آغاز انقلاب تابستانی در نیمکره شمالی زمین

انقلاب تابستانی (Summer Solstice) لحظه‌ای در گردش زمین به دور خورشید است که خورشید در نیمکره شمالی به بیشترین ارتفاع خود در آسمان ظهر می‌رسد و در نتیجه طولانی‌ترین روز سال و کوتاه‌ترین شب سال را رقم می‌زند.

در نیمکره شمالی (مثل ایران، اروپا، آمریکا و ...) معمولاً در تاریخ‌های ۲۰ یا ۲۱ ژوئن (۳۰ یا ۳۱ خرداد) رخ می‌دهد. در نیمکره جنوبی مثل استرالیا، آرژانتین و آفریقای جنوبی، این پدیده در ۲۱ یا ۲۲ دسامبر رخ می‌دهد و به عنوان انقلاب تابستانی در آن نیمکره شناخته می‌شود.

در این پدیده نجومی، خورشید در هنگام ظهر، در بالاترین نقطه آسمان قرار دارد و زاویه تابش خورشید عمودتر از هر زمان دیگری در سال می‌شود، در نتیجه، روز بسیار طولانی‌تر و شب بسیار کوتاه‌تر از حالت معمول است. بعد از این روز، روزها شروع به کوتاه شدن و شب‌ها شروع به بلند شدن می‌کنند.

در بسیاری از فرهنگ‌ها، جشن‌ها و آیین‌هایی برای بزرگداشت این روز برگزار می‌شد که از آن جمله می‌توان به جشن تیرگان در ایران باستان (که به آب‌پاشی و نیایش برای باران مشهور است). جشن سان‌استند در فرهنگ‌های اروپایی نیز با گردهمایی در مکان‌هایی مثل استون‌هنج (Stonehenge) در اسکاندیناوی و کشورهای بالتیک، جشن نیمه تابستان (Midsummer) برگزار می‌شود.

انقلاب تابستانی فردا یکشنبه اول تیر اتفاق می‌افتد و این روز به عنوان طولانی‌ترین روز سال در نیمکره شمالی شناخته می‌شود.

در این زمان، خورشید در بیشترین فاصله زاویه‌ای از استوا در نیمکره شمالی قرار دارد و به اصطلاح به مدار رأس‌السرطان عمود می‌تابد. این پدیده به عنوان آغاز فصل تابستان در نیمکره شمالی و آغاز فصل زمستان در نیمکره جنوبی در نظر گرفته می‌شود. 

در ایران، انقلاب تابستانی مصادف با اول تیر است و به عنوان طولانی‌ترین روز سال شناخته می‌شود. این روز، روزی است که در آن، نیمکره شمالی بیشترین میزان نور خورشید را دریافت می‌کند.

منبع: ایسنا