قدیمی‌ترین تاج جهان که در «غار گنج‌ها» کشف شد
در بین صدها شیء ۶ هزارسالۀ یافت شده در «غار گنج‌ها» در فلسطین، ۱۰ تاج برنزی هم وجود داشت که قدیمی‌ترین تاج‌های شناخته شده در دنیا به حساب می‌آیند.
فرادید| ناهال میشمار (Nahal Mishmar) یا وادی مَحرَس درّه‌ای در صحرای برّ الخلیل واقع در کرانۀ غربی رود اردن است. در سال ۱۹۶۱ در یکی از غارهای نزدیک بستر این دره (که از آن به بعد «غار گنج‌ها» نامیده شد) یکی از قدیمی‌ترین گنجینه‌های جهان یافت شد.
به گزارش فرادید؛ گنجینۀ ناهال میشمار مجموعه‌ای شگفت‌انگیز از ۴۴۲ شیء مختلف از جنس برنز، عاج و سنگ بود که در یک حصیر پیچیده شده بودند و در یکی از شکاف‌های طبیعی غار قرار گرفته بودند. باستانشناسان با انجام آزمایش کربن ۱۴ بر روی حصیر، دریافتند که قدمت آن دست‌کم به ۵۵۰۰ تا ۶ هزار سال قبل برمی‌گردد.
(عکسی که در زمان کشف گنجینه گرفته شده)
اشیاء این گنجینه که طبق نظر باستانشناسان با عجله و شتاب جمع‌آوری و پنهان شده بودند، شامل تعداد زیادی عصای تزئینی، سرهای فلزی کوپال (نوعی چماق)، تعدادی ظرف، چند سلاح و همینطور چند تاج می‌شد.
دربارۀ منشاء این گنجینه چند نظر متفاوت وجود دارد اما اغلب باستانشناسان آن را مجموعه‌ای از اشیاء آیینی می‌دانند که در مناسک خاص مذهبی از آن‌ها استفاده می‌شده. برخی این گنجینه را مجموعه‌ای از اشیاء یک معبد می‌دانند و برخی دیگر آن را مربوط به آیین‌های تدفین قلمداد می‌کنند.
(حصیری که گنج در آن پیچیده شده بود)
اما شاید شگفت‌انگیزترین شیء این مجموعه یکی از همان تاج‌های برنزی باشد که تا امروز قدیمی‌ترین تاج‌های شناخته شده در جهان هستند.
یکی از این تاج‌ها شبیه به یک حلقۀ ضخیم برنزی است که تمثال‌هایی رازآلود از دو کرکس و دو دروازه در قسمت بالای آن قرار دارد. این تمثال‌ها می‌توانند پیوند این شیء با آیین‌های تدفین و ارتباط با دنیای بعد از مرگ را نشان بدهند.
