عکس؛ دانشمندان علت وجود دانه‌های شیشه‌ای نارنجی‌رنگ روی سطح ماه را کشف کردند
فضانوردان مأموریت آپولو کشف کردند که سطح ماه پوشیده از مهره‌های شیشه‌ای ریز و نارنجی‌رنگ است. دانشمندان سرانجام به نحوه تشکیل این دانه‌ها پی بردند.
مهره‌های شیشه‌ای ریز و نارنجی‌رنگی که در دوران ماموریت‌های آپولو روی ماه کشف شدند، ممکن است تاریخ ناگفته‌ی فعالیت‌های آتشفشانی ماه را برملا سازند.
وقتی فضانوردان ماموریت آپولو برای نخستین بار بر سطح ماه قدم گذاشتند، انتظار داشتند با صخره‌ها و گرد‌وغبار خاکستری‌رنگ روبه‌رو شوند؛ اما با منظره‌ای دور از انتظار مواجه شدند: مهره‌های شیشه‌ای نارنجی و درخشانی که همچون گوهرهایی ریز در سطح ماه پراکنده شده بودند. این مهره‌ها، که هریک از آن‌ها از یک دانه شن کوچک‌ترند، درحقیقت کپسول‌های زمان از میلیاردها سال پیش هستند که ماه ازنظر آتشفشانی فعال بود.
مهره‌های نارنجی رنگ درخشان سطح ماه حدود ۳٫۳ تا ۳٫۶ میلیارد سال پیش، در جریان فوران‌های آتشفشانی در سطح ماه شکل گرفته‌اند. داستان آن‌ها با فعالیت‌های آتشفشانی انفجاری آغاز می‌شود که بی‌تردید منظره‌ای تماشایی بوده است: مهره‌ها زمانی شکل گرفتند که آتشفشان‌های ماه، مواد مذاب را از درون به سطح پرتاب کردند و طی آن هر قطره از گدازه در خلا سرد و بی‌هوای اطراف ماه به‌سرعت منجمد و به شیشه تبدیل شد.
تصور کنید فوران‌های آتشفشانی شبیه به آبفشان‌های گدازه‌ای مشهور هاوایی در محیط بدون هوا و خلأ فضا رخ دهد. در نبود اتمسفری که سرعت حرکت آن‌ها را کاهش دهد یا شرایط آب‌وهوایی که باعث فرسایش شود، این کره‌های شیشه‌ای کوچک برای بیش از سه میلیارد سال به‌صورت دست‌نخورده باقی مانده‌اند.
نمونه‌ها به مدت پنجاه سال در آزمایشگاه‌ها محفوظ مانده بودند تا فناوری لازم برای پاسخ‌گویی به کنجکاوی‌های علمی به‌تدریج پیشرفت کند. پژوهشگران سرانجام با استفاده از فناوری‌های پیشرفته میکروسکوپی که در دوران آپولو وجود نداشت، توانسته‌اند این مهره‌ها را با دقت بالایی بررسی کنند.
تیم تحقیقاتی با استفاده از چندین ابزار پیشرفته ازجمله پرتوهای یونی با انرژی بالا و میکروسکوپ الکترونی، توانست مهره‌ها را بدون آسیب‌رساندن به آن‌ها مورد تجزیه‌وتحلیل قرار دهد. آن‌ها باید بسیار مراقب می‌بودند تا از نمونه‌ها دربرابر اتمسفر زمین محافظت کنند؛ زیرا هوای سیاره‌ی ما می‌تواند ترکیب کانی‌های باستانی سطح مهره‌ها را تغییر دهد.
ارزش علمی مهره‌ها به دلیل تنوع رنگ‌ها و ترکیباتشان است که هریک فصل متفاوتی از داستان آتشفشانی ماه را روایت می‌کنند. برخی از این مهره‌ها به رنگ نارنجی درخشان و برخی دیگر به رنگ سیاه براق هستند و هر نوع از آن‌ها اطلاعاتی درباره انواع مختلف فوران‌های آتشفشانی که طی میلیون‌ها سال رخ داده‌اند، فاش می‌کند.
ترکیب معدنی و ایزوتوپی سطح مهره‌ها به‌عنوان ابزارهایی برای بررسی شرایط مختلف فشار، دما و محیط شیمیایی فوران‌های آتشفشانی ماه در ۳٫۵ میلیارد سال پیش عمل می‌کنند. دانشمندان دریافته‌اند که سبک فعالیت‌های آتشفشانی در طول زمان تغییر کرده است و این موضوع بینش‌های جدیدی درباره چگونگی تکامل درون ماه در اختیار دانشمندان قرار می‌دهد.
بررسی مهره‌ها مثل خواندن دفترچه خاطرات یک آتشفشان‌شناس قدیمی در ماه است. وقتی دانشمندان این مهره‌های شیشه‌ای کوچک را بررسی می‌کنند، می‌توانند اطلاعات زیادی درباره گذشته ماه به دست آورند. هر یک از این کره‌های کوچک حاوی سرنخ‌هایی درباره شرایط اعماق ماه در دورانی است که منظومه شمسی ما هنوز جوان و پرجنب‌وجوش بود.
مهره‌های شیشه‌ای ماه به ما یادآوری می‌کنند که ماه همیشه آرام و ساکت نبوده است. میلیاردها سال پیش، ماه از نظر زمین‌شناسی فعال بود و آتشفشان‌هایش این مهره‌های کوچک و زیبا را ساختند. این مهره‌ها مثل پنجره‌هایی کوچک به گذشته ماه هستند و هنوز هم اسرار زیادی را برای دانشمندان آشکار می‌کنند.
منبع: خبرآنلاین
