مارهای «شاخدار» کجا و چگونه زندگی می‌کنند؟
برخی مارها شاخ دارند تا به آن‌ها در استتار و شکار کمک کند. این شاخ‌ها نقش اصلی‌شان کمک به مخفی ماندن مارها و گاه حس کردن محیط است.
فرادید| در برخی از داغ‌ترین و خشک‌ترین مناطق جهان، تعدادی مار زندگی می‌کنند که ظاهرشان کاملاً با سایر مارها فرق دارد. آن‌ها بالای چشم‌هایشان «شاخ» کوچکی دارند. این مارهای شاخدار برای زندگی در بیابان ساخته شده‌اند. رنگ‌ها، حرکات و سبک شکارشان به آن‌ها کمک می‌کند در جایی زنده بمانند که شمار کمی از حیوانات می‌توانند زنده بمانند.
به گزارش فرادید، از شنزارهای آفریقا گرفته تا بیابان‌های سنگی عربستان، این مارها به روش‌های شگفت‌آوری سازگار شده‌اند. هر نوع از آن‌ها داستان و ویژگی‌های خاص خودش را دارد که آن را منحصر به فرد می‌کند. در ادامه با هفت نوع مار شاخدار که در بیابان‌های جهان زندگی می‌کنند آشنا می‌شوید:
مار شاخدار بیابانی
مار شاخدار بیابانی (Cerastes cerastes) یکی از شناخته‌شده‌ترین مارهای شاخدار است که در بیابان‌های شمال آفریقا و خاورمیانه زندگی می‌کند. رنگ شنی آن سبب می‌شود به راحتی پنهان شود و اغلب خودش را زیر شن دفن می‌کند، طوری که تنها چشم‌ها و شاخ‌هایش دیده می‌شوند. این مار به‌آرامی منتظر می‌ماند تا حیوانات کوچک مانند سوسمارها و جوندگان نزدیک شوند و سپس به آن‌ها حمله می‌کند. جالب اینجاست که برخی از این مارها شاخ دارند و برخی دیگر نه.
مار شاخدار عربی
این مار در بیابان‌های شبه‌جزیره عربستان زندگی می‌کند و یکی دیگر از استادان پنهان شدن است. در طول روز خودش را زیر شن پنهان می‌کند و شب‌ها به شکار پستانداران کوچک، پرندگان و سوسمارها می‌پردازد. از زهر خود بیشتر برای گرفتن شکار استفاده می‌کند. زهر دارد، اما به‌ندرت به انسان‌ها آسیب می‌زند و ترجیح می‌دهد از آن‌ها دوری کند.
مار شاخ‌بینی
مار شاخدار بینی (Vipera ammodytes) در جنوب اروپا و بالکان یافت می‌شود و یک شاخ کوچک روی بینی خود دارد که تشخیص آن را آسان می‌کند. این مار در مناطق صخره‌ای یا کوهستانی زندگی می‌کند و پستانداران کوچک، پرندگان و سوسمارها را می‌خورد. زهر آن کمابیش قوی است، اما بیشتر اوقات تنها زمانی گاز می‌گیرد که احساس خطر کند. این مار با کنترل شمار جوندگان به حفظ تعادل طبیعت کمک می‌کند.
مار شاخدار ماتیلدا
مار شاخدار ماتیلدا (Atheris matildae) مار رنگارنگی است که در تانزانیا یافت می‌شود. این مار فلس‌های سبز و سیاه روشن و شاخ‌های کوچک بالای چشم‌هایش دارد. برخلاف بیشتر مارهای شاخدار، در کوه‌های جنگلی زندگی می‌کند و بیشتر وقتش را روی درختان می‌گذراند. از حیوانات کوچک مانند پرندگان و قورباغه‌ها تغذیه می‌کند. به دلیل کاهش زیستگاه، اکنون گونه در معرض خطر بحرانی شناخته می‌شود.
مار شاخدار دم‌عنکبوتی
مار شاخدار دم‌عنکبوتی (Pseudocerastes urarachnoides) که در ایران یافت می‌شود، یکی از عجیب‌ترین مارهای جهان است. دم آن شبیه عنکبوت است و برای فریب پرندگان و نزدیک کردن آن‌ها به خودش استفاده می‌شود. وقتی پرنده نزدیک شد، مار حمله می‌کند. فلس‌های خشن و شاخ‌دارش کمک می‌کند با سنگ‌ها ترکیب شود و تشخیص آن سخت باشد.
افعی شاخدار
افعی شاخدار (Bitis caudalis) در بیابان‌های خشک جنوب آفریقا زندگی می‌کند. این مار کوچک شاخ‌های کوچکی بالای چشم‌هایش دارد و رنگ آن با شن بیابان همخوانی دارد. زیر شن‌های شل پنهان می‌شود و منتظر می‌ماند تا حیوانات کوچک عبور کنند. اگرچه زهر دارد، تهاجمی نیست و بیشتر اوقات آرام است، مگر اینکه تحریک شود.
مار شاخدار پهلوموجی
مار شاخدار پهلوموجی (Crotalus cerastes) حرکت بسیار خاصی دارد. به جای حرکت مستقیم، به شکل جانبی روی شن‌ها حرکت می‌کند. این نوع حرکت کمک می‌کند روی سطح داغ باقی بماند و سریع حرکت کند. این مار پستانداران کوچک و سوسمارها را شکار می‌کند و برای زندگی در بیابان بسیار مناسب است.
مترجم: زهرا ذوالقدر
