رومی‌ها چگونه بزرگترین آبشار «دست‌ساز» بشر را ایجاد کردند؟
این آبشار بلندترین آبشار دست‌ساز جهان به ارتفاع ۱۶۵ متر است و وجود آن گواه قدمت ۲۰۰۰ ساله‌ی مهندسی بشر است.
فرادید| تقریباً هشت کیلومتر دورتر از شهر تِرنی در اومبریا، ایتالیا، آبشاری وجود دارد که یکی از بلندترین آبشارهای اروپا است: آبشار مارمور. با این حال، این آبشار نه یک شگفتی طبیعی، بلکه یادگاری از مهندسی روم باستان است! در واقع این آبشار طبیعی نیست. این بلندترین آبشار دست‌ساز جهان به ارتفاع ۱۶۵ متر است و وجود آن گواه قدمت ۲۰۰۰ ساله‌ی مهندسی بشر است.
به گزارش فرادید، رومی‌ها سال ۲۷۱ قبل از میلاد، سیستم هیدرولیک سابق و شکل آبشار را ایجاد کردند. در آن دوران، رودخانه وِلینو بسیار بزرگ شده بود و سطح وسیعی از آب راکد باتلاق‌مانند را ایجاد کرده بود. این باتلاق ناسالم موجب بیماری ساکنان و تهدیدی برای شهر رِیتی شد.
مانلیوس کاریوس دنتاتوس، کنسول روم، برای رفع این مشکل، به کارگران دستور داد کانالی بسازند که آب را بر فراز صخره‌ای نزدیک و به سمت پایین در رودخانه نِرا بریزد که از میان دره پایین جاری بود.
سپس آب راکد به رودخانه نِرا هداست شد، اما متاسفانه مشکل دیگری ایجاد شد. وقتی رودخانه وِلینو لبریز شد، آب آن از میان نِرا و به سمت شهر تِرنی جریان پیدا کرد و امنیت ساکنان را به خطر انداخت.
سال ۵۴ قبل از میلاد، مجلس سنای روم مجبور شد به دلیل تشدید تنش‌ها بر سر مدیریت آب بین ساکنان اراضی کم‌ارتفاع و اراضی مرتفع وارد عمل شود، با این حال، مداخله آن‌ها در نهایت نتیجه‌ای نداشت.
قرن‌ها، برای رسیدگی به این مشکل، کم‌کاری شد و این کم‌کاری موجب اختلاف شد تا اینکه بالاخره سال ۱۷۸۷ پاپ پیوس ششم به آندریا ویچی، معمار و مهندس فرانسوی-ایتالیایی، دستور اصلاح کانال را داد و ویچی این ظاهر رفیع و آبشاری امروزی را به کانال داد و بالاخره مشکل را حل کرد.
سرانجام، در اواخر دهه ۱۷۰۰، آبشارها ظاهر امروزی خود را پیدا کردند و اواخر دهه ۱۸۰۰ با انقلاب صنعتی، از آن‌ها برای تولید برق برای کارخانه‌های فولاد در تِرنی استفاده شد.
از نیمه دوم قرن نوزدهم، این منطقه دستخوش یک تحول انقلابی شد، از استفاده از انرژی هیدرولیک به عنوان نیروی محرکه کارخانه‌ها گرفته تا ایجاد و توسعه‌ی یک مرکز صنعتی بزرگ در تِرنی: منطقه به لطف زیرساخت‌های چشمگیر به شهر تبدیل شد.
امروزه از آبشارهای مارمور برای تولید نیروی برق‌آبی استفاده می‌شود و در عین حال یک جاذبه توریستی است. در زمان‌های برنامه‌ریزی‌شده، ۱۶۵ متر قدرت محض سقوط می‌کند تا بازدیدکنندگان را شگفت‌زده کند. بهترین زمان برای بازدید از آبشارها تابستان است چون این آبشارها شب‌هنگام باز هستند و مجهز به یک نمایشگر نور LED دیدنی برای همراهی با آبهای خروشان تند هستند.
خود پارک شگفت‌انگیز است و مسیرهای پیاده‌روی و باغ‌های گیاه‌شناسی متعدد و یک دریاچه دارد. شهر ترنی نیز بدون شک ارزش بازدید دارد.
مترجم: زهرا ذوالقدر
