(عکس) سفر به ایران قدیم؛ ماجرای سرقت سند تاریخی از گاوصندوق خانه مصدق

ظهر ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ هم گروهی از لات های تهران به سرکردگی شعبان جعفری به سمت خانه مصدق در خیابان کاخ(فلسطین) حرکت کردند. نقل است که شعبان جعفری چنان هیجان زده بود که هفت تیر در دست داشت و مدام به در خانه مصدق می کوبید. قبل از شعبان جعفری و دار و دسته اش، تانک های ارتش با شلیک گلوله، بخش فوقانی ساختمان را ویران کرده بودند.

اردشیر آل عوض، محقق فرهنگ عامه، ورود اراذل و اوباش حکومت پهلوی به خانه مصدق را یکی از غم انگیزترین سکانس های کودتای ۲۸ مرداد می داند: «لات های مزدور حکومت پهلوی در مسیر حرکتشان، خانه آیت الله کاشانی در پامنار را هدف قرار دادند و بعد از ظهر خانه دکتر مصدق را غارت کردند. مصدق عادت داشت که اسناد مهم و تاریخی را در گاوصندوق شخصی اش پنهان می کرد و آنطور که در برخی منابع مکتوب آمده، اراذل و اوباش با آگاهی از این موضوع به محض وارد شدن به خانه نخست وزیر، گاوصندوق را باز می کنند و محتویاتش را به یغما می برند.»

درباره اسناد به سرقت رفته از خانه دکتر مصدق روایت های مختلفی نقل شده و به نظر می رسد روایت عبدالله جندقی، مورخی که شاهد اتفاقات ۲۸ مرداد بوده، از همه موثق تر است. آل عوض در این باره می گوید: «عبدالله جندقی روایت می کند که دو سند مهم از خانه مصدق به سرقت می رود که یکی از سندها پذیرفتن پادشاهی مشروطه و عدم دخالت در امور اجرایی از طرف محمدرضا پهلوی بوده است. گفته می شود امضای محمدرضا پهلوی پای این سند بود و در گاوصندوق مصدق نگهداری می شد.»

روایت های تاریخی از نقش طیب حاج رضایی و گروهی دیگر از لات های معروف تهران در تسخیر خانه مصدق حکایت دارد. آل عوض معتقد است طیب هم نقش پرنگی در این ماجرا داشته و برای سقوط آخرین سنگر مصدق و یارانش تلاش کرده است: «طیب و دسته لات های تحت فرمان او، بعد از آویختن پرچم سفید در بالای خانه مصدق به داخل خانه هجوم می برند. ساعت ۴ بعد از ظهر طیب و همراهانش خانه را کاملا ویران می کنند و حتی قاب عکس های داخل خانه را به تاراج می برند. روایت شده که ۴ غارتگر سر قالی یک متری داخل خانه درگیر می شوند و قالی را تکه پاره می کنند.»

منبع: انتخاب