( عکس) راز یک غول دریایی ۷۲ میلیون‌ساله در هاله‌ای از ابهام
در سال ۲۰۲۱ دانشمندان از کشف گونه‌ای جدید از موساسورها خبر دادند که دندان‌هایی مانند تیغه‌های اره داشت. این کشف که در یک معدن فسفات در مراکش انجام شد، سروصدای زیادی در جامعه علمی به پا کرد.
در دنیای دیرینه‌شناسی، هر کشف جدید می‌تواند نگاه ما را به گذشته تغییر دهد. اما چه اتفاقی می‌افتد وقتی یک کشف بزرگ زیر سؤال می‌رود؟ فسیل‌های به‌جامانده از موجودات ماقبل تاریخ گنجینه‌ای ارزشمند برای علم هستند، اما چگونه می‌توان به اصالت این یافته‌ها اطمینان کرد؟
در سال ۲۰۲۱ دانشمندان از کشف گونه‌ای جدید از موساسورها خبر دادند که دندان‌هایی مانند تیغه‌های اره داشت. این کشف که در یک معدن فسفات در مراکش انجام شد، سروصدای زیادی در جامعه علمی به پا کرد.
اما حالا، گروهی از پژوهشگران با بررسی دقیق‌تر این فسیل به نتایج شگفت‌آوری رسیده‌اند که می‌تواند همه چیز را تغییر دهد. آنها معتقدند این فسیل ممکن است جعلی باشد! اگر چنین ادعایی درست باشد، یکی از جنجالی‌ترین اکتشافات دیرینه‌شناسی در سال‌های اخیر زیر سؤال خواهد رفت. این ماجرا چه ابعادی دارد و دانشمندان چگونه به این نتیجه رسیده‌اند؟
یک کشف حیرت‌انگیز
در سال ۲۰۲۱، پژوهشگرانی که روی فسیل‌های موساسورهای دوران کرتاسه کار می‌کردند، گونه‌ای جدید را معرفی کردند که نام آن را Xenodens calminechari گذاشتند.
فسیل این موجود در استان خوریبگا مراکش پیدا شد و ویژگی منحصربه‌فرد آن، دندان‌هایی کوتاه، تیز و مانند اره بود که تا آن زمان در هیچ خزنده دریایی دیگری دیده نشده بود. این ویژگی به‌قدری عجیب بود که دانشمندان آن را نه‌تنها در بین موساسورها، بلکه در بین تمام مهره‌داران چهار اندام، بی‌همتا توصیف کردند.
اما حالا مطالعه‌ای جدید که در دسامبر ۲۰۲۴ در مجله The Anatomical Record منتشر شده، صحت این ادعا را به چالش کشیده است. پژوهشگران با بررسی دقیق ویژگی‌های فسیل، تناقضاتی را شناسایی کرده‌اند که می‌تواند نشان دهد این کشف، چیزی بیش از یک جعل هنرمندانه نیست!
شواهدی که نشان از یک فریب دارد
به گزارش سایت Livescience یکی از مهم‌ترین نشانه‌هایی که دانشمندان را به شک انداخته، محل قرارگیری دندان‌هاست. در تمامی موساسورهای شناخته‌شده، هر دندان در یک حفره مستقل درون استخوان فک جای می‌گیرد، اما در فسیل Xenodens calminechari دو دندان در یک حفره دیده می‌شود! این ویژگی، برخلاف الگوی طبیعی رشد دندان در موساسورهاست.
پروفسور مایکل کالدول از دانشگاه آلبرتا توضیح می‌دهد در موساسورها، هر دندان به‌صورت مستقل در استخوان خود رشد می‌کند و هنگامی که یک‌دندان از بین می‌رود، دندان جدید جای آن را می‌گیرد. اما در این فسیل، دندان‌ها به شکلی غیرطبیعی روی‌هم قرار گرفته‌اند، چیزی که معمولاً در فسیل‌های دست‌کاری‌شده دیده می‌شود.
همچنین، در بخش‌هایی از فک، نوعی همپوشانی غیرطبیعی دیده می‌شود که نشان می‌دهد دندان‌ها به شکلی نادرست و غیرعلمی در کنار هم چیده شده‌اند. این یکی دیگر از نشانه‌های احتمالی جعل است.
چرا این فسیل از ابتدا مشکوک بود؟
علاوه بر تناقضات زیستی، موضوع دیگری که اصالت این فسیل را زیر سؤال می‌برد، محل کشف آن است. معدن‌های فسفات در مراکش، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین منابع فسیل‌های موساسور در جهان شناخته می‌شوند، اما درعین‌حال، این منطقه به دلیل حضور جعل‌کنندگان حرفه‌ای که فسیل‌های دست‌کاری‌شده یا کاملاً تقلبی تولید می‌کنند بدنام است.
هنری شارپ، نویسنده اصلی مطالعه جدید عقیده دارد این فسیل از همان ابتدا به دست دیرینه‌شناسان کشف نشد، بلکه توسط جویندگان فسیل در معدن‌های فسفات پیدا شد. این موضوع به همراه شواهد علمی موجود، احتمال جعلی بودن این کشف را تقویت می‌کند.
درخواست برای اسکن CT؛ راهی برای افشای حقیقت
پژوهشگران مقاله جدید پیشنهاد کرده‌اند برای روشن‌شدن حقیقت، این فسیل باید با استفاده از سی‌تی‌اسکن (CT Scan) بررسی شود. سی‌تی‌اسکن می‌تواند ساختار داخلی فسیل را نشان دهد و مشخص کند آیا دندان‌ها به طور طبیعی در فک جای گرفته‌اند یا اینکه بعداً به آن اضافه شده‌اند.
آیا این موساسور واقعی است؟
چندین دیرینه‌شناس مستقل نیز پس از بررسی فسیل به این نتیجه رسیده‌اند که ویژگی‌های این موساسور، غیرطبیعی و مشکوک است. پائولینا خیمنز - هوی‌دوبرو، از دانشگاه بن، معتقد است این نوع دندان‌بندی از نظر زیستی و نحوه قرارگیری کاملاً غیرعادی است.
از سوی دیگر، وحیبه بل‌هاوز، پژوهشگر دانشگاه حسن دوم مراکش به مشکل بزرگ‌تری اشاره می‌کند و می گوید: همکاری دانشمندان خارجی با محققان مراکشی می‌تواند از چنین مشکلاتی جلوگیری کند.
حقیقت چه خواهد بود؟
بحث درباره اصالت Xenodens calminechari هنوز ادامه دارد. اگر ثابت شود که این فسیل جعلی است، یکی از بحث‌برانگیزترین اکتشافات دیرینه‌شناسی در سال‌های اخیر فروخواهد ریخت و این ماجرا یادآور خواهد شد که در دنیای علم، حتی شگفت‌انگیزترین کشفیات هم باید بادقت و وسواس علمی بررسی شوند.
اما اگر سی‌تی‌اسکن‌ها و تحقیقات بعدی اصالت این فسیل را تأیید کنند، آن‌گاه ما با یکی از منحصربه‌فردترین شکارچیان دریایی ماقبل تاریخ روبه‌رو خواهیم بود. تا آن زمان، این موساسور اسرارآمیز، همچنان در هاله‌ای از ابهام باقی خواهد ماند.
منبع: همشهری
