کشف شگفت‌انگیز کوزۀ پر از سکّه در ویرانه‌های «تپۀ مردگان»

فرادید| در حین انجام کاوش‌های باستان‌شناسی در ویرانه‌های موهنجودارو در استان سند پاکستان، ظرفی سفالی پر از سکه‌های مسی در یک استوپا (ساختمانی گنبدی شکل که به عنوان زیارتگاه بودایی ساخته شده) کشف شد.

به گزارش فرادید؛ موهنجو دارو یا «تپۀ مردگان» یک شهر باستانی تمدن دره سند است که بین 2600 تا 1900 سال قبل از میلاد شکوفا شد. این شهر که تماماً از آجر پخته‌نشده ساخته شده، اولین بار در دهه 1920 کشف شد.

باستان‌شناسان کشف این کوزۀ پر از سکه‌های مسی را اولین کشف مهم در خرابه‌های 5000 سالۀ موهنجودارو پس از 93 سال ارزیابی کردند.

دکتر سید شاکر شاه، مدیر باستان‌شناسی موهنجودارو، تأیید کرده است که کارکنانی که مشغول کار حفاظتی بودند روز چهارشنبه به کوزۀ حاوی سکه‌ها برخورد کردند.

شاکر شاه گفت که کارگران ظرف سکه را در حین حفاری پیدا کردند اما دوباره آن را دفن کردند. بعداً آنها موضوع را به مقامات مسئول اطلاع دادند تا مجددا سکه‌ها از زیر خاک بیرون آورده شوند. مقامات گفتند که ظرف سکه‌ها به وزن حدود پنج و نیم کیلوگرم بعداً به لابراتوار آزمایش خاک منتقل شد.

شیخ جاوید سندی که در این مکان مشغول تحقیق بوده است گفت که قبلاً 4348 سکه مسی توسط باستان‌شناسان غربی از سال 1922 تا 1931 حفاری شده بود. او گفت: «بنابراین کشف کنونی که پس از 93 سال انجام شده بسیار قابل توجه است».

شاکر شاه به خبرنگاران گفت که به احتمال زیاد این سکه‌ها متعلق به دورۀ پادشاهی کوشانی است و قدمت آن‌ها به قرون دوم تا پنجم میلادی برمی‌گردد.

«ما سکه‌ها را به آزمایشگاه منتقل کرده‌ایم و قطعاً در آینده کارشناسانی را برای تأیید دورۀ زمانی که می‌تواند از نوشته‌های روی سکه‌ها آشکار شود، استخدام خواهیم کرد. ما باید به دنبال این باشیم که سکه‌ها متعلق به کدام سلسله‌های دوره کوشانی است».

رستم بوتو، مسئول لابراتوار آزمایش خاک و آب نیز گفت که فرآیند تصفیه برای جداسازی سکه‌های ترکیب شده حداقل یک ماه طول می‌کشد؛ بعد از این زمان احتمالا نوشته‌های روی سکه‌ها قابل مشاهده خواهند بود.

علی حیدر، کارشناس ارشد حفاظت از آثار باستانی می‌گوید: «بعید به نظر می‌رسد که این شهر از پایان دورۀ سند تا زمان آغاز حکومت کوشانی به طور کامل متروکه شده باشد؛ دلیل این حدس موقعیت برجسته و عملکرد حفاظتی است که این سازه‌ها در برابر سیل انجام می‌دهند».

کوشانی‌ها از حدود قرن یکم تا قرن سوم پس از میلاد در این منطقه حاکمیت داشتند و نقش مهمی در پیوند مناطق مختلف از طریق تجارت، دیپلماسی و تبادل فرهنگی ایفا می‌کردند.

در حالی که شواهد به دست آمده از سکه‌ها و کتیبه‌های رَباتَک و سرخ کوتال به وضوح نشان می‌دهد که کوشانی‌ها اعتقادات و اعمال مذهبی ایرانیان را حفظ کرده و ادامه می‌دادند، برخی کتیبه‌های دیگر نشان می‌دهند که مقامات کوشانی در دورۀ فرمانروایی پادشاه کانیسکا و جانشینان او از بوداییان حمایت می‌کردند. با اینحال نقش محراب آتش بر روی سکه‌های کشف شدۀ قبلی نشان از تأثیرات ایرانی دارد.