آسمان به رنگ قرمز خونی مغولستان

در یک نمایش آسمانی خارق‌العاده آسمان مغولستان به رنگ قرمز خونی درآمد، زیرا آن کشور یکی از نادرترین رویداد‌های شفق قطبی را در جمعه و اوایل شنبه تجربه کرد.

این رنگ شدید به برخورد اولیه یک طوفان خورشیدی قابل توجه نسبت داده می‌شود که با زمین برخورد کرد و منظره‌ای را ایجاد نموده که تماشاگران را شگفت زده ساخته است.

به نقل از ایندیا تودی، این پدیده که به عنوان شفق قطبی شناخته می‌شود معمولا در نزدیکی قطب‌ها رخ می‌دهد و اغلب به رنگ سبز است. با این وجود، شفق قطبی مشاهده شده در مغولستان به رنگ قرمز مایل به زرشکی بوده است رخدادی نادر که ناشی از برهمکنش ذرات خورشیدی با اکسیژن در ارتفاعات بالا یعنی در مقیاس بیش از ۲۴۱ کیلومتر بالاتر از سطح زمین بوده در جایی که جو بسیار نازک‌تر است.

طوفان خورشیدی در حال انجام که مسئول این رویداد است که نتیجه پرتاب‌های جرمی متعدد تاجی (CME) از خورشید بود که در تاریخ ۲۷ نوامبر ۲۰۲۳ میلادی رخ داد. این پرتاب‌های جرمی متعدد تاجی رگباری از ذرات پرانرژی را به سمت زمین پرتاب کردند و اولین موج آن در اواخر ۲۹ نوامبر به سیاره ما رسید.

شفق‌های قرمز رنگ نتیجه برخورد این ذرات خورشیدی با مولکول‌های اکسیژن در ارتفاعات بالاتر هستند. در چنین ارتفاعاتی چگالی اکسیژن کم‌تر است و برخورد‌ها کم‌تر رخ می‌دهند و در نتیجه نور قرمز به جای نور سبز که متداول‌تر است منتشر می‌شود. این فرآیند شبیه به نحوه عملکرد نور‌های نئون است با اتم‌های گاز برانگیخته که زمانی که به حالت اولیه خود باز می‌گردند فوتون‌های نور را آزاد می‌کنند.

از نظر تاریخی، شفق‌های قرمز طی برخی از قوی‌ترین طوفان‌های ژئومغناطیسی مانند رویداد کارینگتون* در سال ۱۸۵۹ میلادی که شدیدترین طوفان خورشیدی ثبت شده باقی مانده رخ داده اند.

طی آن رویداد شفق‌های قطبی قرمز تا جنوب دریای کارائیب و مکزیک گزارش شدند با آسمانی آن قدر درخشان که پرندگان شروع به آواز خواندن کردند و شب روشن را با صبح اشتباه گرفتند.

وقوع شفق قرمز در مغولستان فرصتی منحصر به فرد برای دانشمندان فراهم ساخته تا اثرات طوفان‌های خورشیدی در عرض‌های جغرافیایی پایین‌تر را مورد مطالعه قرار دهند.

اگرچه این منظره ممکن است مسحورکننده باشد، اما به عنوان یادآوری قدرت عظیم خورشید و تاثیر بالقوه آب و هوای خورشیدی بر جامعه وابسته به فناوری ما نیز عمل می‌کند.

همان طور که چرخه خورشیدی به سمت اوج پیش بینی‌شده خود در سال ۲۰۲۴ پیش می‌رود آسمان نگاران می‌توانند انتظار نمایش‌های بیش تری از زیبایی شفق را داشته باشند اگرچه تعداد کمی از آن دست نمایش‌ها ممکن است بتوانند با پدیده نادر آسمان قرمز رنگ مغولستان رقابت کنند.

دانشمندان برای مطالعه شفق قرمز هیجان‌زده هستند، زیرا این رخداد به آنان کمک می‌کند تا در مورد طوفان‌های خورشیدی و نحوه تاثیر آن‌ها بر زمین اطلاعات بیش تری کسب کنند.

* در سال ۱۸۵۹ میلادی یک طوفان خورشیدی که قدرتمندترین نمونه از انواع طوفان‌های خورشیدی رخ داده در تاریخ مدرن محسوب می‌شود به زمین برخورد کرد و شفق قطبی حاصل از آن حتی تا نزدیکی خط استوا نیز دیده شد. این اتفاق سیستم‌های ارتباطی را از کار انداخت و در برخی ایستگاه‌های تلگراف باعث ایجاد آتش سوزی شد. این طوفان خورشیدی با نام "رویداد کارینگتون" شناخته می‌شود.

منبع: فرارو