زندانیانی که از مراکز درمانی فراری داده شدند

ساعت ۱۱ صبح یک روز پاییزی به محض ورود یکی از زندانیان به محوطه بیمارستان که برای اقدامات درمانی همراه با یکی از مأموران زندان به بیمارستان منتقل شده بود، چهار نفر مسلح به سلاح کمری با شلیک چهار تیر هوایی و تهدید مأمور بدرقه، زندانی را فراری داده و هر پنج نفر آن‌ها با یک دستگاه خودروی سواری از محل متواری شدند.

این تصویر یک فیلم پلیسی نیست؛ این ماجرایی است که چند روز پیش؛ یعنی ۹ آبان در بیمارستان امام خمینی اتفاق افتاد، اما این تنها مورد از فرار زندانیان در بیمارستان در روز‌های گذشته نبود. جمعه هفته پیش نیز سه نفر از بستگان یکی از زندانیان مالی با طرح و نقشه قبلی به یکی از بیمارستان‌های قم وارد شدند و پس از زخمی‌کردن سه نفر، از جمله سرباز مستقر در آنجا مجرم را فراری دادند و در قالب دو اکیپ از قم به سمت مرز متواری شدند.

روز گذشته ایرج حریرچی با اشاره به حوادث اخیر که به دنبال انتقال چند مجرم مصدوم به چند بیمارستان اتفاق افتاده و به تیراندازی در محیط بیمارستان منجر شده، گفت: «از نیروی انتظامی انتظار داریم بیمارانی که جرائم سنگینی دارند، فقط در مراکز درمانی مربوط به زندان‌ها با حضور نیرو‌های نظامی آماده، خدمت دریافت کنند».

به دنبال این سؤال که آیا پیش از این در بیمارستان امام خمینی چنین اتفاقی رخ داده است، یا خیر به سراغ خسرو صادق‌نیت، رئیس بیمارستان امام خمینی، رفتیم.

او در این خصوص می‌گوید: «میزان انتقال مجرمانی که نیاز به خدمات درمانی دارند به بیمارستان امام خمینی بسیار بالاتر از مراکز درمانی دیگر است. در ماه ۱۵۰ تا ۲۰۰ و در برخی ماه‌ها ۳۰۰ بیمار از زندان‌های مختلف استان تهران به بیمارستان ما منتقل می‌شوند. ما بار‌ها از مسئولان خواسته‌ایم درباره این موضوع بازنگری کنند، به دلیل اینکه توجیه علمی و پزشکی هم ندارد. این زندانیان در این مسیر چندده‌کیلومتری از بیمارستان‌های متعدد دولتی و نیروی انتظامی عبور می‌کنند و به‌جای اینکه به این مراکز انتقال داده شوند، به بیمارستان امام خمینی که یک بیمارستان آموزشی است و روزانه حدود ۱۰ هزار نفر مراجعه‌کننده دارد منتقل می‌شوند.

این تراکم بالا باعث می‌شود شرایط برای حضور زندانی و مأموران همراه آن‌ها که معمولا یک تا دو نفر هستند مناسب نباشد. گاهی برخی از این زندانیان رفتار‌های بسیار نامناسبی انجام می‌دهند. یکی دیگر از مسائل، کرامت انسانی زندانی است. شاید او دوست نداشته باشد با دستبند، پابند و لباس زندان در چنین فضای شلوغی دیده شود».

با توجه به اینکه در ماه تعداد زیادی از زندانیان از بیمارستان شما خدمات دریافت می‌کنند، تاکنون شاهد فرار آن‌ها از بیمارستان بوده‌اید؟

رئیس بیمارستان امام خمینی در پاسخ به این پرسش می‌گوید: «بله بار‌ها شاهد چنین اتفاقاتی بوده‌ایم. بیمارستان امام خمینی بیمارستان بزرگی است که ساختمان‌های متعددی دارد و حدود ۲۰ هکتار است، به همین خاطر امکان کنترل خیلی کمتر از مراکز کوچک‌تر است. این شرایط هم برای ما و هم مسئولان زندان مشکلاتی ایجاد کرده است. با توجه به تعداد بالای زندانیانی که به بیمارستان ما مراجعه می‌کنند، ما مکررا شاهد چنین اتفاقاتی هستیم. در یکی از موارد زندانی پس از اینکه اقدام به فرار کرد، در همان فضای بیمارستان دست به خودکشی زد».

