بوستان سعدی؛ درسی از شیخ اجل: «خاموشی زینت انسان است»

فرادید| بوستان، که در سال ۶۵۵ هجری توسط مصلح‌الدین سعدی شیرازی سروده شده، منظومه‌ای است که در قالب مثنوی به رشته تحریر درآمده است. این اثر در ده باب تنظیم شده و هر باب آن به موضوعی اخلاقی و اجتماعی اختصاص دارد.

به گزارش فرادید، سعدی در این اثر با مهارت، مفاهیم پیچیده اخلاقی را در قالب داستان‌های کوتاه و اشعار دل‌انگیز بیان می‌کند که برای خوانندگان در هر دوره‌ای جذاب و قابل‌فهم است. از نظر فرهنگی، بوستان به‌عنوان یک متن آموزشی در مکتب‌خانه‌های ایران برای قرن‌ها تدریس شده و نقش مهمی در شکل‌گیری ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی جامعه ایرانی ایفا کرده است. تأثیر این اثر در ادبیات پارسی و حتی در فرهنگ‌های همسایه، غیرقابل‌انکار است. بوستان، همراه با گلستان، به‌عنوان دو بال ادبیات تعلیمی پارسی، منبعی غنی برای آموزش حکمت و اخلاق به نسل‌های مختلف بوده است.

باب هفتم: در عالم تربیت

سکوت‌کردن و بیهوده روده‌درازی‌نکردن ارج و اعتبار انسان را بالا می‌برد. 

عَضُد را پسر سخت رنجور بود

شکیب از نهادِ پدر دور بود

 

یکی پارسا گفتش از رویِ پند

که بگذار مرغانِ وحشی ز بند

 

قفس‌های مرغِ سحر‌خوان شکست

که در بند ماند چو زندان شکست؟

 

نگه داشت بر طاقِ بُستان سَرای

یکی نامور بلبلِ خوش‌سُرای

 

پسر صبحدم سویِ بستان شتافت

جز آن مرغ بر طاقِ ایوان نیافت

 

بخندید کای بلبلِ خوش‌نفس

تو از گفتِ خود مانده‌ای در قفس

 

ندارد کسی با تو ناگفته کار

ولیکن چو گفتی دلیلش بیار

 

چو سعدی که چندی زبان بسته‌بود

ز طعنِ زبان‌آوران رَسته بود

 

کسی گیرد آرامِ دل در کنار

که از صحبتِ خلق گیرد کنار

 

مکُن عیبِ خلق، ای خردمند، فاش

به عیبِ خود از خلق مشغول باش

 

چو باطل سُرایند مگمار گوش

چو بی‌ستر بینی بصیرت بپوش