«سی‌دی»، ۴۳ ساله شد

در اوایل دهه ۱۹۸۰ نخستین سی‌دی‌ها (Compact Disc) وارد بازار شدند، و این دیسک براق صنعت موسیقی، نرم‌افزار و حتی زندگی روزمره مردم را دگرگون کردند.

با ظهور اینترنت پرسرعت و موسیقی دیجیتال، دوران سی‌دی رو به افول گذاشت و فروش آن به‌شدت کاهش یافت. با این حال، فناوری پشت این دیسک همچنان شگفت‌انگیز است و داستان تولدش نمونه‌ای بی‌نظیر از همکاری بین‌المللی و نوآوری علمی به شمار می‌رود.

در ادامه، پنج فکت جالب درباره سی‌دی می‌خوانید که نگاه تازه‌ای به این اختراع ۴۳ ساله به شما خواهد داد.

۱- عمر طولانی سی‌دی فراتر از انتظار

بسیاری تصور می‌کنند سی‌دی‌ها به‌سرعت خراب می‌شوند، اما اگر درست نگهداری شوند و برند تولیدکننده خوب باشد، می‌توانند بیش از ۱۰۰ سال دوام بیاورند. عمر مفید یک سی‌دی به شرایط ذخیره‌سازی بستگی دارد؛ رطوبت بالا، نور مستقیم خورشید و خط و خش می‌توانند آن را نابود کنند. نسخه‌های خاصی مانند «M-DISC» با مواد مقاوم ساخته می‌شوند که حتی برای آرشیوهای ملی و کتابخانه‌ها نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.

۲- اوج محبوبیت در آغاز هزاره جدید

سال ۲۰۰۰ نقطه اوج فروش سی‌دی بود؛ بیش از ۲.۴ میلیارد نسخه در جهان فروخته شد. این دیسک‌ها نه تنها برای موسیقی و فیلم بلکه برای انتقال داده، نصب نرم‌افزار و بازی‌های ویدیویی حیاتی بودند. اما به موازات رشد اینترنت و ظهور سرویس‌های دانلود غیرقانونی، بازار سی‌دی به‌سرعت سقوط کرد. این تغییر، آغازگر عصر موسیقی دیجیتال و پلتفرم‌هایی مانند آی‌تیونز و بعدتر اسپاتیفای شد.

۳- اختراعی با همکاری بین‌المللی

هرچند ایده اولیه ضبط دیجیتال نوری (Optical Digital Recording) در اواخر دهه ۱۹۶۰ توسط جیمز راسل آمریکایی مطرح شد، اما ساخت عملی سی‌دی حاصل همکاری فیلیپس (Philips) هلند و سونی (Sony) ژاپن بود. این دو شرکت در سال ۱۹۷۹ گروه مشترکی تشکیل دادند تا استانداردی جهانی برای این فناوری ایجاد کنند. نتیجه این همکاری در سال ۱۹۸۲ به بازار عرضه شد و به‌سرعت به نماد جهانی موسیقی دیجیتال تبدیل شد.

۴- مسیر مارپیچی شگفت‌انگیز روی یک دیسک

اگر مسیر مارپیچی داده‌ها روی یک سی‌دی را باز کنید، طول آن به حدود ۵.۶ کیلومتر می‌رسد. این شیار ظریف از فرورفتگی‌ها (Pits) و برجستگی‌ها (Lands) تشکیل شده که لیزر دستگاه هنگام پخش آن‌ها را می‌خواند. تراکم بالای این مسیر امکان ذخیره‌سازی صدها مگابایت داده یا یک آلبوم موسیقی کامل را فراهم می‌کرد، چیزی که در آن زمان انقلابی بود.

۵- رمز ذخیره‌سازی در فرورفتگی‌ها و برجستگی‌ها

سی‌دی‌ها از جنس پلی‌کربنات (Polycarbonate) ساخته می‌شوند و داده‌ها در قالب الگوی میکروسکوپی فرورفتگی و سطح صاف ثبت می‌شوند. وقتی لیزر پخش‌کننده روی این الگو حرکت می‌کند، تغییر بازتاب نور به صفر و یک دیجیتال تبدیل می‌شود. این روش ذخیره‌سازی دیجیتال دقت بالایی داشت و همین باعث شد صدای سی‌دی از نظر کیفیت بسیار بالاتر از نوار کاست باشد.

منبع: یک پزشک