او در ادامه با بیان این‌که زندانیان هم مثل بقیه افراد باید خدمات مطلوب دریافت کنند، می‌گوید: «ما بار‌ها از مسئولان زندان درخواست کرده‌ایم بیمارانی را که شرایط خاص ندارند و می‌توانند خدمات درمانی را از مراکز دیگر دریافت کنند به اینجا منتقل نکنند تا با توجه به تعداد بالای مراجعه‌کنندگان به این مرکز بتوانند خدمات بهتری در مراکز دیگر دریافت کنند.

برخی از این بیماران اورژانسی هستند و با توجه به مسافت طولانی زندان با بیمارستان امام خمینی دچار آسیب می‌شوند. ما مواردی داشته ایم که به دلیل مسافت طولانی و اینکه دیر به بیمارستان منتقل شده‌اند به آن‌ها آسیب رسیده است.
در شرایط اورژانسی دقایق اهمیت زیادی دارند. گاهی زندانی ده‌ها کیلومتر را طی می‌کند و از کنار بیمارستان‌های مختلف عبور می‌کند تا به بیمارستان امام خمینی منتقل شود، حتی گاهی این افراد بدون وسایل استاندارد انتقال و آمبولانس به بیمارستان منتقل می‌شوند و این می‌تواند خطراتی برای بیمار ایجاد کند».

فقط تهران و قم نیست
برای اینکه بدانیم در شهر‌های دیگر هم چنین اتفاقی رخ داده است یا خیر، به سراغ علیرضا عسگری، مدیرکل دفتر نظارت و اعتباربخشی امور درمان، رفتیم. او در پاسخ به این سؤال که آیا چنین حوادثی در بیمارستان‌های دیگر سابقه داشته است یا خیر، می‌گوید: «بله این مسئله نادری در نظام سلامت ما نیست. ما در بیمارستان‌های کشور از این دست بیماران را درمان می‌کنیم. در بیشتر بیمارستان‌های کشور چنین بیمارانی برای درمان مراجعه می‌کنند.

هرساله تعداد زیادی از این دست بیماران در بیمارستان‌های کشور تحت درمان قرار می‌گیرند. زمانی که اتفاقاتی از این دست پیش می‌آید مسئولیت همه کسانی که آنجا خدمت دریافت می‌کنند تهدید می‌شود. تقاضای وزارت بهداشت از نیروی انتظامی به این معنا نیست که ما نمی‌خواهیم به این افراد خدمات ارائه کنیم، این وظیفه انسانی ماست و برای ما فرقی نمی‌کند چه فردی برای دریافت خدمات به بیمارستان‌های ما مراجعه می‌کند. ما می‌خواهیم برای امنیت بیشتر مراجعه‌کنندگان و کارمندان بیمارستان تمهیداتی اندیشیده شود. ما انتظار داریم هنگامی که این افراد را برای درمان به بیمارستان منتقل می‌کنند تمهیدات امنیتی داشته باشند که مسائلی که باعث نگرانی ماست به حداقل برسد».

