شیر طلایی هخامنشی در چین

جام زرین هخامنشی یکی از ۲۱۱ شیء تاریخی ایران است که برای ۶ ماه نمایش به چین فرستاده شده است. چین برای تحویل و نمایش امانی این آثار تعهد داده و آنها را به ارزش حدودی ۱۱۴ میلیون یورو نیز بیمه کرده است.

ریتون، تکوک یا جام زرین هخامنشی، منسوب به همدان است، که یک شیرِ غران بالدار را به تصویر کشیده است. بدنۀ شیر به یک جام قیفی‌شکل متصل شده است. جام با شیارهای افقی، گل لوتوس، نخل و پیچک تزئین شده است. شیر نشسته و دهانش باز بوده، طوری که دندان‌ها و زبان آن قابل مشاهده است. زبان در دهان شیر نصب شده است و در پشت آن سوراخ آبریز وجود دارد که دیده نمی‌شود.

این جام زرین یکی از شاخص‌ترین آثار یافته‌شده از دوران هخامنشیان است. اهمیت آن در این است که از چند تکنیک در هارمونی با یکدیگر برای ساخت این ریتون استفاده شده است، از جمله قالب‌گیری، لحیم‌کاری و پرچ‌کاری، که در مجموع هنر منحصربه‌فرد فلزکاری در دوره هخامنشیان را به زیبایی و با ظرافت به رخ می‌کشد.

این احتمال داده شده است که این جام یا تکوک زرین به ظروف تشریفاتی شاهانه متعلق بوده باشد. گفته می‌شود استفاده از تکوک‌هایی به اشکال مختلف از هزاره اول پیش از میلاد تا دوران اسلامی در شرق نزدیک رواج داشته است.

ریتون شیر غران، تابستان ۱۴۰۲ برای مدت بسیار کوتاهی در موزه هگمتانه همدان به نمایش گذاشته شده بود.

این جام زرین که جزو مجموعه موزه ملی ایران به شمار می‌آید، زمستان سال گذشته به همراه ۲۱۰ شیء دیگر با مصوبه هیأت وزیران از ایران خارج شد تا در نمایشگاهی با عنوان «شکوه ایران باستان: نمایشگاه آثار فرهنگی ایران» در موزه کاخ پکن چین به نمایش گذاشته شود.

طبق این مصوبه و اظهارات مقامات وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی این تکوک و دیگر آثار فرستاده‌شده به چین، تا ۱۱ آوریل ۲۰۲۴ برابر با ۲۱ فروردین‌ماه ۱۴۰۳ در کاخ موزه پکن (شهر ممنوعه) نگهداری شدند و اکنون با پایان زمان نمایش این آثار در شهر پکن، قرار است این ۲۱۱ شیء برای سه ماه دیگر در شانگهای به نماش گذاشته شوند.

این ۲۱۱ شیء تاریخی از جمله تکوک زرین هخامنشی، ۱۱۴ میلیون و ۲۰۵ هزار یورو از سوی چین بیمه شده است و دولت چین نسبت به حفاظت و نمایش امانی آنها تعهد دارد.

منبع: ایسنا