«بدبوترین پرنده جهان» که ویژگیهایی شبیه پرندگان دوران دایناسورها دارد
این پرنده که «گندمرغ» هم نامیده میشود، بدترین بوی ممکن را میان پرندگان آمازون دارد. اندازه آن کمابیش به اندازه یک قرقاول است و رژیم غذایی آن بیشتر شامل برگ، میوه، گل و ریشه میشود که بین پرندگان بسیار نادر است.
فرادید| هوتزین (Hoatzin) یا «گندمرغ» که در جنگلهای آمازون زندگی میکند، دارای دستگاه گوارشی ویژهای است که برگها را تخمیر میکند و سبب ایجاد بویی شبیه فضله گاو میشود. این سازگاری به آن اجازه میدهد از برگهای ضخیم و سخت تغذیه کند، اما در عوض توان پروازش کاهش مییابد.
به گزارش فرادید، جوجههای این پرنده با دو پنجه روی هر بال به دنیا میآیند و میتوانند پیش از یادگیری پرواز، روی شاخهها بالا بروند. این ویژگیها سبب شده هوتزین یا گندمرغ موضوع بحثهای تکاملی زیادی باشد.
پرندگان معمولاً پرواز میکنند و برای انسانها دیدنشان لذتبخش است، اما پرندهای که بوی فضله گاو بدهد، شاید عجیب به نظر برسد، اما واقعیست! این پرنده، بدترین بوی ممکن را میان پرندگان آمازون دارد. اندازه آن کمابیش به اندازه یک قرقاول است و رژیم غذایی آن بیشتر شامل برگ، میوه، گل و ریشه میشود که بین پرندگان بسیار نادر است.
چگونه این بو ایجاد میشود
ویژگی اصلی بوی گندمرغ، فرایند گوارشی عجیب آن است. این پرنده غذایش را در کیسهای بزرگشده شبیه معده گاو تخمیر میکند. این تخمیر سبب تولید گاز متان میشود که پرنده آن را با آروغ زدن آزاد میکند و بوی معروفش ایجاد میشود. این سازگاری به گندمرغ اجازه میدهد برگهای سخت را هضم کند، اما فضای لازم برای عضلات پروازش کاهش مییابند و بنابراین توان پروازش محدود است.
جوجهها با دو پنجه روی بال
ویژگی عجیب دیگر آنها اینست که جوجههای گندمرغ با دو پنجه روی هر بال به دنیا میآیند. این پنجهها به جوجهها امکان میدهد روی شاخهها بالا بروند و بالای درختان حرکت کنند، حتی وقتی در ۷۰ روز نخست زندگی قادر به پرواز نیستند. این ویژگی یادآور Archaeopteryx، دایناسور پرندهمانند دوره ژوراسیک است و سبب شده گندمرغ موضوع بحثهای فراوان تکاملی باشد.
برخی دانشمندان معتقدند گندمرغ نوعی فسیل زنده است، آخرین بازمانده خانوادهای باستانی که حدود ۶۴ میلیون سال پیش از دیگر پرندگان جدا شدهاند. برخی دیگر میگویند این ویژگیها ممکن است به تازگی برای بقاء در جنگلهای متراکم آمازون تکامل یافته باشند، نه اینکه باقیماندهای از دوران باستان باشند.
ظاهر و صدای گندمرغ چگونه است
گندمرغ بالغ تاجی از پرهای نوکتیز و ایستاده، پوست صورت آبی و چشمان قرمز روشن دارد. صدای آن مشخص است و معمولاً به صورت خرخر یا خرناس تشبیه میشود. هنگام تهدید، بزرگسالان جیغ میزنند، هیس یا صداهای هشداردهنده تولید میکنند تا از خود و جوجهها دفاع کنند.
لانههایشان اغلب بالای آب ساخته میشوند و جوجهها در صورت خطر به آب میپرند، جایی که بوی قویشان به عنوان دفاع طبیعی عمل میکند و شکارچیان را دفع میکند.
فسیل زنده؟
جایگاه گندمرغ در شجرهنامه پرندگان همیشه یک معما بوده، زیرا با دیگر پرندگان بسیار متفاوت است. دانشمندان آسانتر میتوانند بگویند گندمرغ با چه پرندگانی مرتبط نیست تا اینکه بگویند نزدیکترین خویشاوندش چیست.
یک مطالعه ژنتیکی در سال ۲۰۱۵ نشان داد گندمرغ، آخرین بازمانده یک خانواده بسیار قدیمی است که حدود ۶۴ میلیون سال پیش جدا شدهاند.
پژوهشهای جدیدتر این فرضیه را زیر سؤال برده و میگویند گندمرغ به اندازه بسیاری از پرندگان امروزی عمر دارد و پنجههای روی بالهای جوجهها احتمالاً به تازگی تکامل یافتهاند تا به آنها کمک کنند در جنگل آمازون بالا بروند و از خطر فرار کنند.
مترجم: زهرا ذوالقدر
