جنجال قاچاق قارچ ترافل در شمال کشور
سال گذشته بود که جنگل‌های هیرکانی به عنوان میراث جهانی در یونسکو به ثبت رسید؛ اما این روز‌ها جنگل‌های هیرکانی با مشکلات بسیاری روبرو است. کارشناسان محیط زیست معتقدند که اگر برداشت قارچ ترافل به شیوه غیرمعمول ادامه یابد، جنگل‌ها با آسیب بسیار جدی بروبرو می‌شوند.
کد خبر :
۹۰۱۸۱
بازدید :
۸۵۰۱
فرادید | با نزدیک شدن به اسفند ماه با افرادی مواجه می‌شویم که به دنبال قارچ ترافل، به جان جنگل‌های هیرکانی افتاده و با چوب و چنگک‌هایی که در دست دارند آنقدر خاک را زیر رو می‌کنند تا به قارچ موردنظر خود دست یابند. یابندگان قارچ با قیمتی حدود صد تا دویست هزار تومان، قارچ ترافل را به دلالان می‌فروشند؛ اما در کشور‌های خارجی با قیمت ۱۵۰ میلیون تومان در رستوران‌ها به مشتریان عرضه می‌شود.
به گزارش فرادید، زیر و رو شدن جنگل‌های هیرکانی برای یافتن قارچ‌های ترافل، تهدیدی بسیار جدی برای این میراث ۵۰ میلیون ساله به شمار می‌رود که باید این مسئله را زنگ خطری از جانب دلالان دانست؛ چراکه آن‌ها بدون توجه به آثار جبران ناپذیر کارشان، هرساله به برداشت بی رویه و غیراصولی قارچ ترافل می پردازند.
این روز‌ها هجوم مردم با کیسه‌هایی پلاستیکی به جنگل‌های هیرکانی برای یافتن قارچ ترافل سیاه در بخش استان گلستان، سبب نگرانی بسیاری از کارشناسان محیط‌زیست شده است قارچ ترافل در زیرزمین جنگل‌ها رشد می‌کند و این روز‌ها مشتری‌های فراوانی در سراسر دنیا دارد.
سال گذشته بود که جنگل‌های هیرکانی به عنوان میراث جهانی در یونسکو به ثبت رسید؛ اما این روز‌ها جنگل‌های هیرکانی با مشکلات بسیاری روبرو است. کارشناسان محیط زیست معتقدند که اگر برداشت قارچ ترافل به شیوه غیرمعمول ادامه یابد، جنگل‌ها با آسیب بسیار جدی بروبرو می‌شوند.
باتوجه به اینکه اهالی بومی در شرق گلستان برای تامین معیشت خود به جمع‌آوری این نوع قارچ آن‌هم به روش غیراصولی می‌پردازند، این حقیقت وجود دارد که فرآیند برداشت قارچ ترافل به جنگل‌های هیرکانی آسیب فراوانی می‌رساند.
برداشت غیراصولی قارچ ترافل چه آسیب‌هایی به دنبال دارد؟
برداشت بی رویه و غیر اصولی قارچ ترافل به دلیل قیمت بالای آن به معضلی برای مناطق جنگلی استان تبدیل شده است. درحالی که سال گذشته سازمان مراتع و آبخیزداری کشور، برداشت این قارچ را ممنوع کرده بود، اما ممنوعیت برداشت، زمینه‌ساز توقف برداشت نبوده و دلالان همچنان به برداشت این قارچ از جنگل‌های هیرکانی ادامه داده اند.
هادی حق‌شناس، استاندار گلستان با ابراز تأسف از قاچاق این گونه‌های گیاهی با ارزش گفته است که «مسئولان استانی را در اولین جلسه شورای اداری استان موظف به پیگیری می‌کنم تا بدانند چه اتفاقی در استان به وقوع می‌پیوندد.»
به گفته فرامرزی کارشناس جنگل داری و مرتع گلستان، افراد سودجو برای یافتن ترافل، خاک ریشه بسیاری از درختان را زیر و رو می‌کنند که این کار به ریشه‌ها آسیب جدی وارد می‌کند. با زیر و رو شدن خاک اطراف ریشه‌ها، درخت نمی‌تواند به راحتی تغذیه کند و در نتیجه این درختان خشک شده و خاک فرسایش پیدا می‌کند، در نهایت پس از یک بارندگی سیلاب جاری می‌شود.
