روز شگفت‌انگیز بورس ۱۴۰۱

دادوستد‌های اولین روز از هفته در بورس تهران در شرایطی آغاز شد که نماگر اصلی تالار شیشه‌ای در قله سال‌۱۴۰۱ خود قرار گرفت. شاخص‌کل بورس تهران در معاملات روز گذشته با جهش فوق العاده ۸۵‌هزار‌واحدی به سطح یک‌میلیون و ۹۰۶‌هزار واحد رسید.

نماگر اصلی بازار سهام با رشد ۶۶/ ۴‌درصدی روز گذشته برای اولین‌بار از ۲۵ مرداد سال‌۹۹ وارد ابرکانال یک‌میلیون و ۹۰۰‌هزار‌واحدی شد. همچنین صعود روز گذشته شاخص دومین رشد برتر درصدی این سنجه آماری در مقیاس روزانه در سال‌جاری بود. پیش‌تر در روز ششم اسفند سال‌جاری، شاخص‌کل بورس تهران موفق به‌ثبت رشد ۹۶/ ۴‌درصدی در مقیاس روزانه شده‌بود.

رشد روز گذشته شاخص‌کل بورس تهران در راستای تکمیل پازل موفقیت این شاخص در زمستان سال‌جاری انجام شد. این شاخص در آخرین روز معاملاتی پاییز امسال، در کانال یک‌میلیون و ۴۰۰‌هزار‌واحدی قرار داشت و پس از آن در معاملات سه ماهه آخر سال‌در جریان کانال شکنی‌های پیاپی و یک روند پرفروغ صعودی تا پایان معاملات دیروز خود را به ابرکانال تاریخی یک‌میلیون و ۹۰۰‌هزار واحد رساند که برای آخرین‌بار در مرداد سال‌۹۹ که تب خرید سهام در بورس تهران داغ بود، تجربه شده‌بود.

عملکرد نماگر هم وزن و شاخص فرابورس

در معاملات اولین روز هفته نماگر هم وزن نیز که نشانی از اثرگذاری یکسان کلیه نماد‌های معاملاتی است و چهره و رخسار بازار را به نحو مطلوب‌تری نمایش می‌دهد، با رشد ۲۱‌هزار و ۲۸۹‌واحدی همراه شد تا به ادامه پیشروی خود در سطح تاریخی ۵۷۵‌هزار واحدی ادامه دهد. گفتنی است که این نماگر نیز در معاملات اسفند ماه موفق به شکستن سقف تاریخی خود در سال‌۹۹ شد.

رشد ۸۴/ ۳‌درصدی شاخص هم وزن در جریان دادو ستد‌های دیروز بازار سهام نیز دومین رشد برتر این شاخص در معاملات سال‌جاری بعد از رشد ۴۶/ ۴‌درصدی روز ششم اسفند سال‌جاری بود. در فرابورس نیز نسیم دل انگیز افزایش قیمت‌ها برقرار بود و شاخص‌کل فرابورس توانست با ثبت رشد روزانه ۴۹/ ۳‌درصدی در روز گذشته خود را به حوالی ابرکانال تاریخی ۲۴‌هزار واحد نزدیک کند.

شایان ذکر است که رشد دیروز در نماگر اصلی بازار فرابورس نیز بعد از رشد بیش از ۴‌درصدی نماگر اصلی این بازار در ۶ اسفند سال‌جاری، بیشترین رشد‌درصدی روزانه این شاخص بود. همچنین نماگر اصلی فرابورس نیز به مانند شاخص هم وزن در قله تاریخی خود به کانال شکنی و پیشروی خود ادامه می‌دهد، بنابراین با توجه به ارقام ثبت شده توسط سه نماگر اصلی بازار سهام در روز گذشته می‌توان گفت که ۲۷ اسفند ماه ۱۴۰۱، بعد از ۶ اسفند سال‌جاری، دومین روز برتر بازار سهام به لحاظ ثبت عملکرد و بازدهی شاخص‌ها بوده‌است.

