چرا قلقلک باعث خنده ما می‌شود؟

یک دانشمند با استفاده از یک دست رباتیک به راز اینکه چرا قلقلک باعث خنده‌ ما می‌شود، پی برد.

پاسخ انسان به قلقلک واقعاً عجیب است. وقتی کسی درست به نقطه‌ای خاص از بدن دست می‌زند، معمولاً منجر به خنده‌های ناگهانی و کنترل‌نشدنی می‌شود. این واکنش موسوم به «قلقلک شدید»(gargalesis) است و دانشمندان علم اعصاب واقعاً نمی‌دانند چرا این اتفاق می‌افتد. دانشمندان همچنین نمی‌دانند چرا برخی لمس‌ها قلقلک‌دار هستند و برخی نیستند یا چرا برخی قسمت‌های بدن بیشتر مستعد ایجاد حس «قلقلک شدید» هستند.

به نقل از ساینس‌آلرت، «کنستانتینا کیلتنی»(Konstantina Kilteni)، دانشمند اعصاب از «دانشگاه رادبود»(Radboud) در پی پاسخ به این سؤالات مطالعه‌ای را انجام داده است. هدف وی، ارزیابی وضعیت فعلی تحقیقات درباره «قلقلک شدید» و یافتن مسیر آینده است. «کیلتنی» در آزمایشگاه خودش از یک دست رباتیک برای قلقلک دادن افراد مورد آزمایش استفاده می‌کند. این کار به یکنواختی و ثابت بودن قلقلک کمک می‌کند.

«کیلتنی» گفت: مطالعه بر روی قلقلک‌پذیری انسان‌ها شاید موضوعی طنزآمیز به نظر برسد، اما پیامدهای مهم زیادی دارد. از دیدگاه علمی، قلقلک با شاخه‌های زیادی از علوم اعصاب از جمله علوم اعصاب بالینی، حرکتی و احساسی در ارتباط است. من شیفته این موضوع هستم که اکثر ما می‌توانیم این حس را به وضوح تشخیص دهیم و اینکه بزرگ‌ترین فیلسوفان تاریخ مانند سقراط، ارسطو و داروین مجذوب آن بودند. با این حال، برخلاف این کنجکاوی طولانی، هنوز کاملاً نمی‌دانیم چگونه کار می‌کند.

«کیلتنی» در یک بررسی جامع از آثار علمی منتشرشده درباره قلقلک، وضعیت فعلی مطالعه را ترسیم کرده و سؤالاتی که هنوز پاسخ درستی برایشان پیدا نشده را مشخص کرده و راهکارها و استراتژی‌هایی برای مطالعات آینده پیشنهاد داده است.

قلقلک تجربه‌ای جهانی در انسان است و یکی از اولین شکل‌های بازی والدین با کودکان است. وقتی بچه‌ها بزرگ‌تر می‌شوند، واکنش‌های متفاوتی نسبت به قلقلک نشان می‌دهند.

این واکنش‌ها در میمون‌ها مشاهده شده است، همچنین واکنشی مشابه با «قلقلک شدید» در موش‌ها هم دیده شده است که نشان‌دهنده ارتباطاتی با زیست‌شناسی فرگشتی(تکاملی) است. علاوه بر این، افراد با نوعی ناهنجاری‌های عصبی واکنش‌های متفاوتی به قلقلک نشان می‌دهند.

افراد مبتلا به اختلال اوتیسم لمس‌ها را بیشتر قلقلک‌دار حس می‌کنند و افراد مبتلا به اختلال «اسکیزوتایپال»(schizotypal) لمس‌های خود را به اندازه لمس‌های دیگران قلقلک‌پذیر می‌دانند. حوزه قلقلک و مکانیسم «قلقلک شدید» هنوز بسیار ناشناخته است.

بیشتر مطالعات درباره قلقلک و «قلقلک شدید» بر تفاوت‌های بین خنده واقعی و خنده‌ای که فقط در اثر قلقلک ایجاد می‌شود، تمرکز دارد. این مطالعه هم از قلقلک دستی استفاده می‌کند که سخت است تکرار شود و نتیجه‌ قابل مقایسه‌ای به دست آورد. بزرگ‌ترین مشکل هم این است که هنوز تعریفی استاندارد و قطعی از قلقلک ارائه نشده است.

«کیلتنی» گفت: در واقع، مطالعات در این حوزه نسبتاً کم است. رویکرد ما از پایین به بالاست، یعنی ابتدا روی مکانیسم‌های فیزیکی تمرکز می‌کنیم تا به سؤالاتی پاسخ دهیم که آزمایش کردنشان ساده‌تر است، مخصوصاً اگر مربوط به فعالیت مغز و ویژگی‌های فیزیکی و فیزیولوژیکی قلقلک‌پذیری باشد.

وی ادامه داد: سؤال ما این است که حس قلقلک چه هدفی در انسان‌ها و دیگر گونه‌ها دارد؟ اما قبل از پاسخ به آن، باید پایه‌های علمی محکمی بنا کنیم تا بتوانیم به این پرسش پاسخ دهیم.

دانشمندان قصد دارند آزمایش‌هایی روی افراد با ناهنجاری‌های مغزی انجام دهند تا منطقه‌های مغزی درگیر در ناتوانی افراد در قلقلک دادن خودشان را بررسی کنند. 

«کیلتنی» خاطرنشان کرد: ممکن است روزی قلقلک یک وظیفه خاص داشته است، اما حالا دیگر ندارد و شاید قلقلک وظیفه‌ای دارد که هنوز کشف نشده است. این یک رمز و راز هیجان‌انگیز باقی مانده است. فکر می‌کنم پشت این پدیده، خیلی بیشتر از چیزی است که تصور می‌کنیم!

نتایج مطالعه وی در مجله Science Advances منتشر شده است.

منبع: ایسنا