(عکس) سفر به تهران قدیم؛ یادی از اولین خطوط اتوبوسرانی

دهه نخست سال ۱۳۰۰ بود که اتوبوسرانی تهران با ۴ خط، رسماً شروع به کار کرد.

این ۴خط عبارت بود از خط یک: میدان توپخانه - دروازه قزوین، خط ۲: میدان توپخانه - انتهای امیریه، خط ۳: میدان توپخانه - بازار و شاهپور و خط ۴: میدان توپخانه - گارماشین (ری جنوبی). همچنین خطی بین دروازه دولت و بازار کشیده شد که پس از یک سال و دو ماه بهره‌برداری، برچیده شد.

تا سال ۱۳۱۷ علاوه بر ۴ خط گذشته، خط ۵ از میدان شاه(قیام) تا میدان گمرک و خط معروف به تهران - شهرری هم به ۴ خط قبل اضافه شد. این خط آخری از جلوی انبارگندم خیابان ری، روبه روی خیابان صفاری(شهید حداد عادل) به سوی حضرت عبدالعظیم (ع) حرکت می‌کرد.

از سال ۱۳۱۷ تا ۱۳۲۰ به علت گسترش تهران و ازدیاد جمعیت، ۴ خط دیگر به خطوط اتوبوسرانی اضافه شد و برای اولین بار خطوط جدید به دروازه دولت، میدان ۲۴ اسفند (انقلاب)، حشمت‌الدوله شرق و خیابان نادری راه پیدا کرد.

وزارت فوائد عامه و تجارت، تحت مدیریت مهدی‌قلی هدایت، ملقب به مخبرالسلطنه، در دوره صدارت دکتر محمد مصدق لایحه‌ای را در یک ماده واحده و ۱۲ تبصره به مجلس برد و موفق شد رآی مثبت مجلس را در تاریخ ۱۶ بهمن ۱۳۳۱ جلب کند.

بر اساس این قانون که امضای محمد ذوالفقاری، نایب‌رئیس هفدهمین دوره مجلس شورای ملی، پای آن بود، امتیاز احداث خطوط اتوبوسرانی و نقل و انتقال مسافر به طور دسته‌جمعی در داخل هر شهر و حومه به شهرداری‌ها واگذار شد.

از ۱۵ دی۱۳۳۲ روش کار در خطوط اتوبوسرانی تهران کمی تغییر کرد و بلیت ژتونی (پولک فلزی) و باجه بلیت‌فروشی راه‌اندازی شد و دولت وقت به منظور نوسازی ناوگان شهری تعدادی اتوبوس مرسدس بنز از آلمان وارد کرد.

با تامین شدن بودجه و امکانات دولتی، اولین شرکت سهامی اتوبوسرانی عمومی کشور در تهران با عنوان «شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه» با سرمایة ۳۰۰ میلیون ریالی در ۲۵ فروردین ۱۳۳۵ به ثبت رسید و محل آن در ساختمان شهرداری تعیین شد.

اولین خط اتوبوسرانی تهران در ۱۴ تیر ماه سال ۱۳۳۵ با ۸۰ دستگاه اتوبوس در مسیر بازار تا میدان امام حسین (ع) در حضور نمایندگان مجلس شورای ملّی وقت و تعدادی از وزرا افتتاح شد. از زمان افتتاح در تیر تا مهر ماه، سه خط دیگر نیز در شهر آغاز به کار کرد. در نهایت شرکت واحد در سال اوّل با ۱۷۳ اتوبوس و ۵ خط فعالیتش را آغاز کرد.

منبع: همشهری