به‌این‌ترتیب فقط یک روز معاملاتی دیگر از سال‌معاملاتی ۱۴۰۱ در بورس تهران باقی‌مانده است و نماگر هم وزن و شاخص‌کل فرابورس در سال‌جاری سقف‌های تاریخی خود را جابه جا کردند و شاخص‌کل نیز در آخرین روز معاملاتی سال، در اندیشه نزدیک شدن به ابرکانال تاریخی دو‌میلیون‌واحدی است تا در سال‌۱۴۰۲ در رقابت با قله تاریخی دو‌میلیون و ۱۰۰‌هزار‌واحدی، بخت خود را آزمایش کند.

همچنین با ثبت عملکرد روز گذشته و در فاصله یک روز مانده به انتهای سال‌معاملاتی، بازدهی شاخص‌کل بورس تهران از ابتدای سال‌به ۴/ ۳۹‌درصد رسید. نماگر هم وزن تحت‌تاثیر وضعیت بهتر و شرایط مطلوب نماد‌های کوچک‌تر و با ارزش بازار پایین‌تر در سال‌جاری عملکرد بهتری داشت و توانست ۲/ ۶۵‌درصد افزایش ارتفاع را در کارنامه خود ثبت کند و نهایتا شاخص‌کل فرابورس نیز در بین سه نماگر اصلی بازار سرمایه ایران، ضعیف‌ترین عملکرد را داشت و نتوانست در ثبت بازدهی به‌عددی بهتر از ۳۰‌درصد دست‌یابد.

حرکت استراتژیک سیاستگذار و ناظر بازار

عطش سیری ناپذیر تقاضا از دقایق ابتدایی ساعات معاملاتی روز گذشته در بورس تهران حکمفرما بود و خریداران با قدرت نمایی خود در صحنه معاملات سهام، اجازه و مجال خودنمایی را به‌فروشندگان سهام ندادند. هر چه به پایان معاملات نزدیک‌تر شدیم، بر ارتفاع شاخص‌های بازار افزوده شد و نهایتا در نیم ساعت پایانی بازار شاهد شتاب گرفتن مجدد جهش شاخص‌ها بودیم که این جهش از بازگشایی مجدد برخی از سهم‌های شاخص بازار نشأت گرفت.

برای مثال نماد‌های معاملاتی شرکت ملی صنایع مس ایران و پالایش نفت اصفهان در نیم ساعت پایانی بازار بازگشایی شدند که هریک شاهد رشد بیش از ۱۰‌درصد در قیمت پایانی خود بودند.

با توجه به اینکه هردوی این سهم‌ها جزو نماد‌های شاخص ساز بورس تهران محسوب می‌شوند و شاخص‌کل بورس نیز تاثیرپذیری بیشتری از نماد‌های شاخص ساز دارد، به‌نظر می‌رسد سیاستگذار و ناظر بازار با داغ دیدن جریان معاملات سهام و جولان تقاضا در صفوف خرید بازار و نزدیکی شاخص‌کل بورس به مرز روانی و مهم یک‌میلیون و ۹۰۰‌هزار‌واحدی، با بازگشایی این نماد‌ها در روز سبز بازار سعی کرد تا نماگر اصلی بازار سهام را در رسیدن به هدف خود و فتح این ابرکانال پس از ۳۱ ماه یاری کند. به هر روی ابرکانال یک‌میلیون و ۹۰۰‌هزار‌واحدی پس از دو سال‌دوباره فتح شد و باید دید که بازار سهام و شاخص‌کل ادامه مسیر معاملاتی خود در سال‌آتی را چگونه ادامه خواهند داد.