سیده‌معصومه‌زمانی، یکی از قارچ‌شناسان مرکز تحقیقات جنگل و مراتع کشور در رابطه با برداشت بی‌رویه قارچ ترافل از جنگل‌های هیرکانی می‌گوید که «حضور بی‌رویه مردم در جنگل‌های منطقه برای برداشت این نوع قارچ اگر ادامه‌دار باشد، منجر به کاهش تدریجی میزان تولیدمثل و در نتیجه کاهش جمعیت این قارچ در طبیعت می‌شود، مسلما ادامه این روند تخریب و زوال جنگل‌ها را به دنبال دارد. برداشت خارج از فصل این قارچ‌ها در زمانی که وزن کمی دارند و استفاده غیراصولی از تیشه و چنگک باعث از بین رفتن اندام‌های رویشی قارچ و منقرض شدن آن می‌شود.»
عبدالرحیم لطفی، معاون فنی و آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی گلستان، اعلام کرد: «امسال با وجود ممنوعیت صادرات قارچ ترافل، رغبت برای برداشت این قارچ از جنگل و آسیب به طبیعت کم نشده و این قارچ از مبادی غیررسمی از کشور خارج می‌شود. برداشت این قارچ در گلستان از اواسط زمستان شروع و تا اواسط تابستان ادامه پیدا می‌کند.»
لطفی معتقد است که، ممنوعیت صادرات این قارچ باعث نشده که مشکل برداشت این قارچ و آسیب به جنگل کم شود. شاهدیم که این قارچ از مبادی غیررسمی از کشور خارج می‌شود. دستگاه قضایی برخورد لازم را با کسانی که اقدام به برداشت قارچ و آسیب به منابع طبیعی می‌کنند، ندارد.
لطفی تاکید کرد: «بهتر است صادرات این قارچ از ممنوعیت خارج شود. به‌جای ممنوعیت می‌توان بر روی آموزش، فرهنگ‌سازی و مشارکت جنگل نشینان کار کرد. در برخی از کشور‌های اروپایی مانند فرانسه مناطقی وجود دارد که حدود ۱۰۰ سال است برداشت این قارچ انجام می‌گیرد و به طبیعت خسارت وارد نمی‌شود و حتی جنگل‌کاری‌های زیادی توسط بخش خصوصی با هدف بهره‌برداری از قارچ صورت گرفته است.»
هادی حق‌شناس، استاندار گلستان با ابراز تأسف از قاچاق این گونه‌های گیاهی با ارزش گفته است که «مسئولان استانی را در اولین جلسه شورای اداری استان موظف به پیگیری می‌کنم تا بدانند چه اتفاقی در استان به وقوع می‌پیوندد.»
به گفته فرامرزی کارشناس جنگل داری و مرتع گلستان، افراد سودجو برای یافتن ترافل، خاک ریشه بسیاری از درختان را زیر و رو می‌کنند که این کار به ریشه‌ها آسیب جدی وارد می‌کند. با زیر و رو شدن خاک اطراف ریشه‌ها، درخت نمی‌تواند به راحتی تغذیه کند و در نتیجه این درختان خشک شده و خاک فرسایش پیدا می‌کند، در نهایت پس از یک بارندگی سیلاب جاری می‌شود.
سیده‌معصومه‌زمانی، یکی از قارچ‌شناسان مرکز تحقیقات جنگل و مراتع کشور در رابطه با برداشت بی‌رویه قارچ ترافل از جنگل‌های هیرکانی می‌گوید که «حضور بی‌رویه مردم در جنگل‌های منطقه برای برداشت این نوع قارچ اگر ادامه‌دار باشد، منجر به کاهش تدریجی میزان تولیدمثل و در نتیجه کاهش جمعیت این قارچ در طبیعت می‌شود، مسلما ادامه این روند تخریب و زوال جنگل‌ها را به دنبال دارد. برداشت خارج از فصل این قارچ‌ها در زمانی که وزن کمی دارند و استفاده غیراصولی از تیشه و چنگک باعث از بین رفتن اندام‌های رویشی قارچ و منقرض شدن آن می‌شود.»
