عکس| مرگ جمعی صدها باکلان

مرگ و میر دسته‌جمعی باکلان‌ها در نتیجه گیر افتادن در تور صیادی پره در آب‌های شمالی کشور نشان می‌دهد که دامنه صید ضمنی (Bycatch) فراتر از آبزیان رفته است. گرچه باکلان گونه‌ای در معرض انقراض نیست، اما مرگ آنها به جرم جستجوی غذا، سازمان محیط زیست را وادار به تدوین دستورالعمل نجات کرده است.

۱. گسترش دامنه خسارات صیادی: از دریا تا آسمان

خسارات ناشی از صید و صیادی در حوزه‌های دریایی شمال کشور، رو به گسترش است. کوچک شدن سفره غذایی دریا، فشار بر گونه‌های غیرهدف را افزایش داده است. آبزیان زیادی به دنبال غذا در تورها گرفتار شده و تلف می‌شوند، اما اخیراً این خسارت‌ها به آسمان‌ها هم رسیده و مرگ دسته‌جمعی باکلان‌ها در اثر تور صیادان پره گزارش شده است.

عبدالرضا باقری، فعال محیط زیست اعلام کرد که این کشتار بی‌دلیل در جریان صید پره رخ می‌دهد: زمانی که صیادان پره تورهای خود را با تراکتور از آب بیرون می‌کشند، باکلان‌ها برای شکار ماهی‌های به دام افتاده شیرجه می‌زنند و خود گرفتار می‌شوند. او تخمین می‌زند که روزانه صدها باکلان به این شکل کشته می‌شوند.

۲. وضعیت گونه: باکلان، گونه‌ای غیرحمایت شده در معرض خطر

در ایران، باکلان‌ها شامل جمعیت‌های بومی (در تالاب استیل آستارا و انزلی) و جمعیت‌های مهاجر از عرض‌های شمالی هستند. جمعیت باکلان بزرگ در سطح جهان در خطر انقراض نیست و گونه‌ای غیر حمایت شده محسوب می‌شود. با این حال، گیر افتادن باکلان‌ها در تورهای صیادی صحنه‌های دردناکی ایجاد می‌کند که نیازمند چاره‌اندیشی است.

۳. آمار تلفات و ریشه‌یابی توسط محیط زیست گیلان

عباس عاشوری، معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی اداره کل محیط زیست گیلان، آمار دقیقی از تلفات ناشی از گیر افتادن در تور صیادی ارائه می‌دهد:

تلفات تجمعی سالانه: بیش از ۲۰۰ تا ۳۰۰ قطعه در سال در استان.

آمار امسال: ۵۸ قطعه باکلان در چابکسر به دلیل گرفتار شدن در تور تلف شده است.

وی توضیح می‌دهد که این مرگ و میر عمدتاً در اطراف پره‌های صیادی رخ می‌دهد و اغلب بعد از روزهای بارندگی و توفانی شدن دریا صورت می‌گیرد. این امر نشان می‌دهد که باکلان‌های نابالغ و گرسنه که توسط انگل‌ها تحریک شده‌اند، در شرایط سخت برای غذا به آب می‌زنند و گرفتار می‌شوند. این مشکل مشابه، برای پلیکان‌ها نیز رخ می‌دهد.

۴. راهکارهای محیط زیست برای کاهش تلفات باکلان‌ها

معاون محیط زیست گیلان بر لزوم اجرای راهکارهای عملی تأکید دارد:

برگزاری نشست مشترک با شیلات برای هماهنگی بیشتر.

آموزش صیادان: با توجه به اینکه صیادان اغلب باکلان‌ها را رقیب می‌دانند، باید اهمیت این پرندگان و نحوه رهاسازی آنها از تور آموزش داده شود.

بررسی امکان تغییر زمان صیادی (شروع تورریزی چند ساعت پس از پایان بارندگی‌ها).

استفاده از ایجاد سر و صدا برای دور کردن پرندگان از منطقه صید پره.

تدوین دستورالعمل نجات باکلان‌ها برای جلوگیری از تکرار این تلفات پرندگان در تورهای صیادی در اولویت کاری سازمان محیط زیست قرار دارد.

منبع: هفت صبح