«کفتار» متفاوتی که شبی ۳۰۰ هزار موریانه میخورد

این جانور عضوی متفاوت از خانوادۀ کفتارها است که برعکس گفتارهای دیگر گوشتخوار و خطرناک نیست.
فرادید| شاید فکر کنید همه کفتارها گوشتخوار هستند، اما اینطور نیست. در خانوادهی کفتارها، یکی از اعضا متفاوت است: آردولف (Proteles cristatus) که معادل فارسی آن «کفتار موریانهخوار»، «کفتارگرگ» یا «گرگ زمینی» است. این کفتار ترکیب عجیبی از گرگ و یک مورچهخوار شجاع است، اما در واقع واژه «آردولف» (Aardwolf) در زبان آفریکانز به معنای «گرگ زمینی» است، به دلیل عادتی که این حیوانات در لانهسازی درون سوراخهای زمینی دارند.
به گزارش فرادید، اگر نگاهی به آردولف بیندازید، بهراحتی جایگاهش در درخت تکاملی حیات را میفهمید. با اینکه کوچکترین عضو خانواده کفتارهاست، شباهت زیادی به کفتار راهراه (Hyaena hyaena) دارد: یال سیخسیخی که در امتداد پشتش کشیده شده، نوارهای تیره روی پوشش زرد مایل به قهوهای و پاهای جلویی بلندتر از پاهای عقبی.
اما کافیست دقیقتر به دهانش نگاهی بیندازید. ابتدا دندانهای نیش تیز و ترسناک مانند دیگر کفتارها دیده میشود. اما در قسمت عقب دهان، به جای دندانهای آسیاب بزرگ و گوشتکوب، دندانهای صاف و کوچک دارد. چرا؟ چون این کفتارها به دنبال پاره کردن گوشت غزال نیستند و غذای مورد علاقهشان «موریانه» است. پس شباهتشان به مورچهخورها بیدلیل هم نیست!
آردولفها با استفاده از زبان بلند و چسبناکشان میتوانند هر شب تا ۳۰۰.۰۰۰ موریانه بخورند، آن هم بدون اینکه تپههای موریانه را خراب کنند. در حالی که بیشتر جانوران از نزدیکی به این همه موریانه دوری میکنند (چون موریانههای سرباز مادهای بدبو و بازدارنده ترشح میکنند)، آردولفها مشکلی با آنها ندارند.
حشرهخواری آنها نهتنها دندانهایشان، بلکه سبک زندگیشان را هم تحت تأثیر قرار داده است. برخلاف کفتارهای دیگر که اجتماعی و گروهی زندگی میکنند، آردولفها بیشتر تنها هستند، چون موریانه غذایی نیست که بشود آن را تقسیم کرد یا به لانه برد.
در نتیجه، تنها در فصل جفتگیری است که آردولفها به هم نزدیک میشوند. پس از یک جفتگیری موفق، ماده حدود ۹۰ روز باردار است و بین ۲ تا ۵ توله به دنیا میآورد.
تولهها حدود ۳ تا ۴ ماهگی از شیر گرفته میشوند و تا آن زمان والدینشان آنها را با موریانههای «بالا آورده» تغذیه میکنند، تا وقتی که خودشان بتوانند موریانه شکار کنند. سپس در حدود یک سالگی، تولهها قلمروی خودشان را پیدا میکنند.
خبر خوب اینست که این تولههای پشمالوی دوستداشتنی عضو گونهای هستند که در وضعیت خوبی است. آردولفها به دلیل رفتار شبزی و خجالتیشان زیاد دیده نمیشوند، اما اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) آنها را در دستهی گونههای «کمخطر» قرار داده و آنها در دو جمعیت در جنوب و شرق آفریقا پراکنده هستند.
مترجم: زهرا ذوالقدر