روایت "پگاه آهنگرانی" از بسته شدن خانه سینما

پگاه آهنگرانی با ساخت مستند «خانه سینما» بار دیگر کارگردانی فیلم مستند را تجربه کرده است. این مستند که در جشنواره سینما-حقیقت به نمایش گذاشته شده، روایتی است از روزهای بسته‌شدن موقتی خانه سینما و حواشی مربوط به بسته‌شدن این نهاد صنفی.

این نخستین‌بار نیست که آهنگرانی ساخت فیلم مستند را تجربه می‌کند. او ساخت مستندهایی نظیر سیب، تماشاخانه و ده‌نمکی‌ها را نیز در کارنامه خود دارد. مستند «تماشاخانه» درباره تئاتر شهر است.

او جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره فیلم کوتاه اصفهان را برای کارگردانی فیلم مستند «تماشاخانه» در سال ۱۳۸۴ به دست آورد. مستند «مردان خیابان ارباب جمشید» نیز از جمله آثاری است که همراه با درنا مدنی کارگردانی کرد. مستند «خانه سینما» روایت پگاه آهنگرانی از روزهایی است که قطعا از ذهن سینماگران پاک نخواهد شد. با او درباره این مستند گفت‌وگو کردیم.

اینکه با محوریت نزاع‌ها زمانی که خانه سینما بسته بود و ماجراهای آن روز‌ها فیلم مستندی در سینما-حقیقت دارید شاید بتوان این‌طور تعبیر کرد که اساسا خانواده شما، خاصه منیژه حکمت و شما همیشه دغدغه پیگیری مسائل صنفی را داشته‌اید آیا ساخت این فیلم هم برآمده از همان دغدغه است؟

به‌هرحال همیشه این‌طور بوده، درباره خودم قطعا می‌توانم دقیق‌تر صحبت کنم که مسائل صنفی برایم مهم بوده و هست، اما بدون‌شک بسته‌شدن خانه سینما و مسائلی که در آن زمان پیرامون این اتفاق به وجود آمد موقعیت دراماتیکی بود و همین موضوع باعث شد این فیلم را بسازم. از نظر من اتفاقی که باعث شد خانه سینما بسته شود و حواشی‌ی پیرامون این اتفاق به وجود بیاید، یک واقعه تاریخی بود که باید ثبت می‌شد.

گویا آن زمان تصاویری که ثبت کردید خیلی به منظور ساخت فیلمی مستند نبوده. در آن زمان چه چیزهایی برای شما اهمیت داشت؟
صرفا قصد داشتم این اتفاق را ثبت کنم. به‌هرحال زمانی که خانه سینما بسته شد و در شلوغی آن روز‌ها خبرنگاران هم وقایع را ثبت می‌کردند، من فکر کردم بهتر است از بسیاری از اتفاقات آن زمان فیلم‌برداری کنم و هرچقدر بیشتر پیش رفت، به نظرم جالب‌تر شد و فکر کردم می‌تواند تبدیل به یک فیلم مستند شود و درنهایت سر تدوین فیلم بود که سروشکل مناسبی پیدا کرد و فکر کردم برای یک فیلم مستند مناسب است. مستند «خانه سینما» را می‌توان گزارشی از تعطیلی موقت این نهاد صنفی دانست.

بعد از اینکه مشخص شد تصاویری که از آن روز‌ها ثبت کردید قابلیت تبدیل‌شدن به یک فیلم مستند را دارند، چه بخش‌هایی در این فیلم پررنگ‌تر شد؟
درکل این مستند به بررسی تاریخچه نهادهای صنفی سینمایی از قبل از انقلاب می‌پردازد. به‌هرحال اهمیت خانه سینما از دیدگاه هنرمندان در این مستند برجسته‌تر شده است.

روزهایی که خانه سینما بسته بود و هنرمندان بسیاری پیگیر حل‌وفصل‌شدن ماجرا بودند، بخش زیادی از این مستند را به خود اختصاص داده است، تجمعات مقابل خانه سینما و مطالبات سینماگران که خواستار بازگشایی خانه سینما بودند و همه ماجراهایی که از آن سال‌ها در خاطرمان هست، به شکل یک فیلم مستند آماده شده است.

سال‌هاست که از ماجرای بسته‌شدن خانه سینما می‌گذرد. الان که آن دوران را مرور می‌کنید، چه مواردی اهمیت ساخت این مستند را برای شما بیشتر می‌کند؟
بعد از گذشت سال‌ها از آن اتفاق چیزی که برایم جالب است این است که چطور می‌شود در یک موقعیت غلط آدم‌ها هم اشتباه رفتار می‌کنند؟

صف‌آرایی هنرمندان مقابل یکدیگر از جمله اتفاقاتی بود که آن زمان هم باعث تعجبم شد و هنوز هم بعد از گذشت سال‌ها، وقتی آن روز‌ها را مرور می‌کنم از اینکه چطور به این مرحله رسیدیم تعجب می‌کنم.

به‌هر‌حال جواد شمقدری، رئیس وقت سازمان سینمایی، مهم‌ترین نقش را در بسته‌شدن خانه سینما داشت و تمام تلاشش را کرد که خانه سینما بسته شود، اما در مقابل تمام آن اتفاقات، نکته حائز اهمیتی وجود داشت و آن همدلی بود که باعث شد خانه سینما باز شود و اگر این همدلی وجود نداشت، قطعا اتفاقات بدتری را شاهد بودیم. به نظرم مرور اتفاقاتی که برای خانه سینما رخ داد، از جهاتی جالب توجه است.