از او می‌پرسم بیشتر در کدام شهر‌ها شاهد چنین حوادثی بوده‌اید؟

و این پاسخ آقای عسگری است: «گزارش‌های زیادی از این قبیل به دست ما می‌رسد و می‌توانم بگویم بار‌ها در شهر‌های مختلف شاهد چنین اتفاقاتی بوده‌ایم. مجرمانی که به بیمارستان منتقل می‌شوند، دو دسته هستند؛ تعدادی از آن‌ها مجرمان خطرناکی هستند و تعدادی افرادی هستند که با نقشه قبلی و برای فرار از زندان طوری برنامه‌ریزی می‌کنند که آن‌ها را به بیمارستان منتقل کنند و پس از انتقال همدست‌هایشان برای رهایی آن‌ها وارد بیمارستان می‌شوند. بیشترین مواردی هم که در بیمارستان‌ها مشکل ایجاد می‌کنند، دسته دوم هستند؛ یعنی همان‌هایی که برای فرار از زندان نقشه کشیده‌اند و می‌خواهند از طریق بیمارستان از زندان فرار کنند».

او در پاسخ به این پرسش که آیا تاکنون فردی در این موضوع آسیب دیده است یا خیر، می‌گوید: بله. شما تصور کنید در بیمارستان بیمار قلبی، خانم باردار و کودک حضور داشته باشند و چنین اتفاقی رخ دهد. این یک تهدید برای سلامت آن‌ها محسوب می‌شود. لزوما نباید این اتفاقات به ضرب‌و‌جرح و مرگ منجر شود؛ هرچند این اتفاقات هم رخ می‌دهد؛ اما در کنار آن‌ها یکی از مسائل مهم امنیت روانی است که بیمار در بیمارستان باید داشته باشد که با رخ‌دادن چنین اتفاقاتی این امنیت به کل مخدوش می‌شود. شما این را در نظر بگیرید که بیمار در آن شرایط آسیب‌پذیرتر هم هست.

درخواست از پلیس درباره محل درمان مجرمان
ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت، در نشست خبری هفتگی خود در پاسخ به سؤالی درباره تیراندازی اخیر در بیمارستان امام خمینی (ره) تهران گفت: متأسفانه سه مورد حادثه را که دو موردش در دو بیمارستان مهم دولتی و یک موردش در بیمارستانی در شهرستان بوده است، شاهد بودیم.

او افزود: به وضوح می‌گویم که ما توان مراقبت فیزیکی و تأمین نیروی انسانی به این اندازه برای حفاظت از بیمارستان‌ها را نداریم؛ یعنی نه توان مالی‌اش وجود دارد و نه اجازه قانونی‌اش؛ چرا‌که ما نمی‌توانیم باتوم داشته و مسلح باشیم. بر‌اساس‌این از نیروی انتظامی می‌خواهیم همکاری بیشتری در این زمینه انجام دهد؛ چرا‌که حفظ سلامت پزشکان و پرستاران‌مان اولویت اصلی ما است. به‌هر‌حال یک‌سری افراد مجرم که جرائم سنگین دارند، برای درمان به محیط‌های عمومی بیمارستان آورده می‌شوند و سربازانی که تجربه بالایی ندارند، از آن‌ها حفاظت می‌کنند. این موضوع علاوه بر اینکه ظاهر نامناسبی دارد و موجب ناراحتی سایر بیماران و کارکنان بیمارستان می‌شود، خطرناک نیز هست. حریرچی ادامه داد: در دو مورد دیدیم که در بیمارستان‌های ما تیراندازی کردند؛ آن‌هم بیمارستانی که روزانه ۳۰ هزار مراجعه دارد.

در شهر دیگری که این اتفاق افتاد، یکی از نیرو‌های ما مجروح شد؛ بنابراین انتظار داریم بیمارانی که جرائم سنگینی دارند، فقط در مراکز درمانی مربوط به زندان‌ها با حضور نیرو‌های نظامی آماده، خدمت دریافت کنند. ما هم آماده همکاری هستیم تا خدمات درمانی را به آن‌ها ارائه دهیم. در تیراندازی‌ای که در بیمارستانی در تهران اتفاق افتاد، اگر به کسی آسیب وارد می‌شد، عواقب زیادی به دنبال داشت.