برابر شکارچیانی مانند ببر و پلنگ آسیب‌پذیر هستند، بنابراین مادران با غرغر، پنجه‌های تیز و حمله بی‌باک از آن‌ها دفاع می‌کنند. در هند و سریلانکا، مستند شده که خرس‌های تنبل در صورت نزدیک شدن انسان‌ها، حتی به آن‌ها حمله می‌کنند و این حرکت شجاعت و شدت غریزه‌ی مادری در حیات وحش را نشان می‌دهد. قدرت آن‌ها تنها در قدرت جسمانی نیست بلکه در آمادگی برای مقابله قاطع با تهدیدها نهفته است. 

کفتارهای خالدار

در گروه‌های کفتار خالدار، ماده‌ها بر سلسله‌مراتب تسلط دارند. آن‌ها بزرگ‌تر و پرخاشگرتر از نرها هستند و کنترل دسترسی به غذا، فرصت‌های جفت‌گیری و جایگاه اجتماعی را در دست دارند. ماده‌های ارشد همچنین استراتژی‌های شکار را هدایت و بقاء گروه را تضمین می‌کنند. رهبری آن‌ها ترکیبی از هوش، دستکاری اجتماعی و قدرت جسمانی است. جالب این که ماده‌کفتارها سطح تستوسترون بالاتری نسبت به نرها دارند که به رفتار پرخاشگرانه و فرماندهی آن‌ها کمک می‌کند. این ماده‌ها نمونه‌ی بارزی از سلطه ماده‌ای هستند که جامعه‌ای کامل را شکل می‌دهند. 

نهنگ‌های قاتل 

نهنگ‌های قاتل در گروه‌های سازمان‌یافته زندگی می‌کنند و توسط ماده‌های ارشد رهبری می‌شوند. ماده‌های ارشد تصمیمات حیاتی، از استراتژی‌های شکار گرفته تا مسیرهای مهاجرت می‌گیرند و دهه‌ها دانش خود را به اعضای جوان منتقل می‌کنند. آن‌ها در هماهنگی شکارهای پیچیده مهارت دارند و با استفاده از کار تیمی و استراتژی، طعمه‌های بسیار بزرگ‌تری از خود را شکار می‌کنند. ماده‌ها نشان می‌دهند تجربه، خرد و رهبری می‌تواند از قدرت مهم‌تر باشد و بقاء گروه را تضمین کند. 

میگوهای مانتیسی

میگوهای مانتیسی ماده ظاهری ظریف دارند اما شکارچیان فوق‌العاده‌ای هستند. آن‌ها مجهز به چنگال‌های شکارچی هستند که می‌توانند با سرعت بیش از ۸۰ کیلومتر در ساعت ضربه بزنند و نیروی کافی برای شکستن پوسته خرچنگ یا شیشه آکواریوم ایجاد کنند. این ضربه‌ها حباب‌های کاویتاسیون تولید می‌کنند که حتی بدون تماس مستقیم طعمه را بی‌حرکت می‌کند. با وجود اندازه کوچک، کارآمدی شکار و توان تخریبی آن‌ها موجب شده از قدرتمندترین شکارچیان ماده نسبت به اندازه بدن خود باشند. 

میرکت‌ها

در کلونی‌های میرکت، ماده‌های غالب تمام قدرت تولیدمثل را در دست دارند. آن‌ها با پرخاشگری یا اخراج، جفت‌گیری ماده‌های زیردست را سرکوب می‌کنند تا توله‌های خود بهترین منابع و محافظت را دریافت کنند. این استراتژی اجتماعی سخت اما مؤثر نرخ بقاء فرزندان آن‌ها را افزایش می‌دهد. سلطه میرکت‌ها یادآور اینست که در طبیعت، کنترل تولیدمثل و هوش اجتماعی به اندازه قدرت جسمانی برای حفظ قدرت اهمیت دارد. 

عنکبوت‌های پورشا

عنکبوت‌های پورشای ماده شکارچیان بسیار باهوشی هستند. آن‌ها به جای وابستگی به قدرت فیزیکی، از استراتژی و برنامه‌ریزی استفاده می‌کنند و اغلب سایر عنکبوت‌ها را به تله می‌اندازند و رفتار طعمه خود را پیش‌بینی می‌کنند. این روش شکار مانند بازی شطرنج نشان می‌دهد شکار در طبیعت می‌تواند مهارتی شناختی باشد. مهارت‌های حل مسئله آن‌ها با برخی پستانداران رقابت می‌کند و ثابت می‌کند هوش و انعطاف‌پذیری، به‌تنهایی سلاح‌های کشنده هستند. 

شیطان‌های تاسمانی

شیطان‌های تاسمانی ماده در دفاع از فرزندان خود بی‌رحم هستند. آن‌ها یکی از قوی‌ترین گازها نسبت به اندازه خود را دارند و رفتار پرخاشگرانه‌شان تضمینِ مقابله جدی با تهدیدهاست. در محیط سخت تاسمانی، بقاء اغلب به قدرت و تصمیم‌گیری سریع وابسته است. شیطان‌های تاسمانی ماده ترکیبی از قدرت جسمانی و محافظت شدید مادری دارند. 

مانتیس

مانتیس‌های ماده به‌دلیل خوردن جفت خود در طول یا پس از جفت‌گیری شناخته‌شده هستند. این رفتار آن‌ها تغذیه مهمی فراهم می‌کند و توسعه تخم و بقاء فرزندان را تقویت می‌کند. فراتر از استراتژی تولیدمثل، مانتیس‌های ماده شکارچیان ماهری هستند که با ضربات سریع طعمه را غافلگیر می‌کنند. آن‌ها نشان می‌دهند کشندگی ماده‌ها می‌تواند هم با مهارت شکار و هم با استراتژی تولیدمثل بروز کند و به همین دلیل آن‌ها یکی از شناخته‌شده‌ترین شکارچیان ماده در طبیعت هستند.

مترجم: زهرا ذوالقدر