آیا شاخص‌کل موفق به تثبیت خود در بالای این مرز روانی و تکنیکالی مهم خواهد شد تا زمینه را برای دستیابی به قله تاریخی فتح شده در مرداد ۹۹ مهیا سازد یا اینکه در اوایل سال‌جاری استراحت و تنفس قیمتی در کلیت بازار سهام پس از رشد‌های بلاوقفه آخرین ماه سال‌۱۴۰۱، مجددا این شاخص را به کانال‌های پایین‌تر خواهد کشاند؟

آنچه که هویدا و عیان است اینکه باید منتظر ماند و با رصد دقیق کلیه اخبار و اتفاقات مهم پیرامون بورس تهران مانند متغیر‌های کلان اقتصادی، پارامتر‌های تاثیرگذار بر اقتصاد جهانی و قیمت کامودیتی‌ها در بازار‌های جهانی، سیاست‌های پولی و مالی اعمال شده، شرایط روابط بین‌الملل و مذاکرات، تصمیم بهینه‌ای را برای چینش پورتفوی معاملاتی خود در سال‌آتی اتخاذ کرد تا بتوان با بینشی ژرف و نگاهی عمیق به مقابله با اژد‌های تورم در صحنه اقتصادی کشور در سال‌۱۴۰۲ رفت.

تداوم ورود پول

در معاملات روز شنبه برای سومین روز متوالی معاملاتی شاهد اقبال حقیقی‌ها به گردونه معاملات سهام بودیم. در روزی که گذشت ۹۳۰‌میلیارد تومان از سوی حقیقی‌ها به بازار تزریق شد تا شاهد چرخش روند در این متغیر آماری باشیم. این مقدار خالص تغییر مالکیت مثبت از پورتفوی حقوقی‌ها به سبد حقیقی‌های بازار سهام، از ۶ اسفند امسال به بعد بی سابقه بوده‌است.

به‌نظر می‌رسد حقیقی‌ها و سهامداران خرد بازار سهام مجددا بازار سهام را به‌عنوان پناهگاه و مامن نقدینگی و پول‌های خرد خود انتخاب کرده‌اند و ورود پول برای سومین روز متوالی به بازار سهام نیز تاییدی بر این مدعاست.

با توجه به اینکه در سایر بازار‌های موازی قیمت‌ها در حوالی سقف‌های تاریخی خود در حال نوسان هستند و طبیعتا این موضوع مفهومی به‌نام ریسک سرمایه‌گذاری را نیز با خود حمل می‌کند، سرمایه گذاران حقیقی در شرایط فعلی بورس تهران را به‌عنوان یکی از مناسب‌ترین بازار‌هایی که گرفتار حباب قیمتی و اضافه پرش نشده‌است، درنظر گرفته اند و پول خود را به‌جای بازار‌هایی مانند سکه و طلا و ارز روانه بازار سهام کرده اند.

همچنین در روز شنبه، صندوق‌های سهامی نیز با استقبال گسترده از سوی حقیقی‌ها مواجه شدند و شاهد ورود ۲۰۰‌میلیارد‌تومانی پول به صندوق‌ها نیز بودیم. در بازار سهام ایران دو روش معاملاتی وجود دارد، اول اینکه شخص سرمایه گذار می‌تواند با تحلیل‌های خود از روند قیمتی سهم‌های مختلف، خودش اقدام به خرید سهام شرکت‌های مختلف کند که سرمایه‌گذاری مستقیم نامیده می‌شود، اما روش دیگری تحت‌عنوان سرمایه‌گذاری غیرمستقیم وجود دارد که از کانال صندوق‌های سرمایه‌گذاری انجام می‌شود و فرد پول خود را در اختیار افراد متخصصی قرار می‌دهد که در زمینه خرید و فروش سهام اطلاعات کافی و تبحر لازم را دارند، طبیعتا ریسک روش غیرمستقیم از روش مستقیم کمتر است، به همین دلیل در مواقعی که بازار سهام با استقبال رو به رو می‌شود، افرادی که خاصیت ریسک‌پذیری بالایی ندارند و به قولی ریسک گریز هستند، از کانال صندوق‌های سهامی اقدام به سرمایه‌گذاری و خرید سهام می‌کنند.

