بزرگترین زلزله‌های ثبت شده در تاریخ
تعدادی از مناطق خاص در سراسر جهان هستند که به شکل منظم زمین‌لرزه‌های وحشتناک و بزرگی را تجربه می‌کنند. در این نوشتار با ۲۱ زمین‌لرزه بزرگی که تاکنون به ثبت رسیده‌اند، آشنا می‌شوید.
فرادید| وقتی صفحات تکتونیکی زمین با هم برخورد می‌کنند، بهم ساییده می‌شوند و به زیر هم فرو می‌روند، انرژی عظیمی آزاد می‌شود که به شکل زمین‌لرزه‌های شدید ظاهر می‌شود. این زمین‌لرزه‌ها می‌توانند زمین را بلرزانند، آتشفشان‌ها را فعال کنند، کوه‌ها را جابجا کنند و سونامی‌های ویرانگر بوجود آورند.
به گزارش فرادید، از زمانی که دانشمندان در اوایل قرن بیستم روش‌هایی برای اندازه‌گیری بزرگی زمین‌لرزه‌ها یافتند، برخی از زلزله‌ها به‌راستی عظیم بوده‌اند، زمین‌لرزه‌هایی از نوع «مگاتراست» (فشار عظیم صفحه‌ای) که قوی‌ترین نوع زمین‌لرزه در جهان هستند. بخش قابل‌توجهی از این زمین‌لرزه‌ها در چند ناحیه محدود در پیرامون «کمربند آتشین» اقیانوس آرام رخ داده‌اند؛ جایی که صفحات تکتونیکی به زیر هم می‌لغزند.
در ادامه با فهرست ۲۱ زمین‌لرزه بزرگ تاریخ بر اساس داده‌های سازمان زمین‌شناسی آمریکا (USGS) آشنا می‌شوید:
۲۱. سانریکو-اوکی، ژاپن، ۱۹۳۳، بزرگی ۸٫۴
در ۲ مارس ۱۹۳۳، زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۸٫۴ نزدیک منطقه سانریکو در ژاپن و حدود ۲۹۰ کیلومتری سواحل هونشو رخ داد. بیشتر تلفات ناشی از سونامی بزرگی بود که خانه‌های زیادی را از بین برد و امواجی با ارتفاع نزدیک به ۲۹ متر بوجود آورد. این منطقه، سال‌ها بعد در سال ۲۰۱۱ بار دیگر با زمین‌لرزه‌ای ۹ ریشتری (زلزله توهوکو) لرزید.
۲۰. آریکوئیپا، پرو، ۲۰۰۱، بزرگی ۸٫۴
روز ۲۳ ژوئن ۲۰۰۱، زلزله‌ای بزرگ نزدیک شهر آتیکو در پرو رخ داد که دست‌کم ۷۴ کشته و بیش از ۲۶۰۰ مجروح بجای گذاشت. این زلزله در مرز صفحه نازکا و صفحه آمریکای جنوبی رخ داد.
۱۹. جنوب سوماترا، اندونزی، ۲۰۰۷، بزرگی ۸٫۴
روز ۱۲ آوریل ۲۰۰۷، زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۸٫۴ در سواحل بنگکولو در جزیره سوماترا رخ داد. حدود ۲۵ نفر کشته و بیش از ۱۶۰ نفر زخمی شدند. هزاران ساختمان نیز در منطقه آسیب دیدند.
۱۸. نزدیک شبه‌جزیره کامچاتکا، روسیه، ۱۹۲۳، بزرگی ۸٫۴
زلزله‌ای در شرق کامچاتکا در سال ۱۹۲۳ رخ داد، اما به‌دلیل جمعیت کم آن زمان، تلفات انسانی گزارش نشد. این زلزله موجب سونامی کوچکی شد.
۱۷. جزایر کوریل، روسیه، ۱۹۶۳، بزرگی ۸٫۵
روز ۱۳ اکتبر ۱۹۶۳، زلزله‌ای قوی در جزایر کوریل رخ داد. با وجود بزرگی این زلزله، آسیبی به دنبال نداشت اما سونامی کوچکی در اقیانوس آرام شمالی ایجاد کرد.
۱۶. آتاکاما، شیلی، ۱۹۲۲، بزرگی ۸٫۵
روز ۱۱ نوامبر ۱۹۲۲، زمین‌لرزه‌ای بزرگ در مرز آرژانتین و شیلی روی داد که موجب سونامی مرگباری شد و صدها کشته برجای گذاشت.
۱۵. دریای باندا، اندونزی، ۱۹۳۸، بزرگی ۸٫۵
روز ۱ فوریه ۱۹۳۸، زلزله‌ای به بزرگی ۸٫۵ نزدیک توآل اندونزی رخ داد. خسارات آن نسبتا کم بود و تنها لرزش‌هایی در جزایر پیرامون احساس شد.
۱۴. جزیره یونیماک، آلاسکا، ۱۹۴۶، بزرگی ۸٫۶
روز ۱ آوریل ۱۹۴۶، زلزله‌ای ۸٫۶ ریشتری موجب ایجاد سونامی بزرگی به ارتفاع ۳۵ متر شد که یک فانوس دریایی و ساکنان آن را با خود برد. این سونامی به هاوایی رسید و ۱۵۹ نفر را کشت.
