«سویا» چگونه دنیا را تسخیر کرد؟
دانههای سویا که ۹۰۰۰ سال پیش در چین استفاده میشدند، امروزه تقریبا در همه چیز از آب نبات گرفته تا مداد رنگی یافت میشود.
فرادید| سویا تقریباً در همه چیزهایی که میخوریم وجود دارد، از روغن نباتی موجود در برخی غذاها گرفته تا لسیتین موجود در تختههای شکلات! سویا در مونو و دی گلیسیریدهای بستههای شکلات داغ و پوشش بیرونی سیبها وجود دارد.
به گزارش فرادید، بیش از ۶۰ درصد تمام غذاهای فرآوریشده دارای محصولات سویا هستند و برخی محققان تخمین میزنند تقریباً هفت درصد کالری مصرفی آمریکاییها تنها از روغن سویا تامین میشود.
دانههای سویا مقاوم هستند
سویا این توانایی ذاتی را دارد که تقریباً در هر جایی رشد کند و تقریباً از هر چیزی جان سالم به در ببرد.
این گیاه سبز در هر نقطه (از سه تا پنج فوت) رشد میکند و در هر بوته آن حدود ۱۰۰ دانه تولید میکند. سویا را میتوان همه جا از چهار فصل بسیار خشن مانیتوبای کانادا تا دشتهای مپومالانگای آفریقای جنوبی کشت کرد.
سویا به احتمال زیاد در چین حدود ۶۰۰۰ تا ۹۰۰۰ سال پیش از خویشاوند وحشی خود، Glycine soja، اهلی شده است. از آنجا که دانههای سویا حتی در دورههای خشکسالی شدید هم رشد میکردند، نخستین کشاورزان سویا، کاربردهای مختلفی برای لوبیا یافتند. هزاران سال پیش، شفادهندگان باستانی چینی از تمام قسمتهای این گیاه به عنوان دارو استفاده میکردند. سویا حتی به نودل، توفو، تمپه و سس سویا نیز تبدیل شد.
وقتی سویا برای نخستین بار در قرن ۱۸ به ایالات متحده رسید، شکوفا شد.
دانههای سویا میتوانند منبع مغذی پروتئین باشند، اما از این حبوبات انعطافپذیر در ساخت موم مداد رنگی و جوهر روزنامه نیز استفاده میشود.
دانههای سویا در آمریکا ابتدا برای ارسال به انگلستان کاشته میشد تا تقاضای فزاینده برای سس سویا را برآورده کند که در حال تبدیل شدن به یک عنصر اصلی در غذاهای بریتانیایی بود. چیزی نگذشت که خود آمریکاییها کاربرد دیگری برای سویا پیدا کردند. در طول جنگ داخلی، دانههای سویای برشته شده به عنوان جایگزین قهوه استفاده میشدند. بر اساس گزارش شماره ۱۸۹۳ نشریه Rural New Yorker، قهوه سویا برای کسانی است که میخواهند ملاحظات اقتصادی و بهداشتی را رعایت کنند.
خیلی زود، سویا به غذای اصلی در رژیم غذایی موجودات غیرانسانی نیز تبدیل شد.
سویا نیروگاه پروتئینی است
یک فنجان سویای خام حاوی ۶۷.۹ گرم پروتئین و ۱۷.۳ گرم فیبر است. این یکی از دلایلی است که سویا یکی از محبوبترین مواد غذایی در خوراک دام است.
در ایالات متحده، مرغها بیشترین سویا را میخورند و پس از آن خوکها، گاوها و ماهیها قرار دارند. این حیوانات بیش از ۷۰ درصد از کل دانههای سویای تولیدشده در ایالات متحده را میخورند و برخی خوکها روزانه بیش از ۴کیلوگرم سویا میخورند.
برای انسانها، محصولات مبتنی بر سویا مانند توفو و تمپه، برای وگانها و گیاهخواران مهم هستند. یک فنجان توفوی پخته معادل یک فنجان مرغ پخته پروتئین دارد.
افزون بر این، سویا از این نظر منحصر به فرد است که یک پروتئین کامل محسوب میشود، به این معنا که حاوی تمام ۹ اسید آمینه ضروری است که بدن انسان به آنها نیاز دارد.
سویا بیش از یک وعده غذایی است
این دانه همهکاره نرم، بیبو، انعطافپذیر و روغنی است، به خصوص در قیاس با ذرت، همچنین ارزان است و در محصولات شگفتانگیزی مانند موم مداد رنگی و جوهر روزنامه نیز از آن استفاده میشود.
هنری فورد، مخترع پرکار خودرو معتقد بود سویای همهکاره قدرت تغییر جهان را دارد. او از روغن سویا رنگ خانه، صابون و لعاب برای ماشین درست کرد. او خود این دانه را به قطعات ماشین و کلید چراغ تبدیل کرد.
امروزه مردم هنوز در حال یافتن کاربردهای منحصر به فرد این گیاه هستند. چین که خاستگاه سویا است، اکنون در واردات سویا پیشتاز است.
تقریباً تمام دانههای سویا که در ایالات متحده رشد میکنند، اصلاحشده ژنتیکی (GM) هستند، یعنی در برابر علفکشها مقاوم هستند و میتوانند در شرایطی که زمانی تصور میشد برای حبوبات غیرممکن است، رشد کنند. با این حال، اصلاح ژنتیکی به این معناست که میتوان مقادیر زیادی سویا را در مناطقی از جهان مانند جنگلهای بارانی آمازون کاشت، جایی که جایگزین درختانی میشوند که زمانی آنجا بودند. برزیل اکنون بیش از هر کشور دیگری سویا صادر میکند.
مترجم: زهرا ذوالقدر