دوئل در شام
سوریه وارد فاز پرخطری شده است. هر‌گروهی ساز خود را می‌زند؛ هر‌گروه به دنبال نزدیک شدن به این کشور یا آن کشور است.
مذاکرات میان اپوزیسیون سوریه و رژیم اسد به محل چانه‌زنی آمریکا و روسیه تبدیل شده است.
به گزارش نیویورک‌تایمز، یک دیپلمات روسی و یک دیپلمات آمریکایی می‌کوشند تا دولت سوریه و مخالفانش را برای انجام مذاکرات صلح پشت یک میز بنشانند. در عین حال، بر روی زمین دو وضعیت جریان دارد: از یک‌سو آمریکا و روسیه در حال مانور قدرت در شامات بوده و هریک اقدام به تسلیح‌گروه هوادار خود می‌کنند و در سوی دیگر، در زمینه مبارزه با داعش اشتراک نظر دارند.
نیویورک‌تایمز می‌افزاید: «چنین به نظر می‌رسد که آمریکا و روسیه بر این باور هستند که تلاش برای صلح در سوریه شکست خواهد خورد و در نتیجه، زمینه برای مرحله‌ای دیگر از جنگ آماده می‌شود.»
این گزارش چنین ادامه می‌دهد: «تلاش‌های جداگانه و بعضا متضاد آنها علیه داعش بخشی از نبردی موازی است و هریک از آنها می‌کوشند رهبری خود در نبرد با افراطی‌گری در این کشور را اثبات کنند. هر یک از آنها می‌کوشند با شکست داعش اعتباری برای خود دست و پا کنند.»
اگرچه بسیاری از کشورهای جهان مایلند تا دولت سوریه، مخالفان مسلح و حامیان بین‌المللی‌شان علیه داعش متحد شوند اما واقعیت این است که این احتمال بسیار بعید به نظر می‌رسد چراکه اختلاف استراتژیک و بنیادین میان آمریکا و روسیه وجود دارد.
روز پنج‌شنبه، اشتون کارتر، وزیر دفاع آمریکا در پاریس، استراتژی مسکو را «کاملا اشتباه» خواند زیرا به تعبیر کارتر، روس‌ها عمدتا بر «حمایت از نیروهای بشاراسد علیه نیروهای اپوزیسیون» متمرکز شده‌اند. یک مقام ارشد پنتاگون، به شرط فاش نشدن نام اعلام کرد که نه‌تنها هیچ همکاری نظامی در سوریه با روس‌ها نداریم بلکه اختلافات مان با روس‌ها آنقدر عمیق است که بعید است به توافق دست یابیم.
به گزارش خبرگزاری رویترز، مخالفان سوری تحت حمایت عربستان روز چهارشنبه لیست خود برای مذاکره با دولت سوریه را اعلام کردند که در آن نام برخی رهبران‌گروه‌های تروریستی سوریه نیز دیده می‌شود.
مسکو از زبان یک دیپلمات خود اعلام کرد در صورتی که هیات مخالفان فعلی تغییر نکند یا این هیات مذاکرات ژنو در اواخر ماه جاری میلادی را تحریم کند، از یک هیات جایگزین از مخالفان سوری برای مذاکره با دولت سوریه حمایت خواهد کرد.
این دیپلمات روس اعلام کرد: «تمام تلاش ما بر آن است که هیات مخالفان سوری که در ریاض تعیین شد، توسعه‌یافته و مخالفان میانه رو را شامل شود یا اینکه یک هیات مذاکره‌کننده جدید تعیین شود.»
این دیپلمات روس ادامه داد که روسیه و آمریکا توافق کردند مذاکرات سوریه پیش از پایان ماه جاری میلادی برگزار شود و روز جمعه 29 ژانویه آخرین تاریخ احتمالی برگزاری این مذاکرات است. هیاتی که مخالفان سوری برای مذاکرات با دولت سوریه معرفی کرده‌اند، شامل‌گروه‌های نظامی و در راس آنها محمد علوش، از رهبران جیش‌الاسلام، اسعد الزعبی، خلبان جدا شده از ارتش سوریه و جرج صبرا، رئیس سابق شورای ملی این کشور است.
نیویورک‌تایمز می‌نویسد اکنون نبرد در سوریه در دو جبهه در جریان است: از یک‌سو فاز سیاسی مذاکرات است که هرکدام از طرفین درگیر می‌کوشند تا‌گروه مقابل را تروریست قلمداد کرده و‌گروه هوادار خود را از فهرست تروریسم خارج سازند. بنابراین، چنین به نظر می‌رسد که گام اول که همان تهیه فهرستی از سازمان‌های تروریستی باشد با خطر شکست مواجه شود. گام دوم اما فاز نظامی است که جریان دارد.
نیویورک‌تایمز می‌افزاید: نزدیکی روس‌ها به کردها و مبارزان اهل سنت باعث شده آمریکایی‌ها هم از عدم همکاری با مسکو سخن به میان آورند. آمریکایی‌ها حداقل «همکاری»ای که می‌کنند این است که مانع برخورد جنگنده‌هایشان با جنگنده‌های روسی شوند.
شاهدان می‌گویند ارتش روسیه اکنون مواضعی را در پایگاه هوایی نزدیک شهر شمال‌شرقی «قامشلی» تاسیس کرده است. این شاهدان به نیویورک‌تایمز می‌گویند ارتش روسیه همچنین روند نزدیک شدن به قبایل اهل سنت در استان دیرالزور را برای مقابله با داعش و سایر‌گروه‌های تروریستی آغاز کرده است.
یکی از تروریست‌ها به شرط فاش نشدن نام، خود را احمد معرفی کرده و می‌گوید در نشست اخیر روس‌ها با شبه‌نظامیان کرد و شورشیان عرب در تل‌ابیض حضور داشته است. او می‌گوید‌گروه وی مورد حمایت احمد الجربا- که به عربستان نزدیک است- بوده است اما اینکه روسیه در حال نزدیک شدن به چنین‌گروه‌هایی است این باور را پدید آورده که احتمالا بده‌بستان‌هایی پشت‌پرده میان عربستان و روسیه در جریان است. او می‌گوید: ما واقعا از دیدار هیات روسی در مقر فرماندهی مان شگفت‌زده شدیم.»
احمد می‌گوید: روس‌ها به قبیله او - شعیطات- پیشنهاد کرده‌اند که سلاح و کمک در اختیارشان بگذارد تا شهر دیرالزور را از داعش پس بگیرند. این قبیله دشمن سرسخت داعش است زیرا داعش هزاران نفر از اعضای این قبیله را به دلیل روی برتافتن از اطاعت از این‌گروه قتل‌عام کرده است.
بنابراین این دیدگاه مطرح شده که در فاز سیاسی- نظامی احتمالا روس‌ها دست برتر داشته باشند زیرا در حال نزدیک شدن به‌گروه‌های حامی عربستان هستند.
شاید این نزدیکی تاکتیکی باشد زیرا چنین به نظر می‌رسد که احتمالا این تاکتیک برای مقابله با داعش است نه یک استراتژی برای تعامل با عربستان. سوریه وارد فاز پرخطری شده است. هر‌گروهی ساز خود را می‌زند؛ هر‌گروه به دنبال نزدیک شدن به این‌گروه یا آن‌گروه، به این کشور یا آن کشور است تا بقای خود را در حال و‌آینده سوریه تضمین کند.
احمد می‌گوید: «من چه می‌توانم بگویم؟ آزاد کردن دیرالزور با این حجم از سلاح بسیار سخت است.»
