(تصاویر) کوچکترین خزندۀ جهان کشف شد؛ اژدهایی کوچکتر از یک سکّه!

فرادید| این گونه‌ی کوچک که به Brookesia nana یا آفتاب‌پرست نانو نیز شناخته می‌شود، می‌تواند روی نوک انگشت بنشیند و احتمالاً کوچکترین نر بالغ بین تمام مهره‌داران متعلق به همین گونه است. 

به گزارش فرادید، این گونه در مناطق شمالی جزیره‌ی ماداگاسکار کشف شد. تنها دو نمونه از B. nana تاکنون یافت شده‌اند و خوشبختانه آن‌ها یک جفت نر و ماده هستند. طول بدن ماده ۱۹ میلی‌متر یا ۲۹ میلی متر با دم است که کوچکی آن به حدی است که می‌توان آن را بین کوچکترین مارمولک‌ها و آفتاب‌پرست‌های شناخته‌شده قرار داد.

اما اندازه‌ی نرها از ماده‌ها هم کوچکتر است. طول B. nana نر فقط ۱۳.۵ میلی‌متر یا ۲۲ میلی‌متر با دم است، بنابراین می‌توان گفت کوچکترین خزنده جهان است و رکورد گونه‌ی B. tuberculata را حدود نیم میلی‌متر شکسته است. 

البته، محققان باید مطمئن می‌شدند این نمونه‌ها نوجوان نیستند. به همین منظور، آن‌ها میکرو سی‌تی‌اسکن‌های ماده را انجام دادند و دو تخمک را داخل بدنش شناسایی کردند که نشان‌دهنده بالغ بودن او بود. به همین ترتیب، به نظر می‌رسید اندام تناسلی نر نیز به خوبی رشد کرده که نشان می‌داد او از نظر جنسی نیز بالغ است. اندام تناسلی نر تقریباً ۲۰ درصد از اندازه کل بدن او بود، که به گفته‌ی محققان برای جفت‌گیری با ماده‌های بسیار بزرگتر از خودش ضروری است. 

آفتاب‌پرست نانو نر (Brookesia nana) تنها ۱۳.۵ میلی‌متر طول دارد. 

این که دقیقاً چرا این گونه انقدر کوچک است یک معماست. شاید مثالی از «اثر جزیره» باشد که به واسطه‌ی آن، حیواناتی که در جزایر کوچک به دام می‌افتند، اندازه بدن‌شان به سمت کوچک شدن گرایش پیدا می‌کند. اما با توجه به این که B. nana در کوه‌های سرزمین اصلی ماداگاسکار یافت شده است، به نظر نمی‌رسد «اثر جزیره» در مورد او صدق کند. شجره‌نامه این گونه نیز پرسش‌های بیشتری را ایجاد کرده است. 

یورن کوهلر، نویسنده‌ی این مطالعه، می‌گوید: «نزدیک‌ترین خویشاوند آفتاب‌پرست جدید B. karchei است که تقریباً دو برابر بزرگ‌تر از اوست و در همان کوه‌ها وجود دارد. این به آن معناست که این کوچک‌شدگی شدید به طور همگرا در این آفتاب‌پرست‌ها بوجود آمده است.» 

محققان می‌گویند زیستگاه گونه‌های جدید هم احتمالاً کوچک است و شاید فقط به چند هکتار محدود شود و این موضوع می‌تواند آن‌ها را در معرض خطر انقراض قرار دهد. 

اُلیور هاولیتچک، نویسنده این مطالعه می‌گوید: «متأسفانه زیستگاه آفتاب‌پرست نانو بسیار متاثر از جنگل‌زدایی است، اما این منطقه اخیراً منطقه‌ی حفاظت‌شده اعلام شده است و امیدواریم این اقدام بتواند این گونه‌ی جدید آفتاب‌پرست را زنده نگه دارد.» 

تحقیقات درباره این گونه جدید در مجله Scientific Reports منتشر شده است.

مترجم: زهرا ذوالقدر