کشف "نوزاد کیهان"؛ جوان‌ترین سیاره نوترونی
ستاره‌های نوترونی خوشه‌هایی چگال و از جنس موادی هستند که از ابرنواختر شدن و انفجار ستاره‌ها به جا می‌ماند. واپسین ستاره‌ای که به جا می‌ماند، نوع خاصی از جرمی به نام «مغنااختر» (magnetar) است و جوان‌ترین ستاره‌ای است که می‌توان دید.
کد خبر :
۸۱۶۲۳
بازدید :
۹۴۳۲
طرح یک هنرمند از دو ستاره نوترونی در حال ادغام
ستاره‌شناسان ناسا و سازمان فضایی اروپا جوان‌ترین سیاره نوترونی در نوع خودش را کشف کرده‌اند. این ستاره که سویفت جی۱۸۱۸.۰-۱۶۰۷ نام دارد، ۲۴۰ سال بیش‌تر سن ندارد. در حالی که به گفته ناسا، سن اکثر ستاره‌های نوترونی میلیارد‌ها سال است.
ستاره‌های نوترونی خوشه‌هایی چگال و از جنس موادی هستند که از ابرنواختر شدن و انفجار ستاره‌ها به جا می‌ماند. واپسین ستاره‌ای که به جا می‌ماند، نوع خاصی از جرمی به نام «مغنااختر» (magnetar) است و جوان‌ترین ستاره‌ای است که می‌توان دید.
ماده تشکیل دهنده ستاره نوترونی به قدری چگال است که به گفته ناسا یک قاشق از جرم این ستاره تحت جاذبه زمین ۴ میلیارد تن وزن دارد. این ستاره در ۱۲ مارس و پس از رهاسازی رگباره عظیمی از پرتو‌های ایکس کشف شد. سپس سن آن با بررسی‌های انجام گرفته توسط رصدخانه ایکس‌ام‌ام‌نیوتن و تلسکوپ نواستار سازمان ناسا مورد تایید قرار گرفت.
گسیل پرتو ایکس این ستاره دست‌کم ۱۰ برابر حالت عادی شد، ولی این پدیده‌ها به قدری سریع رخ می‌دهد که محققان باید به سرعت فعالیت‌شان را رصد کنند. ممکن است روشنایی در عرض چند روز ناگهان افزایش یابد و سپس در گذر ماه‌ها و سال‌ها به تدریج کاهش یابد.
ناندا ری، محقق موسسه علوم فضایی واقع در بارسلون، می‌گوید: «این جرم زمانی از حیات مغنااختر را به ما نشان می‌دهد که از آن چه قبل‌تر دیده‌ایم عقب‌تر است؛ یعنی اندکی بعد از شکل‌گیری آن.»این ستاره خاص در منظومه ساگیتاریوس قرار دارد که نسبتاً به زمین نزدیک است و بیش از حدود ۱۶ هزار سال نوری با زمین فاصله ندارد.
محققان با استفاده از این اندازه‌گیری توانستند محاسبه کنند که گسیل نوری که می‌بینیم، از چه زمانی آغاز شده است. طبق بسیاری از مدل‌های علمی، خواص فیزیکی این گونه ستارگان در گذر زمان تغییر می‌کنند و وقتی جوان‌تر هستند، فعال‌ترین وضعیت را دارند.
نمونه‌سازی‌های جدید نادر است، اما احتمال دارد که بتوان با استفاده از داده‌های گرد آمده از سویفت جی۱۸۱۸.۰-۱۶۰۷، دقت این مدل‌ها را افزایش داد. مغنااختر‌ها علاوه بر پرتو‌های ایکس می‌توانند رگباره‌های عظیم پرتو گاما (پرانرژی‌ترین شکل نور در کیهان) و باریکه‌های پایای امواج رادیویی (کم‌انرژی‌ترین شکل نور در کیهان) را منتشر کنند.
ستاره‌های نوترونی منتشرکننده این امواج رادیویی، تپ‌اختر رادیویی (radio pulsars) نام دارند و سویفت جی۱۸۱۸.۰-۱۶۰۷ یکی از پنج مغنااختر شناخته شده است که تپ‌اختر رادیویی هم هستند. ویکتوریا کاسپی، مدیر موسسه فضایی مک‌گیل در دانشگاه مک‌گیل کانادا، می‌گوید: «ویژگی جالب مغنااختر‌ها این است که جمعیت کاملاً متنوعی دارند.»
«هر بار که یکی از آن‌ها را پیدا می‌کنیم، روایت‌گر داستان متفاوتی است. خیلی عجیب و نادر هستند و فکر نکنم گستره کامل امکان‌های آن‌ها را دیده باشیم.»
منبع: ایندیپندنت
۰
