داستانهای جرم فرا نپتونی مشهور در مورد شکلگیری منظومه شمسی
از آنجا که اعتقاد بر این است که چنین سیارههایی به آرامی گرد هم آمدهاند و در نهایت سیاراتی را که امروز میبینیم تشکیل دادهاند، دانشمندان به مطالعه ویژگیهای این اجرام بسیار علاقه دارند.
یک پژوهش جدید که در «موسسه تحقیقات جنوب غربی» انجام شده است، کشف شگفتانگیزی را در مورد جرم فرانپتونی «آلتیما ثولی» داشته است.
به نقل از اسپیس، پژوهش جدید «موسسه تحقیقات جنوب غربی»(SwRI)، اطلاعات جدیدی را در مورد جرم فرا نپتونی «آلتیما ثولی»(Arrokoth) کشف کرده است.
به نظر میرسد که دو لوب آلتیما ثولی دارای تپههایی هستند که هر کدام حدود پنج کیلومتر عرض دارند. این تپهها که به لوبها ظاهری مانند تمشک میدهند، تقریبا شکل، اندازه، رنگ و سپیدایی یکسان دارند.
چنین شباهتی نشان میدهد این تپهها اجرامی متفاوت با منشا مشترک هستند که در نقطهای به هم چسبیدهاند و بخشهای بزرگی از دو لوب، کل بدنه ۱۸ کیلومتری آلتیما ثولی را تشکیل میدهند.
آلتیما ثولی یک سیاره کوچک در «کمربند کویپر»(Kuiper Belt) است. این جرم جالب توسط کاوشگر «نیوهورایزنز»(New Horizons) در روز سال نو سال ۲۰۲۰ به شهرت رسید.
از آنجا که اعتقاد بر این است که چنین سیارههایی به آرامی گرد هم آمدهاند و در نهایت سیاراتی را که امروز میبینیم تشکیل دادهاند، دانشمندان به مطالعه ویژگیهای این اجرام بسیار علاقه دارند.
دکتر «ویل گراندی»(Will Grundy) پژوهشگر «رصدخانه لوول»(Lowell Observatory) و از اعضای گروه ماموریت نیوهورایزنز گفت: دیدن این جرم که شکل آن مستقیما جزئیاتی را در مورد مجموعهای از عناصر سازنده مشابه نشان میدهد، بسیار شگفتانگیز است.
پژوهشگران دریافتند دو لوب آلتیما ثولی نشاندهنده یک مدل ناپایدار از شکلگیری هستند که در آن برخوردهای بسیار ملایم به اجرام کوچکتر امکان میدهند تا با اجرام بزرگتر جمع شوند.
با وجود این، پژوهشهای جدید، پرسشهای جدیدی را مطرح میکنند. این پرسشها عمدتا در مورد عناصر سازنده تقریبا یکنواختی هستند که تکتک لوبها را تشکیل میدهند.
«آلن استرن»(Alan Stern) پژوهشگر ارشد ماموریت نیوهورایزنز در مورد این کشف جدید گفت: شباهتها از جمله در اندازه و سایر ویژگیهای ساختارهای تپهای آلتیما ثولی، اطلاعات جدیدی را در مورد شکلگیری آن نشان میدهند.
اگر این تپهها واقعا نشانگر عناصر سازنده خردهسیارههای باستانی مانند آلتیما ثولی باشند، مدلهای تشکیل خردهسیارهها احتمالا اندازه ترجیحی این عناصر سازنده را توضیح میدهند.
فضاپیمای نیوهورایزنز
استرن گفت: این یافتهها در وهله اول، مدل ناپایدار جریان را تقویت میکنند و نشان میدهند که اجرام به آرامی جمع شدهاند تا آلتیما ثولی را با حداقل سرعت برخورد در یک منطقه خاص از سحابی خورشیدی که در معرض فروپاشی گرانشی قرار میگیرد، تشکیل دهند.
اندازهها و ویژگیهای یکنواخت تپهها میتوانند درک درستی را در مورد شکلگیری آلتیما ثولی دوباره تعریف کنند.
استرن تاکید کرد که اگر این تپهها واقعا عناصر سازنده خردهسیارههای باستانی مانند آلتیما ثولی باشند، ممکن است دانشمندان مجبور شوند تا در نظریههای مربوط به تشکیل شدن خردهسیارهها به طور کلی تجدیدنظر کنند.
با مأموریتهایی مانند ماموریت «لوسی»(Lucy) ناسا که هدف آن سیارکهای «تروجان»(Trojan) مشتری است و ماموریت «رهگیر دنبالهدار»(Comet Interceptor) آژانس فضایی اروپا، علاقه زیادی به نحوه تشکیل این اجرام وجود خواهد داشت.
موضوع این ماموریتها مانند ماموریت به سوی آلتیما ثولی، خردهسیارههای بهجامانده از روزهای اولیه منظومه شمسی هستند.
استرن گفت: جستجوی ساختارهای تپهمانند در خردهسیارههایی که این مأموریتها آنها را بررسی میکنند، مهم است زیرا کمک میکند تا ببینیم این پدیده چقدر رایج است و از آن به عنوان راهنما برای نظریههای تشکیل شدن خردهسیاره استفاده کنیم.
این پژوهش در «The Planetary Science Journal» به چاپ رسید و استرن اخیرا آن را در پنجاه و پنجمین «نشست سالانه بخش علوم سیارهای» در سن آنتونیو ارائه کرد.
منبع: ایسنا