این «دیگ» مرموز احتمالا یک زیردریایی قدیمی برای جستجوی گنج است!

فرادید| یک شی گنبدمانند مسی از کف اقیانوس پیدا شده که شاید بقایای یک زیردریایی ابتدایی قرن هفدهمی باشد. اگر این حدس درست باشد این یکی از نخستین و قدیمی‌ترین زیردریایی‌های کشف‌شده در جهان خواهد بود. 

به گزارش فرادید، این شئ گنبدمانند سال ۱۹۸۰ نزدیک کشتی غرق‌شده‌ی سانتا مارگاریتا به عمق ۵۰ متر یافت شد. کشتی اسپانیایی سانتا مارگریتا حاوی گنجینه‌ای از سکه‌های پزو بود که سال ۱۶۲۲ در تنگه‌ی فلوریدا، حدود ۶۵ کیلومتری غرب کِی وِست غرق شد. 

کاشفان ابتدا تصور می‌کردند این شی مدور یک دیگ پخت و پز بزرگ است و از آن زمان، در موزه‌ی مِل فیشِر در سباستین، فلوریدا از آن نگهداری می‌شد. 

اما تحقیقات جدید نشان می‌دهد این شی در واقع شاید قسمت بالایی یک ناقوس غواصی اولیه باشد که طی تلاش برای بیرون کشیدن گنجینۀ کشتی سانتامارگریتا به آب انداخته شده و در آب گمشده است. گاهی غواصان از این زیردریایی‌های ابتدایی در آب‌های کم‌عمق استفاده می‌کردند. این اشیاء معمولاً از قسمت پایین باز و پر از هوا بودند.

محققان فکر می‌کنند ناقوس غواصی بر اساس طرحی در سال ۱۶۰۶ توسط مخترع اسپانیایی، جرونیمو دی آیانز ساخته شد که بعدها از آن برای جمع‌آوری مروارید در ونزوئلا (سمت چپ) استفاده شد. یک زنگ غواصی دیگر نیز سال ۱۶۱۶ توسط مخترع آلمانی فرانتس کِسلِر (راست) طراحی شده است. 

چندین طرح برای زنگ غواصی در قرن هفدهم ارائه شد. یکی از معروف‌ترین آن‌ها این طرح در سال ۱۶۹۰ اثر دانشمند انگلیسی ادموند هالی است که ستاره‌ی دنباله‌دار هالی را کشف کرد. 

سانتا مارگاریتا یک گالیون گنج اسپانیایی بود که سال ۱۶۲۲ در طوفانی در تنگه فلوریدا غرق شد. چندین تلاش اولیه برای نجات گنج از لاشه کشتی انجام شد، اما مکان آن در قرون بعد گم شد. 

کینگزلی و باستان‌شناس دریایی، جیم سینکلر، یکی از اعضای تیمی که این شئ را کشف کردند، دلایلشان را برای زنگ غواصی دانستن این دست‌سازه در آخرین شماره مجله با جزئیات توضیح داده‌اند. 

دیگ مسی

یک صفحه طلای حکاکی‌شده که از لاشه سانتا مارگاریتا به دست آمده است. گمان می‌رود این شیء درپوشی برای جام طلای ناب بوده است که روی لاشه کشتی پیدا شده است. 

به گفته سینکلر و کینگزلی (محققانی که روی شیء مسی مطالعه می‌کنند) قطر این شی ۱۴۷ سانتی متر است که نه تنها برای پخت و پز بسیار بزرگ است بلکه هیچ نشانی از ذغال شدن یا گرم شدن روی آن وجود ندارد. به نظر می‌رسد این شئ از دو ورقه‌ی مسی ساخته شده باشد و یک لبه‌ی سنگین با پرچ‌های مسی دور تا دور آن قرار دارد.

این شی مرموز با توصیف زنگ‌های غواصی ساخته‌شده در آن زمان مطابقت دارد و نزدیک شمار زیادی شمش آهن یافت شده که محققان فکر می‌کنند برای ثابت نگهداشتن زنگ غواصی در کف دریا از آن‌ها استفاده شده است. 

سینکلر و کینگزلی خاطرنشان کردند هیچ سابقه‌ای مبنی بر استفاده از چنین زنگ غواصی برای بیرون کشیدن گنج سانتا مارگاریتا وجود ندارد، اما گنج‌یابی به نام فرانسیسکو نونیز ملیان (یک اسپانیایی که آن زمان در هاوانا زندگی می‌کرد) در سال ۱۶۲۵، چنین زنگ غواصی را در نوشته‌های خود توصیف کرده است. 

سینکلر تصور می‌کند این شی همان چیزی است که ملیان از زنگ غواصی توصیف کرده یا بقایای یک زنگ غواصی قدیمی‌تر است که در آن منطقه گم شده است. او معتقد است گنبد قسمت بالایی ناقوس غواصی بوده و اطراف آن را چندین صفحه پایینی ضدآب احاطه کرده‌اند که احتمالاً از چوب و چرم پوشیده با فلزی ساخته شده‌اند که از آن زمان گم شده است. 

محققان می‌گویند ناقوس غواصی برای استفاده‌ی سه غواص به اندازه کافی بزرگ بوده و اینکه شاید به یک شلنگ هوا متصل بوده است. 

غواصان اولیه

سال ۱۹۸۰، جویندگان توانستند لاشه‌ی سانتا مارگاریتا را پیدا کنند و از آن زمان، میلیون‌ها دلار گنج و آثار باستانی از جمله شمش‌های طلا، سکه و یک ضریح مذهبی طلا و کریستال سنگی را از لاشه‌ی این کشتی کشف کردند. 

در سوابق تاریخی اشاره‌ای به استفاده از زنگ غواصی در سانتا مارگاریتای غرق‌شده نشده است، اما سینکلر و کینگزلی می‌گویند اسپانیایی‌ها، پیشگامان اولیه در این زمینه بودند. آن‌ها گمان می‌کنند این دستگاه بر اساس یک زنگ غواصی ساخته شده که سال ۱۶۰۶ توسط جرونیمو دی آیانزِ مخترع آزمایش شد که بعدها از طرح آن برای جمع‌آوری مروارید در ونزوئلا استفاده شد. 

سینکلر می‌گوید موفقیت گزارش‌شده درباره‌ی کشف سانتا مارگاریتای در قرن هفدهم می‌تواند نشان‌دهنده‌ی استفاده از زنگ غواصی باشد: ملیان گزارش کرده است که آن‌ها ۳۵۰ شمش نقره، هزاران سکه طلا و هشت توپ را از لاشه بیرون آوردند. 

این کشف هنوز در مطالعات دقیق به تفصیل توضیح داده نشده است. اما جوزف اِلیاو، باستان‌شناس دریایی، به لایو ساینس گفته است که شاید این شئ مرموز بخشی از زنگ غواصی اولیه باشد. 

او در ایمیلی گفته است: «تنها چیزی که بر اساس عکس‌ها می‌توانم بگویم این است که اینکه می‌گویند این دست‌سازه، قسمت بالای یک زنگ غواصی است، یک فرضیه‌ی قابل‌قبول است.»

مترجم: زهرا ذوالقدر