۱۳. جزایر آندریانوف، آلاسکا، ۱۹۵۷، بزرگی ۸٫۶
در ۹ مارس ۱۹۵۷، زمین‌لرزه ۸.۶ ریشتری نزدیک جزایر آندریانوف آلاسکا رخ داد که خسارت‌هایی همچون تخریب پل‌ها و ایجاد شکاف در جاده‌ها در پی داشت. سونامی ناشی از آن به هاوایی و سن‌دیگو هم خسارت زد.
۱۲. شمال سوماترا، اندونزی، ۲۰۰۵، بزرگی ۸٫۶
روز ۲۸ مارس ۲۰۰۵، زلزله‌ای به بزرگی ۸٫۶ نزدیک جزیره نیاس رخ داد که جان بیش از ۱۳۰۰ نفر را گرفت. این زمین‌لرزه بزرگ پس از زلزله مهیب اقیانوس هند در سال ۲۰۰۴ رخ داد و نشان‌دهنده تنظیمات گسل‌ها پس از آن حادثه بود.
۱۱. سواحل شمالی سوماترا، ۲۰۱۲، بزرگی ۸٫۶
روز ۱۱ آوریل ۲۰۱۲، زلزله‌ای در چند صد کیلومتری سواحل شمالی سوماترا رخ داد که در هند و استرالیا هم احساس شد. این زمین‌لرزه تلفات کم و بیش کمی داشت.
۱۰. آسام-تبت، ۱۹۵۰، بزرگی ۸٫۶
روز ۱۵ آگوست ۱۹۵۰، زلزله‌ای شدید در مرز هند و تبت رخ داد که موجب مرگ ۱۵۰۰ نفر، رانش‌های زمین و تخریب گسترده شد. این زلزله به‌دلیل برخورد صفحات هند و اوراسیا رخ داد، همان فرآیندی که کوه‌های هیمالیا را ایجاد کرده است.
۹. جزایر رت، آلاسکا، ۱۹۶۵، بزرگی ۸٫۷
روز ۴ فوریه ۱۹۶۵، زلزله‌ای عظیم با ارتفاع سونامی بیش از ۱۰ متر در انتهای جزایر آلیوتی رخ داد. به‌دلیل دورافتادگی منطقه، خسارت زیادی به بار نیامد.
۸. شبه‌جزیره کامچاتکا، روسیه، ۲۰۲۵، بزرگی ۸٫۸
روز ۳۰ ژوئیه ۲۰۲۵، زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۸٫۸ نزدیک کامچاتکا، روسیه رخ داد. این زمین‌لرزه موجب هشدار سونامی در سراسر حاشیه اقیانوس آرام شد.
۷. سواحل اکوآدور، ۱۹۰۶، بزرگی ۸٫۸
روز ۳۱ ژانویه ۱۹۰۶، زمین‌لرزه‌ای در سواحل اکوآدور و کلمبیا موجب سونامی شد که جان بین ۵۰۰ تا ۱۵۰۰ نفر را گرفت.
۶. سواحل مائوله، شیلی، ۲۰۱۰، بزرگی ۸٫۸
روز ۲۷ فوریه ۲۰۱۰، زلزله و سونامی مرکزی شیلی را لرزاند و موجب کشته شدن دست‌کم ۵۰۰ نفر، بی‌خانمان شدن ۸۰۰ هزار نفر و خساراتی به ارزش ۳۰ میلیارد دلار شد.
۵. شبه‌جزیره کامچاتکا، روسیه، ۱۹۵۲، بزرگی ۹٫۰
روز ۴ نوامبر ۱۹۵۲، نخستین زلزله با بزرگی ۹ ریشتر در این منطقه رخ داد. سونامی ناشی از آن به هاوایی و کالیفرنیا هم رسید.
۴. توهوکو، ژاپن، ۲۰۱۱، بزرگی ۹٫۱
روز ۱۱ مارس ۲۰۱۱، زلزله‌ای ۹٫۱ ریشتری و سونامی پس از آن جان بیش از ۱۵.۷۰۰ نفر را گرفت. نیروگاه هسته‌ای فوکوشیما آسیب دید و فاجعه‌ای هسته‌ای رقم خورد. خسارات آن بیش از ۳۰۹ میلیارد دلار برآورد شد.
۳. سوماترا - جزایر آندامان، ۲۰۰۴، بزرگی ۹٫۱
روز ۲۶ دسامبر ۲۰۰۴، زمین‌لرزه‌ای زیر دریا در سوماترا منجر به مرگ نزدیک به ۳۰۰ هزار نفر و یکی از مرگبارترین سونامی‌های تاریخ شد. امواج آن در سراسر اقیانوس‌های هند، آرام و اطلس ثبت شدند.
۲. پرینس ویلیام ساوند، آلاسکا، ۱۹۶۴، بزرگی ۹٫۲
روز ۲۷ مارس ۱۹۶۴، زمین‌لرزه‌ای قدرتمند موجب خسارات گسترده‌ای در آلاسکا شد. بیش از ۳ دقیقه لرزش زمین، رانش‌های زمین در آنکوریج و تخریب زیرساخت‌ها را به‌دنبال داشت.
۱. والدیویای شیلی، ۱۹۶۰، بزرگی ۹٫۵
بزرگترین زلزله ثبت‌شده در تاریخ روز ۲۲ مه ۱۹۶۰ در شیلی رخ داد و بیش از ۱۶۵۰ نفر را کشت. سونامی آن نیز جان صدها قربانی در ژاپن، فیلیپین و هاوایی را گرفت. این زلزله حاصل فرورانش صفحه نازکا به زیر صفحه آمریکای جنوبی بود.
مترجم: زهرا ذوالقدر
