تصاویر؛ موسیقار؛ پرنده‌ای افسانه‌ای با منقار دراز و هفت سوراخ که اسکندر عاشق آن بود و ساز «فلوت» با الهام از صدای آن ساخته شد

در متون کهن فارسی، به‌ویژه در آثار عرفانی و ادبی، نماد‌ها و تمثیل‌های بسیاری برای بیان مفاهیم عمیق انسانی و کیهانی به‌کار رفته است. یکی از این تمثیل‌ها، روایت پرنده‌ای به نام «موسیقار» در کتاب «عجایب‌نامه» ابن همدانی است. 

 این پرنده با منقاری دراز و هفت سوراخ، در ظلمات آواز می‌خواند و نمادی از هنر، راز، و جست‌وجوی حقیقت در تاریکی‌های عالم است. 

موسیقار؛ پرنده‌ای در دل ظلمات

در «عجایب‌نامه»، هنگامی که اسکندر در ظلمات به جام جهان‌نمای خود می‌نگرد، پرنده‌ای را می‌بیند که منقاری دراز با هفت سوراخ دارد و آواز دل‌نشین او اسکندر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این پرنده در پاسخ به اسکندر می‌گوید: «من موسیقار، مونس حیوانات ظلمات هستم.» او در ادامه توضیح می‌دهد که همان‌طور که اسکندر از ظلمات می‌گریزد، او نیز از روشنایی پرهیز می‌کند و خانه‌اش در تاریکی است. 

الهام از موسیقار؛ ساخت «کلباد»

پس از شنیدن آواز موسیقار، اسکندر از حکیمان می‌خواهد تا راهی برای شنیدن آواز او خارج از تاریکی پیدا کنند. حکیمان با الهام از منقار این پرنده، سازی بادی به نام «کلباد» می‌سازند که قادر است صدای موسیقار را در روشنایی تولید کند. این ساز نمادی از تلاش انسان برای دستیابی به هنر و زیبایی در دنیای روشن است.

نمادشناسی موسیقار و کلباد

در تحلیل نمادین، موسیقار نمایانگر هنر، راز، و جست‌وجوی حقیقت در تاریکی‌های عالم است. منقار دراز و هفت سوراخ او می‌تواند به پیچیدگی‌های هنر و نیاز به دقت و تمرکز در درک آن اشاره داشته باشد. 

از سوی دیگر، کلباد نمادی از تلاش انسان برای انتقال و حفظ هنر در دنیای روشن است. این روایت به‌نوعی به رابطه میان هنر و علم، تاریکی و روشنایی، و تلاش انسان برای درک و انتقال زیبایی‌های عالم اشاره دارد. 

داستان موسیقار و کلباد در «عجایب‌نامه» نه‌تنها یک روایت جذاب و تمثیلی است، بلکه به‌عنوان یک اثر ادبی و فرهنگی، نشان‌دهنده‌ی عمق تفکر و هنر در فرهنگ ایرانی است.

منبع: راز بقا