چرا دولت واردات واکسن کرونا را به بخش خصوصی میدهد؟
واردکنندگان دارو و بخش خصوصی معتقدند که دولت از این روش برای پاک کردن صورت مسئله استفاده میکند. آنها میگویند که دولت برای اعطای مجوز واردات واکسن کرونا به کشور میتوانست چند ماه زودتر اقدام کند، اما حالا که با مشکل مواجه شده است، پای بخش خصوصی را به میدان باز کرده است. تا بخشی از مسئولیت واردات واکسن کرونا را به گردان بخشی خصوصی بیندازد.
به گزارش فرادید؛ دهم اسفند ماه سال گذشته بود که حسن روحانی در جلسه هیات دولت اعلام کرد واردکنندگان دارو میتواند با استفاده از ارز نیمایی واکسن کووید-۱۹ به این کشور وارد کند. او همچنین گفته بود که حتی تولیدکنندگان بزرگ و کارخانههای بزرگ میتوانند برای کارگران خود اقدام به خرید واکسن کنند.
اما با گذشت چند هفته وارد کنندگان دارو اعلام کردند که مجوز خاصی برای واردات واکسن کرونا صادر نشده است.در نهایت سوم فروردین ماه، سازمان غذا و دارو در اطلاعیهای خطاب به واردکنندگان دارو اعلام کرد که آنها میتوانند در صورت توانایی در تامین واکسن کوویدـ ۱۹ از منابع معتبر مورد تأیید این سازمان، درخواست خود را به اداره بازرگانی اداره داروی این سازمان ارائه دهند.
یک روز پس از آن هم، مدیرکل داروی سازمان غذا و دارو گفته بود که خریدار این واکسنها وزارت بهداشت است و واکسنها بهصورت رایگان توزیع میشود.
این موضع دولت در شرایطی است که بسیاری از کشورهای دارنده واکسن کرونا از فروش واکسن به ایران خودداری میکنند. این کشورها علت عدم فروش واکسن به ایران را تحریمهای آمریکا عنوان کرده اند.
در این میان برخی از شرکتهای سازنده هم محصولات خود را به کشور مبدا خود ارائه میکنند و یا به کشورهایی که پیشتر ثبت سفارش انجام داده اند، واکسن میفروشند.
آنها میگویند که دولت برای اعطای مجوز واردات واکسن کرونا به کشور میتوانست چند ماه زودتر اقدام کند، اما حالا که با مشکل مواجه شده است، پای بخش خصوصی را به میدان باز کرده است. تا بخشی از مسئولیت واردات واکسن کرونا را به گردان بخشی خصوصی بیندازد.
محمود نجفی عرب، رییس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی تهران در این باره میگوید: «با توجه به اینکه فرایند خرید واکسن طولانی و پیچیده است و از سوی دیگر با توجه به کمبودهای جهانی، اساسا فروش واکسن به کشورهای دیگر با سختی دنبال میشود، اگر چند ماه زودتر این امکان فراهم میشد، ما شانس بیشتری برای واردات داشتیم و به نوعی در این حوزه فرصت سوزی کردیم.»
او میگوید تاکنون هیچ شرکت واردکننده دارویی و خصوصی نتوانسته است، ثبت سفارشی برای واکسن کرونا داشته باشد.
محمود هادی پور، داروساز و فعال حوزه دارو هم معتقد است که شرکتهای خصوصی برای واردات واکسن مشکلی ندارند، اما مسئله توانایی واردات نیست؛ موضوع به طرف حساب بودن دولت برمیگردد؛ چراکه دولت خوشحساب نیست و بهموقع پرداخت ندارد؛ مگر این که واکسن را پیشخرید کنند.
هادی پور همچنین میگوید که مشکل دیگر دیر عمل کردن است؛ یعنی ایران میتوانست به محض تولید، واکسن پیشخرید کند، اما این کار را نکرد.
فعالان بخشی خصوصی هم معتقدند اگر زمانی که تولید واکسن در دنیا شروع شده بود، این اختیار به شرکتهای خصوصی داده میشد، شاید میشد مقداری واکسن وارد کرد. اما حالا فرصت از دست رفته است.
برخی هم میگویند تعدادی شرکت سرمایه گذاری در سراسر دنیا هستند که از همان ابتدا روی شرکتهای سازنده واکسن و طرحهایشان سرمایه گذاری کردهاند و امروز در جواب این سرمایه گذاری، بخشی از سود خود را در قالب واکسن در اختیار گرفتهاند.
ناصر ریاحی، عضو هیئت رییسه اتاق بازرگانی تهران و رئیس اتحادیه وارکنندگان دارو میگوید: «قطعا تعداد واکسنهایی که آنها در اختیار دارند نیز محدود است، اما به هر حال امکان پیگیری موضوع وجود دارد. واکسن آنها احتمالا از قیمت واکسنی که شرکتهای تولید کننده اعلام کردهاند بیشتر خواهد بود و از این رو احتمال آنکه شایعه و شائبه در مسیر آن به وجود آید دور از ذهن نیست.»
او همچنین گفته بخش خصوصی آمادگی دارد اطلاعات مربوط به واکسنهای موجود در این شرکتها را به وزارت بهداشت و هیئت امنای ارزی تحویل دهد.
البته ریاحی معتقد است دولت همچنان برخی چالشهای موجود برای واردکنندگان واکسن کرونا را برطرف نکرده است.
او در این باره میگوید: «اگر بنا باشد ارزی برای واکسن تخصیص داده شود یا تعداد زیادی واکسن از این طریق به کشور برسد، قطعا بخش خصوصی این میزان ارز کافی را در اختیار نخواهد داشت و با توجه به محدودیتهایی که بانکها دارند، دولت باید راه حلی ارائه دهد تا اگر اساسا ظرفیتی باز شد، در حوزه اجرا مشکلات کمتر شوند.»