عبدالرحیم لطفی، معاون فنی و آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی گلستان، اعلام کرد: «امسال با وجود ممنوعیت صادرات قارچ ترافل، رغبت برای برداشت این قارچ از جنگل و آسیب به طبیعت کم نشده و این قارچ از مبادی غیررسمی از کشور خارج می‌شود. برداشت این قارچ در گلستان از اواسط زمستان شروع و تا اواسط تابستان ادامه پیدا می‌کند.»
لطفی معتقد است که، ممنوعیت صادرات این قارچ باعث نشده که مشکل برداشت این قارچ و آسیب به جنگل کم شود. شاهدیم که این قارچ از مبادی غیررسمی از کشور خارج می‌شود. دستگاه قضایی برخورد لازم را با کسانی که اقدام به برداشت قارچ و آسیب به منابع طبیعی می‌کنند، ندارد.
لطفی تاکید کرد: «بهتر است صادرات این قارچ از ممنوعیت خارج شود. به‌جای ممنوعیت می‌توان بر روی آموزش، فرهنگ‌سازی و مشارکت جنگل نشینان کار کرد. در برخی از کشور‌های اروپایی مانند فرانسه مناطقی وجود دارد که حدود ۱۰۰ سال است برداشت این قارچ انجام می‌گیرد و به طبیعت خسارت وارد نمی‌شود و حتی جنگل‌کاری‌های زیادی توسط بخش خصوصی با هدف بهره‌برداری از قارچ صورت گرفته است.»
قارچ ترافل چیست و چه خواصی دارد؟
قارچ ترافل که با برخی از گونه‌های جنگلی هم زیست است، در عمق حدود ۳۰ سانتی متری از سطح خاک و در مجاورت ریشه خاک رشد می‌کند. این نوع از قارچ در زبان محلی با نام «دنبلان» خوانده می‌شود، قارچ ترافل نوعی قارچ خوراکی گران قیمت و کمیباب باست که معمولا در فصل‌های بهار و تابستان رشد می‌کند.
ترافل انواع مختلفی دارد که در گونه‌های مختلف می‌توان به رنگ‌های قرمز تیره، خاکستری، سفید، بنفش و سیاه این قارچ را پیدا کرد و اغلب در دشت‌های مراوه‌تپه و گلیداغ گلستان، قارچ ترافل قهوه‌ای آن هم در مقطع کوتاهی از فصل بهار جمع‌آوری می‌شود.
ترافل انواع مختلفی دارد که در گونه‌های مختلف می‌توان به رنگ‌های قرمز تیره، خاکستری، سفید، بنفش و سیاه این قارچ را پیدا کرد و اغلب در دشت‌های مراوه‌تپه و گلیداغ گلستان، قارچ ترافل قهوه‌ای آن هم در مقطع کوتاهی از فصل بهار جمع‌آوری می‌شود.
همچنین، قارچ ترافل سیاه در مناطق جنگلی دارای پوشش گیاهی انجیلی، بلوط و ولیک رشد می‌کند؛ جنگل‌های شمال، از گیلان تا گلستان محل رویش این قارچ است که برداشت آن از اسفندماه آغاز می‌شود و شهریور ماه نیز پایان می‌یابد.
محدوده زیستگاهی این نوع از قارچ‌های خوراکی در حوزه شرق گلستان به ویژه گالیکش قرار دارد. بااین وجود، در مناطقی از مینودشت، علی آباد کتول و گرگان نیز از رویش این قارچ اطلاع داده اند. یکی از خاستگاه‌های اصلی قارچ ترافل سیاه در کشور ما، جنگل‌های استان گلستان به‌ویژه مناطق شرقی این استان است که با توجه به هجوم سودجویان برای برداشت این قارچ، آسیبی زیادی به طبیعت وارد می‌کنند.
از قارچ ترافل در صنایع داروسازی، تولید روغن‌های معطر، صنایع غذایی و رستوران‌ها استفاده می‌شود و به دلیل کمیاب بودن این نوع از قارچ، متقاضیان برای خرید آن حاضرند بهای بی حدی را پرداخت کنند. بنابراین، قیمت بالای ترافل، جوامع پیرامون این زیستگاه‌ها را وادار به هجمه و دست اندازی به این ثروت الهی می‌کند.
