(عکس) مجسمه‌های مرموز غول‌پیکر

مجسمه‌های غول‌پیکر «موآی‌» که در جزیره «ایستر»‌ قرار دارند، مدت‌هاست مرموز به نظر می‌رسند. تقریباً هزار سال از زمان ساخت این مجسمه‌ها می‌گذرد، اما همچون سایر سازه‌های مرموز، از جمله اهرام مصر و استون‌هنج هنوز سوالات بی‌پاسخی درباره آن‌ها وجود دارد. این مجسمه‌ها در حقیقت تنها آثار هنری به‌جامانده از ساکنان اصلی این جزیره محسوب می‌شوند.

«جزیره ایستر» در اقیانوس آرام و در ۳۵۰۰ کیلومتری غرب شیلی واقع شده است. این جزیره در اصل «راپا نویی» نامیده می‌شد و در حدود ۸۰۰ پس از میلاد، بومی‌های «پلی‌نزیایی‌» در آن ساکن شدند. کاوشگران هلندی که در یکشنبه عید پاک سال ۱۷۲۲ میلادی به این جزیره رفته بودند، نام جدید این جزیره را به وجود آوردند. اکوسیستم فرسودۀ ناشی از جنگل‌زدایی، هجوم موش‌ها و تجارت برده در آمریکای جنوبی حتی قبل از زمان ورود اروپایی‌ها، ساکنان کمی را در این جزیره به جا گذاشته بود.

«دیلی آرت» در گزارشی موآی را به معنای «تا او بتواند وجود داشته باشد» تفسیر کرده و درباره آن نوشته است هر چهره از این مجسمه‌ها تجسمی از یک شخصیت یا اجداد مهم است. حدود ۱۰۰۰ مورد از این مجسمه‌ها که ارتفاع آن‌ها بین ۱.۸ تا ۱۰ متر است، در نقاط مختلف این جزیره قرار دارند.

این مجسمه‌ها با تراشیدن سنگ خاکستر آتشفشانی یا بازالت در معادن ساخته و سپس به نقاط مختلف جزیره منتقل شدند. بسیاری از این مجسمه‌ها به مقصد نهایی منتقل نشدند و در مسیر یا شکستند و یا غیرقابل حمل بودند و در همانجایی که افتادند باقی ماندند. این مجسمه‌ها به نحوی نصب می‌شدند که پشت آن‌ها به اقیانوس و چهره آن‌ها رو به جزیره باشد تا به این ترتیب بتوانند بر مردم و جزیره نظارت کنند.

بر اساس تحقیقاتی که توسط دانشگاه «بینگهمتون» در نیویورک انجام شده، نحوه قرارگیری مجسمه‌های «موآی» کاملا عامدانه بوده است و مکان و جریان آب آشامیدنی تازه را مشخص می‌کند که در این سرزمین بسیار کمیاب است.

تاریخ‌گذاری رادیوکربن نشان می‌دهد این مجسمه‌ها در فاصله ۱۱۰۰ تا ۱۵۰۰ پیش از میلاد تراشیده شده‌ بودند. با اینکه روش دقیق تراشیدن و جابه‌جایی این مجسمه‌ها هنوز مشخص نیست،‌ اما می‌توان این نکته را در نظر گرفت که خاکستر آتشفشانی تقریبا نرم است و سنگ اِسکنه قابل حکاکی است و می‌توان آن‌ها را به کمک سنگ، طناب و تکه چوب جابه‌جا کرد.

با توجه به وزن زیاد این مجسمه‌ها، سازندگان، آن‌ها را درحالی می‌تراشیدند که مجسمه‌ها را روی زمین خوابانده بودند و در زمان جابه‌جایی آن‌ها را بلند می‌کردند. سنگ‌نوشته‌های غیرقابل‌ رمزگشایی نیز در پشت این مجسمه‌ها حکاکی شده است.

هر «موآی» یک پیکره عظیم با صورت و ویژگی‌های اغراق‌آمیز است. همه آنها به طور قابل توجهی متفاوت به نظر می‌رسند؛ چراکه قرار بود ویژگی‌های افراد مشخصی را نشان دهند. برخی از مردم فکر می‌کردند این مجسمه‌ها نوعی سردیس هستند، اما بدن آن‌ها زیر خاک دفن شده است. با گذشت سال‌ها مجسمه‌ها سقوط کردند و در دوران مدرن بود که دوباره برپا شدند.

وزن مجسمه‌های «موآی» به طور میانگین بین ۳ تا ۵ تن است، اما وزن سنگین‌ترین آن‌ها به ۸۰ تن می‌رسد. برخی از این مجسمه‌ها چشم‌هایی داشتند که از صدف سفید و مرجان ساخته شده بودند، اما فقط یک نمونه از آن‌ها باقی مانده است. چشم‌ها در مرحله پایانی ساخت به مجسمه اضافه می‌شدند و به عنوان نکته کلیدی برای زنده کردن مجسمه در نظر گرفته می‌شدند.

کاوش باستان‌شناسان در جزیره «ایستر» در سال‌های اخیر به کشف تعداد بیشتری از این مجسمه‌ها منجر شده است. چندی پیش یک مجسمه دیگر از مجموعه مجسمه‌های «موآی» در بستر یک دریاچه خشک پیدا شد.

منبع: ایسنا