گروه‌های دلاری بازار در صدرجدول صنایعی قرار داشتند که بیشترین ورود پول حقیقی را تجربه کردند. دو صنعت پالایشی و پتروشیمی جزو گروه‌هایی بودند که با بیشترین اقبال از سوی حقیقی‌ها مواجه شدند.

ارزش معاملات خرد بازار سهام نیز که شامل سهام و حق‌تقدم می‌شود در روز گذشته موفق شد رقم ۶‌هزار و ۶۱۹‌میلیارد‌تومان را ثبت کند تا این پارامتر آماری نیز بیشترین مقدار خود را از ۸ اسفند سال‌جاری به بعد تجربه کرده باشد.

صعود مجدد این متغیر به بالای ۵‌هزار‌میلیارد‌تومان گویای این نکته است که مجددا در روز گذشته تب خرید سهام داغ شده‌است و جابه جایی و دست به‌دست‌شدن سهام بین فعالان بورس تهران روایتگر بازگشت مجدد رونق معاملاتی به بورس تهران است. همچنین ارزش کل بازار نیز با رشد‌های ممتد و مستمر اسفندماه به بیشترین مقدار خود از ۲۵ مرداد سال‌۹۹ به بعد رسید.

چرایی رشد بازار

همان طور که به کرات در گزارش‌های قبلی «دنیای‌اقتصاد» نیز بدان اشاره شد، بازار سهام در سال‌جاری نتوانست در مقایسه با تورم عمومی حاکم بر جامعه و عملکرد سایر بازار‌های موازی انتظارات را برآورده کند و شاهد جاماندگی قیمتی در بورس تهران در قیاس با سایر بازار‌های موازی بودیم.

همچنین بورس در مقایسه با دلار بازار آزاد نیز که یکی از محرک‌های پیشران بازار سهام در طول تاریخ بوده‌است، عملکرد بدتری داشت. البته اگر رشد‌های فوق العاده شاخص‌های سهامی در آخرین ماه سردترین فصل سال‌نبود، اوضاع و آمار برای بازار سهام به‌مراتب بغرنج‌تر و ضعیف‌تر می‌شد، اما در اسفندماه بازار با نمایش عملکرد فوق العاده خود بخشی از این عقب ماندگی را جبران کرد، به‌گونه‌ای که نماگر هم وزن بازار توانست از درصد تورم عمومی سالانه پیشی بگیرد.

هرچند که می‌توان عوامل مختلفی همچون رهایی بازار از بند نرخ ۲۸‌هزار و ۵۰۰‌تومانی نیما و دیگر متغیر‌های کلان اقتصادی را به‌عنوان دلایل تقویت کننده جریان تقاضا و اقبال عمومی در این روز‌ها به بازار سهام قلمداد کرد، اما بخش‌اعظم این استقبال به دلیل ماندگاری دلار در بازار غیررسمی در نیمه دوم کانال ۴۰‌هزار‌تومان است که چشم اندازی از انتظارات تورمی آتی را به سرمایه گذار نمایش می‌دهد.

همچنین سرمایه گذار با توجه به تورم گذشته نگر بیش از ۵۰‌درصد در صحنه اقتصادی کشور، برای حفط ارزش پول و در امان ماندن از گزند اژد‌های تورم، نیازمند سرمایه‌گذاری پول خود است و در وضعیتی که سایر بازار‌های موازی در محدوده اشباع قیمتی قرار دارند چه بازاری بهتر از بورس تهران که به‌عنوان یک بازار مولد و کارآ، اگر حمایت سیاستگذار را داشته باشد می‌تواند با رونق در فضای معاملاتی به تامین‌مالی بنگاه‌های تولیدی در بازار اولیه از طریق عرضه‌های اولیه و تسهیل افزایش سرمایه کمک شایانی کند. لازم به ذکر است که بخش‌اعظمی از تولید ناخالص داخلی کشور را بنگاه‌های تولیدی حاضر در بورس تشکیل می‌دهند.

منبع:دنیای‌اقتصاد