این نوع از قارچ خوراکی یکی از ۱۰ خوراکی گران قیمت دنیا است که در رستوران‌های لوکس اروپا و آمریکا افراد ثروتمند ترافل را به عنوان یکی از وعده‌های غذایی شان میل می‌نمایند. قارچ ترافل در کشور‌های اروپایی طرفداران زیادی داشته و بسیار گران قیمت و کمیاب است.
در کشور‌های اروپایی برای برداشت این قارچ از سگ‌های پرورش داده شده کمک می‌گیرند و برداشت قارچ با کمترین آسیب به درخت انجام می‌گیرد؛ اما در ایران مردم با استفاده از تیشه، چندین سانتی متر از سطح خاک در اطراف درخت را زیرو رو کرده و قارچ را برداشت می‌کنند. این نوع برداشت به نهال‌های آسیب‌زده و در فرایند رشد آن‌ها تأثیر می‌گذارد.
محدوده زیستگاهی این نوع از قارچ‌های خوراکی در حوزه شرق گلستان به ویژه گالیکش قرار دارد. بااین وجود، در مناطقی از مینودشت، علی آباد کتول و گرگان نیز از رویش این قارچ اطلاع داده اند. یکی از خاستگاه‌های اصلی قارچ ترافل سیاه در کشور ما، جنگل‌های استان گلستان به‌ویژه مناطق شرقی این استان است که با توجه به هجوم سودجویان برای برداشت این قارچ، آسیبی زیادی به طبیعت وارد می‌کنند.
از قارچ ترافل در صنایع داروسازی، تولید روغن‌های معطر، صنایع غذایی و رستوران‌ها استفاده می‌شود و به دلیل کمیاب بودن این نوع از قارچ، متقاضیان برای خرید آن حاضرند بهای بی حدی را پرداخت کنند. بنابراین، قیمت بالای ترافل، جوامع پیرامون این زیستگاه‌ها را وادار به هجمه و دست اندازی به این ثروت الهی می‌کند.
این نوع از قارچ خوراکی یکی از ۱۰ خوراکی گران قیمت دنیا است که در رستوران‌های لوکس اروپا و آمریکا افراد ثروتمند ترافل را به عنوان یکی از وعده‌های غذایی شان میل می‌نمایند. قارچ ترافل در کشور‌های اروپایی طرفداران زیادی داشته و بسیار گران قیمت و کمیاب است.
در کشور‌های اروپایی برای برداشت این قارچ از سگ‌های پرورش داده شده کمک می‌گیرند و برداشت قارچ با کمترین آسیب به درخت انجام می‌گیرد؛ اما در ایران مردم با استفاده از تیشه، چندین سانتی متر از سطح خاک در اطراف درخت را زیرو رو کرده و قارچ را برداشت می‌کنند. این نوع برداشت به نهال‌های آسیب‌زده و در فرایند رشد آن‌ها تأثیر می‌گذارد.
ترافل کوهی بویی بسیار قوی داشته و سرشار از پروتئین، چربی، قند و مواد نشاسته ای، کلسیم، فسفر، آهن، پتاسیم، تیامین، نیاسین و ریبوفلاوین به همراه آب است. این قارچ ارزشمند سرشار از آنتی اکسیدان طبیعی بوده که در اثر حرارت نیز از بین نخواهد رفت.
قارچ ترافل سیاه خواص دارویی بسیاری نیز دارد که از جمله آن ها می توان به کاهش دهنده سطح کلسترول خون به طور طبیعی، تقویت و افزایش قوا و نیروی جنسی در اثر مصرف مداوم، کنترل عفونت قرنیه‌های چشم و پیشگیری از آن، کاهش دهنده استرس و اضطراب ناشی از فشار‌های عصبی، پیشگیری از آترواسکلروز و بیماری قلبی عروقی، تقویت قوای شناختی و جلوگیری از زوال عقل در دوران سالمندی، از بین برنده علائم افسردگی در افراد مستعد و بهبود دهنده خلق و خو، جلوگیری از پیری زودرس و تاخیر در روند پیری به صورت طبیعی، خواص ضد میکروبی و بهبود سیستم ایمنی بدن و تقویت قوای عمومی، پیشگیری از بروز و پیشرفت انواع سرطان با تقویت سیستم ایمنی، درمان اسهال خونی و ساده در کودکان و بزرگسالان و پیشگیری از سرماخوردگی در طول سال با مصرف دنبلان در بهار اشاره کرد.
۰
