همه چیز درباره «شاهد 136»؛ پهپاد ایرانی که پایتخت اسرائیل را هدف گرفت
«شاهد ۱۳۶» برای حمله به اهداف زمینی از راه دور طراحی شده است. این پهپاد معمولاً به صورت چندتایی از روی یک رک پرتاب شلیک می‌شود. به دلیل قابلیت حمل بالای فریم پرتاب و مونتاژ پهپاد، کل مجموعه می‌تواند روی پشت هر کامیون نظامی یا تجاری نصب شود.
فرادید| در سال‌های اخیر، تحولات چشمگیری در حوزه فناوری پهپادی، نقشی پررنگ در تغییر معادلات نظامی جهانی ایفا کرده است. در این میان، «شاهد ۱۳۶»، پهپاد انتحاری ساخت ایران، به یکی از پربحث‌ترین سامانه‌های تسلیحاتی تبدیل شده است.
به گزارش فرادید؛ این پرنده بدون سرنشین با طراحی خاص و توانایی‌های عملیاتی منحصربه‌فرد، توجه بسیاری از کارشناسان نظامی و رسانه‌های بین‌المللی را به خود جلب کرده است. از ویژگی‌های بارز آن، قابلیت حمله دقیق به اهداف زمینی از راه دور و امکان پرتاب همزمان چندین فروند است که آن را به ابزاری مؤثر در نبردهای مدرن تبدیل کرده است.
تاریخچه و طراحی «شاهد 136»
«شاهد ۱۳۶» یک مهمات پرسه زن با طراحی ایرانی است که با نام روسی «گران-۲» نیز شناخته می‌شود. این پهپاد که گاهی به آن پهپاد کامیکازه یا پهپاد انتحاری نیز می‌گویند، توسط شرکت هسا با همکاری صنایع هوایی شاهد طراحی و تولید شده است.
اولین تصاویر عمومی از این پهپاد در دسامبر ۲۰۲۱ منتشر شد. «شاهد ۱۳۶» شکلی شبیه به بال دلتا دارد؛ بدنه اصلی آن با بال‌ها ترکیب شده و سکّان‌های تثبیت‌کننده در نوک بال‌ها قرار گرفته‌اند. قسمت دماغه پهپاد شامل یک کلاهک جنگی با وزن تخمینی ۳۰ تا ۵۰ کیلوگرم است. موتور آن در بخش عقب بدنه قرار دارد و یک پروانه دو پره فشاری را به حرکت درمی‌آورد. طول این پهپاد ۳.۵ متر و طول بال‌های آن ۲.۵ متر است.
قابلیت‌ها و عملکرد «شاهد 136»
«شاهد ۱۳۶» برای حمله به اهداف زمینی از راه دور طراحی شده است. این پهپاد معمولاً به صورت چندتایی از روی یک رک پرتاب شلیک می‌شود. به دلیل قابلیت حمل بالای فریم پرتاب و مونتاژ پهپاد، کل مجموعه می‌تواند روی پشت هر کامیون نظامی یا تجاری نصب شود. پهپاد با زاویه‌ای کمی به سمت بالا پرتاب می‌شود و در پرواز اولیه توسط کمک راکت پرتاب (RATO) یاری می‌شود. این راکت بلافاصله پس از پرتاب جدا می‌شود و سپس موتور پیستونی چهار سیلندر مادو MD-550 ساخت ایران (که احتمالاً مهندسی معکوس شده Limbach L550E آلمانی است) کنترل را بر عهده می‌گیرد.
این پهپاد با سرعتی بیش از ۱۸۵ کیلومتر بر ساعت پرواز می‌کند و وزن آن حدود ۲۰۰ کیلوگرم است. برد عملیاتی «شاهد ۱۳۶» بین ۹۷۰ تا ۲۵۰۰ کیلومتر تخمین زده می‌شود. برای ناوبری، «شاهد ۱۳۶» از یک سیستم ناوبری اینرسیایی با درجه تجاری استفاده می‌کند که توسط GPS و GLONASS غیرنظامی تصحیح می‌شود.
بررسی پهپادهای ضبط‌شده نشان داده است که برخی از قطعات الکترونیکی آن از اجزای خارجی مانند پردازنده Texas Instruments TMS320 و قطعات چینی، سوئیسی و ژاپنی ساخته شده‌اند. نسخه‌های جدیدتر تولید شده در روسیه، سیستم‌های ناوبری و الکترونیکی پیشرفته‌تری دارند و حتی از سیستم سرکوب تداخل آنتن پیشرفته‌ای برای مقابله با جنگ الکترونیک بهره می‌برند.
اهمیت و تأثیر جهانی «شاهد 136»
«شاهد ۱۳۶» به دلیل استفاده گسترده در جنگ با رژیم اسرائیل و در جنگ روسیه به اوکراین، توجه جهانی را به خود جلب کرده است. این پهپاد به نمادی از توانایی ایران در تولید تسلیحات پیشرفته و تأثیرگذاری آن در معادلات نظامی بین‌المللی تبدیل شده است.
واکنش‌های بین‌المللی به استفاده از «شاهد ۱۳۶» متفاوت بوده است. اوکراین و متحدان غربی آن، ایران را به نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد متهم کرده‌اند، در حالی که ایران این اتهامات را رد کرده و بر بی‌طرفی خود در جنگ اوکراین تأکید دارد.
ارزش اقتصادی «شاهد ۱۳۶» نیز در مقایسه با سیستم‌های دفاع هوایی، آن را به گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه برای حملات گسترده تبدیل کرده است. این پهپاد به دلیل هزینه نسبتاً پایین تولید و توانایی وارد کردن خسارت‌های قابل توجه، چالش‌های جدیدی را برای سیستم‌های دفاع هوایی ایجاد کرده است. «شاهد ۱۳۶» نقش مهمی در تغییر تاکتیک‌های نظامی مدرن ایفا کرده و همچنان موضوع بحث و تحلیل‌های نظامی و سیاسی در سطح بین‌الملل است.
