خطرات مصرف قند؛ قند زیاد ذهن را کند می‌کند؟

فرادید | شکر در سبد غذایی اکثر ما وجود دارد. صبحانه را با چای یا قهوه شیرین شروع می‌کنیم و در طول روز نیز از مواد غذایی شیرین استفاده می‌کنیم.

مغز از تمام ارگان‌های بدن انرژی بیشتری مصرف می‌کند. سوخت رایج مغز گلوکز (قند) است. به همین علت زمانی که گرسنه هستیم یا دچار اُفت قند خون می‌شویم تمرکز و فکر کردن برایمان سخت می‌شود. به نوعی مغز ما انرژی لازم برای کار کردن را ندارد. به همین علت میل به خوردن مواد شیرین پیدا می‌کنیم.

درحالی شیرینی که یکی از محصولات مواد قندی است برای مغز ضرر هم دارد. گاهی حتی حوس یک مزه‌ای را می‌کنیم که اصلا شیرین نیست؛ ولی بدن ما به آن نیاز دارد. اگر کمی دقیق‌تر باشیم شاید دریابیم که آن غذا، قند پنهان دارد. یعنی قندی که مزه شیرینی در زبان ایجاد نمی‌کند، ولی مواد قندی را به بدن می‌رساند، مانند قند شیر (لاکتوز).

به زیاده‌روی در استفاده از هر چیزی اعتیاد گفته می‌شود. اعتیاد در هر بُعدی، چه روانی و چه مادی به ما آسیب می‌رساند. اعتیاد به شکر از این فائده مستثنا نیست و آسیب مستقیم آن بر مغز است. این آسیب به صورت کاهش عملکرد مغز نمایان می‌شود. به نوعی موجب خواب رفتن سلول‌های مغزی و در مواردی از کار انداختن آن‌ها می‌شود. در برخی از مقالات استفاده بیش از حد از شکر را دلیلی برای آلزایمر دانستند. قند موجب می‌شود سطح هوشیاری و بازیابی اطلاعات، در مغز کاهش یابد. جالب است بدانید که نمک و چربی زیاد در سبذ غذایی ما همین اثر منفی را بر مغز ما می‌گذارد. بهتر است از خوردن مواد غذایی، با ارزش غذایی کم (مواد غذایی که اغلب ه. علت خوش طعم بودن از شکر، نمک و چربی بیش از حد تشکیل شدند) دوری کنید.

قند بر خلق و خوی اثر می‌گذارد و توانایی پردازش هیجانات در نوجوانان را کاهش می‌دهد. کسانی که قند بیشتری در زندگی روزمره خود استفاده می‌کنند، در معرض ابتلا به دیابت هستند که منجر به افسردگی و اضطراب در آن‌ها می‌شود.

قند موجود در غذا‌ها فقط مغز ما را خسته و افسرده نمی‌کند؛ بلکه سطح یادگیری، سرعت واکنش و ذخیره سازی را به مقدار زیادی کاهش می‌دهد. در واقع ظرفیت مغز با ازدیاد قند تحلیل می‌رود.

عادت کردن ذائقه به مواد شیرین که به‌طور معمول از دوران کودکی شروع می‌شود عوارض متعددی نظیر اضافه وزن، چاقی، دیابت، بیماری‌های قلبی عروقی و سرطان را به دنبال دارد. قند و ترکیبات حاوی قند کالری زیادی برای بدن تأمین می‌کنند اما متأسفانه فاقد مواد مغذی لازم هستند بنابراین باید سهم ناچیزی از انرژی دریافتی روزانه را تشکیل دهند. قند و ترکیبات حاوی قند از طریق مصرف میوه‌ها و سبزی‌ها و یا مصرف محصولاتی که در کارخانه تولید می‌شوند به بدن انسان وارد می‌شوند. بسیاری از مواد غذایی که در کارخانه‌های تولید می‌شوند دارای منابع شکر افزوده هستند مانند نوشابه‌های گازدار، ماءالشعیر، آبمیوه‌های صنعتی، شیر و ماست با طعم میوه، شیر کاکائو و... . در حقیقت شکر افزوده به عنوان عامل اصلی در بروز مشکلات سلامت معرفی شده‌اند.

مصرف بیش از اندازه قند و شکر همچنین شکرهای افزوده پیام‌های کلیدی برای بدن انسان دارد. اولین پیام کلیدی آن چاقی است. بر اساس گزارش‌های سازمان جهانی بهداشت از سال ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۴ شیوع چاقی در جهان دو برابر شده است در حدود دو میلیارد نفر در جهان دچار اضافه وزن و چاقی هستند. همچنین روند چاقی در بین کودکان و نوجوانان در حال افزایش است. کودکان چاق در بزرگسالی شانس بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع دو، بیماری‌های قلبی-عروقی، سرطان‌ها و بیماری‌های مفصلی استخوانی دارند.

بر اساس بررسی‌های انجام شده در کشور بیش از نیمی از مردان و زنان بزرگسال دچار اضافه وزن و چاقی هستند همچنین روند اضافه وزن و چاقی در کودکان نیز در حال افزایش است.

برای پیشگیری از اضافه وزن و چاقی کل قند و شکر مصرفی در برنامه غذایی روزانه باید کمتر از ۶ قاشق غذاخوری باشد. این مقدار شامل قند پنهان در مواد خوراکی مثل عسل، مربا، بستنی، نوشابه، آب میوه و شکلات هم می‌شود. اگر هر روز یک قوطی نوشابه ۳۰۰ میلی لیتری به مدت یک سال مصرف کنید منجر به افزایش وزنتان تا حدود ۷ کیلوگرم در سال خواهد شد.

دومین پیامد کلیدی که مصرف زیاد قند و شکر برای ما دارد، تهدید سلامت قلب است. مصرف بیش از حد قند و شکر و به‌طورکلی مواد قندی و شیرین باعث افزایش فشار خون و اضافه وزن می‌شود که هر دو عامل از عوامل ابتلا به بیماری‌های قلبی -عروقی هستند. مطالعات انجام شده نشان داده است خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی در افرادی که ۲۰ درصد انرژی روزانه خود را از قند و شکر تأمین می‌کنند در مقایسه با گروهی که کمتر از ۱۰ درصد انرژی روزانه خود را از قند و شکر تأمین کرده‌اند ۳۸ درصد بیشتر است. نتیجه اینکه افرادی که ۲۱ درصد و یا بیشتر از کالری روزانه خود را از مواد قندی و شیرین تأمین می‌کنند خطر مرگشان بر اثر بیماری‌های قلبی-عروقی دو برابر بیشتر است.

مطالعات متعدد نشان داده است که مصرف زیاد قند و شکر موجب کاهش کلسترول خوب در خون می‌شود و در صورتی که بیشتر از ۲۰ درصد انرژی روزانه از قند و شکر تأمین شود موجب بالا رفتن تری گلیسیرید خون نیز می‌شود همچنین تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف منظم نوشیدنی‌های شیرین به میزان هفت وعده یا بیشتر در هفته خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را افزایش می‌دهد.

پیشگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی از دو سالگی باید آغاز شود پس محدودیت مصرف قند و شکر و مواد قندی و شیرین در همه دوران‌های زندگی ضروری است. همچنین برای پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی، زنان در روز نباید بیشتر از ۱۰۰ کالری یعنی ۶ قاشق چای‌خوری و مردان نیز بیش از ۱۵۰ کالری یعنی ۹ قاشق‌چای‌خوری شکر مصرف کنند.