سفر به تهران قدیم؛ ماجرای انهدام کارخانه آبجوسازی در سلسبیل
نام سلسبیل به شکل عجیبی با یکی از مهم‌ترین وقایع سیاسی معاصر عجین است. در بحبوحه انقلاب مشروطه، این محله به پاتوق یکی از جریان‌های سیاسی تبدیل شده بود که مقر آنها در سه‌راه اکبرآباد بود و توسط توده مردم منهدم شد.
ماجرای حضور حزب توده در یکی از ساختمان‌های مشهور سلسبیل به سال ۱۳۲۴ و ۸ سال قبل از انقلاب مشروطه برمی‌گردد. توده‌ای‌ها به قصد نقش‌آفرینی در انقلاب مشروطه در کلوپ سه‌راه اکبرآباد که امروز به خیابان کمیل تغییر نام داده تجمع کرده و مشغول جذب نیرو به قصد گسترده کردن فعالیت‌های حزبی‌شان بودند، اما معادلات سیاسی تغییر کرد و پرونده حزب توده و کلوپ سه‌راه اکبرآباد زودتر از حد انتظار بسته شد.
حسن توانا، یکی از قدیمی‌ترین اهالی سلسبیل، درباره ارتباط کلوپ سه‌راه اکبرآباد و انقلاب مشروطه می‌گوید: «وقتی مردم به خیابان‌ها ریختند و محمدرضا شاه به‌طور موقت از ایران خارج شد، حزب توده جان تازه‌ای گرفت و در کلوپ سه‌راه اکبرآباد مستقر شدند. عمده طرفداران حزب توده را قشر کم‌سواد جامعه تشکیل می‌دادند و آنها در صدد جذب نیروهای بیشتر بودند.»
کلوپ سه‌راه اکبرآباد که مساحت آن به آن «چند هزارمتر می‌رسید، مقر اصلی و پاتوق شبانه اعضای حزب توده بود و اعضای آن در جریان انقلاب مشروطه به هرج و مرج‌ها دامن می‌زدند. این رویه تا ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ ادامه داشت تا اینکه مردم به خیابان ریختند و در مسیر راهپیمایی به کلوپ سه‌راه اکبرآباد رسیدند.
توانا در این‌باره می‌گوید: «۲۸ مرداد ۱۳۳۲ برای محله سلسبیل یک روز تاریخی بود. مردم که از نقش توده‌ای‌ها در هرج و مرج‌ها آگاهی داشتند فوج‌فوج وارد کلوپ سه‌راه اکبرآباد شدند و این مکان را به آتش کشیدند. چند ساعت بعد هم جمعیت به سمت کارخانه آبجوسازی که کمی آنطرف‌تر از کلوپ سه‌راه اکبرآبادبود سرازیر شد. مردم خشمگین بعد از ویران کردن مقر توده‌ای‌ها، کارخانه آبجوسازی را تخریب کردند.»
کلوپ پرماجرای سه‌راه اکبرآباد تا چند سال بعد از انقلاب مشروطه، متروک مانده بود و با گذشت زمان جای خودش را به مجتمع‌های مسکونی داد.
توانا درباره روزگار سپری‌شده کلوپ سه‌راه اکبرآباد می‌گوید: «توده‌ای‌ها با ترفندهای مختلف، قشر جوان و به‌خصوص مردم کم‌سواد را جذب می‌کردند. یکی از شگردهای آنها این بود که شب‌ها به‌طور رایگان فیلم سینمایی پخش می‌کردند و هنگام پخش فیلم، از مردم با کیک و لیموناد پذیرایی می‌شدند. توده‌ای‌ها با همین ترفند ۲۵۰ نفر از کارگران کارخانه آبحوسازی را جذب کرده بودند، اما نقشه‌های آنها روز ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ نقش بر آب شد. ساختمان‌های مسکونی که این روزها حوالی چهارراه اناری می‌بینید روی ویرانه‌های کلوپ سه‌راه اکبرآباد ساخته شد.»
منبع: همشهری
