دانشمندان «میکروب‌های باستانی» را پس از ۱۰۰ میلیون سال دوباره بیدار کردند
این اجتماع باکتریایی از زمانی که تیتانوسورها روی زمین پرسه می‌زدند، در زیر رسوبات دریایی وجود داشته است.
فرادید| در ژرفای کف دریا و در لایه‌ای از رسوبات ۱۰۰ میلیون ساله، نوعی حیات خاموش و آرام وجود داشته است. نه خبری از گودزیلاست، نه مگالودونی فراموش‌شده، اما همین کشف نشان می‌دهد زندگی روی زمین توان تاب‌آوردن در شدیدترین و عجیب‌ترین شرایط را هم دارد.
به گزارش فرادید، دانشمندان دریافتند جوامع میکروبی زیر بستر دریا قادرند بیش از ۱۰۰ میلیون سال در رسوبات سنگی با کمترین مقدار مواد غذایی زنده بمانند. وقتی این میکروب‌ها در آزمایشگاه در شرایط مناسب قرار گرفتند، توانستند از حالت «خواب زمستانی» خود خارج شوند، دوباره متابولیسم داشته باشند و حتی تکثیر شوند!
این یافته نتیجه کار پژوهشگرانی از آژانس علوم و فناوری زمین‌دریای ژاپن (JAMSTEC) و دانشگاه رود آیلند بود. آن‌ها رسوبات را از ژرفای ۷۵ متری زیر کف دریا در اقیانوس آرام جنوبی در عمق نزدیک به ۵۷۰۰ متر زیر سطح دریا جمع‌آوری کردند.
این میکروب‌های باستانی در آزمایشگاه و با روش‌های دقیق دوباره فعال شدند. وقتی در محیط کشت حاوی کربن ایزوتوپی و مواد مغذی غنی از نیتروژن نگهداری شدند، پس از ۱۰ هفته این ایزوتوپ‌ها در بدن میکروب‌ها ظاهر شدند و دوباره وارد حالت فعال متابولیکی شدند؛ حتی توانایی تغذیه و تقسیم داشتند.
استیون دُهونت، استاد اقیانوس‌شناسی و نویسنده این مطالعه گفته: «این‌ها قدیمی‌ترین میکروب‌هایی هستند که تاکنون از محیط دریایی احیا شده‌اند. حتی پس از ۱۰۰ میلیون سال گرسنگی، برخی میکروب‌ها وقتی دوباره به سطح جهان بازگردانده شوند می‌توانند رشد کنند، تکثیر شوند و انواع فعالیت‌های متابولیکی را از سر بگیرند.»
این جوامع میکروبی مدت‌ها پیش، وقتی لایه‌هایی از «برف دریایی» (ذرات آلی ریز، گردوغبار و بقایای موجودات) آن‌ها را پوشاند، زیر بستر دریا گرفتار شدند. رسوب موردنظر در فاصله زمانی ۱۳ تا ۱۰۱٫۵ میلیون سال پیش شکل گرفته است.
اگر رسوبات در شرایط مناسب تشکیل شوند، اکسیژن می‌تواند تا این عمق نفوذ کند، اما مواد دیگر کمابیش غیرقابل‌دسترس هستند. همین موجب شده این جوامع میکروبی میلیون‌ها سال در همان محل باقی بمانند. هرچند اکسیژن وجود دارد، اما مواد آلی مانند کربن بسیار اندک هستند و این محیط به‌شدت برای حیات نامساعد است.
در شرایط آزمایشگاهی، برخی میکروب‌ها خیلی سریع واکنش نشان دادند و طی ۶۸ روز شمارشان بیش از ده هزار برابر شد. حتی در قدیمی‌ترین رسوبات ۱۰۱٫۵ میلیون ساله، پژوهشگران شاهد جذب ایزوتوپ‌ها و افزایش شمار سلول‌ها بودند.
بخشی از اقیانوس آرام که پژوهشگران نمونه‌های خود را از آن جمع‌آوری کردند
به نظر می‌رسد بیشتر این میکروب‌ها از نوع هوازی باشند، یعنی برای زنده ماندن و رشد به اکسیژن نیاز دارند. با توجه به کمبود شدید مواد غذایی در آن عمق، احتمال دارد این میکروب‌ها «ساعت‌های زیستی» خود را کند کرده‌اند و زندگی بسیار آهسته‌ای دارند، با متابولیسم پایین و سرعت تکامل بسیار کند!
پروفسور دُهونت توضیح داده: «ما باور داریم این جامعه میکروبی ۱۰۰ میلیون سال آنجا باقی مانده، با شمار نامشخصی نسل. از آنجا که جریان انرژی محاسبه‌شده برای میکروب‌های رسوبی زیر بستر دریا تنها برای ترمیم مولکولی کافیست، احتمال دارد شمار نسل‌ها به‌شکل غیرقابل باوری کم بوده است.»
تا مدت‌ها تصور می‌شد زندگی تنها چند متر زیر بستر دریا و نزدیک لبه قاره‌ها امکان‌پذیر است که مواد آلی فراوانی یافت می‌شود. اما این پژوهش نشان می‌دهد حیات در اعماقِ بسیار بیشترِ کف دریا بسیار متنوع‌تر و شگفت‌انگیزتر از آن چیزیست که پیش‌تر فکر می‌کردیم. در مطالعه‌ای جداگانه در مارس ۲۰۲۰، دانشمندان حتی جوامع میکروبی را کشف کردند که در عمق ۷۵۰ متری زیر بستر دریا زندگی می‌کنند.
مترجم: زهرا ذوالقدر
