هدف ترامپ از نابودی برجام

باربارا اسلاوین* | ترامپ در تلاش است چیزی از برجام باقی نماند تا رئیس‌جمهوری بعدی آمریکا بتواند به آن بازگردد. نامزد‌های دموکرات گفته‌اند در صورت پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده آمریکا به برجام بازخواهند گشت و این موضوع تندرو‌های آمریکایی را نگران می‌کند. پس از ترور سردار قاسم سلیمانی، زمینه‌ای برای گفتگو میان ایران و آمریکا باقی نمانده است و به نظر نمی‌رسد تا مشخص شدن نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ تحولی دیپلماتیک رخ دهد.

سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان تلاش می‌کنند اسکلت این توافق برجا بماند تا پس از ترامپ، چیزی باقی مانده باشد که بتوان به آن بازگشت. اما سوال اینجاست که تا کجا می‌توانند این موضوع را ادامه دهند و در برابر فشار‌های دولت ترامپ تاب بیاورند.

برایان هوک نماینده ویژه در امور ایران در نشست خبری روز سه‌شنبه (۲۷ دی) خود به پرسش‌ها درباره تهدید تعرفه‌ای علیه اروپا از سوی ترامپ در صورت فعال نکردن مکانیزم ماشه، حاضر نشد پاسخ بدهد.

درحالی‌که ایران گام به گام درحال خروج از برجام است، اروپایی‌ها منتظر گزارش سازمان بین‌المللی انرژی اتمی خواهند ماند. امیدوارم ایران به میزان غنی‌سازی اورانیوم بالای ۲۰ درصد حساسیت داشته باشد، در غیر این صورت، اتحادیه اروپا ممکن است سازوکار ماشه را فعال کند. اروپایی‌ها تلاش می‌کنند تا انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، موضوع را ادامه دهند و خویشتن‌داری ایران بسیار بااهمیت خواهد بود.

ترامپ می‌خواهد برجام کاملا از بین برود. از این‌رو مهم است که چیزی از برجام تا بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا باقی مانده باشد. افرادی همچون پمپئو می‌خواهند برجام به‌طور کامل از میان برود. این تصور در واشنگتن وجود دارد که سیاست فشار به این منجر خواهد شد یا حکومت ایران به یک توافق تازه تن دهد یا اینکه فروبپاشد.

ترامپ به‌طور قطع تا برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری، شانسی برای گفتگو وجود نخواهد داشت به‌ویژه اینکه دولت ترامپ هیچ پیشنهاد و امتیازی همچون کاهش تحریم‌ها ارائه نمی‌دهد.

ترامپ به درگیری نظامی نیز علاقه‌ای ندارد و با ترور (سردار) قاسم سلیمانی از خود یک قهرمان در داخل ساخته است، اما فکر نمی‌کنم، جنگ بخواهد. مردم در آمریکا جنگ نمی‌خواهند. امیدوارم به سوی کاهش تنش‌ها برویم. او تاکید کرد: واکنش حساب‌شده ایران نیز به‌گونه‌ای بود که به ترامپ اجازه داد عقب نشسته و به تنش دامن نزند.

البته ترامپ ادعا کرد که پاسخ ایران شدید نبود و حتی گفت: تلفات نداشتیم. بعد مشخص شد دروغ گفته بوده و تعدادی از سربازان آمریکایی مجروح شده و تحت درمان قرار گرفته‌اند. با این حال بسیار کمک کرد که مساله بالا نگیرد.

*کارشناس ارشد اندیشکده شورای آتلانتیک در واشنگتن