همه چیز درباره سازهای بادی

ساز بادی سازی است که دارای تشدیدکننده‌ای (معمولاً لوله یا مجرای توخالی) است که در آن ستونی از هوا یا در اثر دمیدن نوازنده در دهنی (مانند نی) و یا توسط دستان او (مانند آکاردئون) به ارتعاش در می‌آید. تغییر در ارتفاع یا اجرای نت‌ها با باز و بسته کردن کلید‌ها (برای بلند وکوتاه کردن طول لوله تشدید کننده) یا سوراخ‌های روی ساز یا تغییر حالت لب و دهان نوازنده انجام می‌شود.

ساز‌های بادی از اولین آلات موسیقی بودند که به دست بشر ساخته شدند. انسان‌های قرون گذشته آموخته بودند که با دمیدن در مخروط، برگ، یا حتی شاخ حیوانات می‌توانند صدایی بلند و بوقی مانند تولید کنند. آن‌ها با استفاده از این دانش به ساختن آلات موسیقی کنونی پرداختند.

در میان ساز‌های بادی، نی انبان جزو قدیمیترین ساز در دنیا است و شکل‌های مختلفی از آن در کشور‌های مختلف نواخته میشود.

از نظر ساختمان و چگونگی تولید صدا به دو دستهٔ کلی تقسیم می‌شود:

• ساز‌های بادی چوبی (فلوت ریکوردر، فلوت، ابوا، کلارینت، ساکسیفون و فاگوت

ساز‌های بادی چوبی خود به تنهایی به سه دسته تقسیم می‌شوند. این سه دسته با نام‌های ساز‌های بادی چوبی بی زبانه یا بدون قمیش، زبانه دار ساده و دو زبانه‌ای خوانده می‌شوند.

• ساز‌های بادی برنجی (هورن، ترومپت، ترومبون و توبا)

اصطلاح چوبی یا برنجی به این معنی نیست که آن ساز از چه جنسی ساخته شده، بلکه این طبقه بندی بر پایه چگونگی و نحوه تولید صدا در دهنی آن‌ها مربوط میشود.

ابوا

بالابان

تاریا

ترومبون

ترومپت

توبا

توبای بایرویت

تویتوک (نی ترکمنی)

دودوک

دوزله (دونی)

زامپونیا

ساکسوفون

ساکسوفون سوپرانو

ساکسوفون آلتو

ساکسوفون تنور

ساکسوفون ملودی

ساکسوفون باریتون

ساکسوفون باس

سازدهنی

سرنا

سوسافون

شمشال

شهنای

شیپور

فاگوت

فلوت پیکولو

فلوت

فلوت آلتو

فلوت باس

فلوت ریکوردر

فلوگل هورن

قره نی

قشمه

کر آنگله

کرنای

کلارینت

کورنت

نی

نی انبان

هورن

یدی بوغون (نی ترکمنی)

للوا

ملودیکا

دیجریدو

نحوه‌ی تولید صدا در ساز‌های بادی چوبی و برنجی چگونه است؟

در ساختار بدنه‌ی ساز‌های بادی چوبی، تیغه هوایی وجود دارد. تیغه‌های هوایی که در بدنه‌ی ساز‌های بادی چوبی قرار دارند، معمولا لوله‌ها و مجرا‌هایی می‌باشند که توخالی هستند. هوا در اثر دمیدن نوازنده با تیغه‌ی هوایی نام برده شده برخورد می‌کند و با به ارتعاش درآمدن آن‌ها صدا تولید می‌گردد. در ساز‌های بادی چوبی زبانه دار بخش کوچکی وجود دارد که جنس آن نی یا پلاستیک است. در حقیقت هوای دمیده شده از دهان نوازنده باعث حرکت و ارتعاش این زبانه‌ها یا قمیش‌ها می‌شود.

نحوه‌ی تولید صدا در ساز‌های بادی برنجی با نحوه‌ی تولید صدا در ساز‌های بادی چوبی متفاوت می‌باشد. چون برهمین اساس ساز‌های بادی را به دو دسته تقسیم کردیم. نوازنده‌های ساز‌های بادی برنجی با ایجاد ارتعاش به درون کاسه‌ی دهنی توسط لب می‌توانند صدایی دلنواز ایجاد کنند. در اصل لوله‌ای که در ساختمان ساز‌های بادی برنجی قراردارد، باعث می‌شود که از حاصل ارتعاش لب نوازنده صدا حاصل می‌گردد.

منبع: بیتوته