(عکس) خداحافظی تهرانی‌ها با کلبتین؛ سال ۱۳۰۰ خورشیدی تهران سه دندانپزشک داشت
روزگاری در تهران درمان دندان‌درد با کمک کلبتین میسر بود و بس! البته این دندان کشیدن و کار باکلبتین که وسیله‌ای شبیه قیچی قند امروزی بود، راست کار سلمانی‌ها و دلاک‌های حمام بود.
ناصرالدین شاه در دومین سفر به فرنگ یک دندانساز خارجی را همراه خود به ایران آورد تا برای مدتی تهران صاحب دندانپزشک بشود. بعد از مدتی دکتر هپنت جانشین این دکتر سوئدی شد. بعد از مدتی که روزگار به همین منوال گذشت دکتر هپنت به علت کهولت تهران را به مقصد کشورش ترک کرد و موسیو پلوی فرانسوی از سال ۱۲۸۶ خورشیدی به‌عنوان دندانپزشک مخصوص ناصرالدین شاه به استخدام دولت درآمد.
نصرالله حدادی، تهران پژوه، به نقل از کتاب «تاریخ اجتماعی تهران قرن سیزدهم: زندگی و کسب و کار» استادش، مرحوم جعفر شهری، در باره سیر علم دندانپزشکی در تهران قدیم می‌گوید: «تا قبل از اینکه مؤسسه یا خانه‌ای برای کار دندانسازی و دندانپزشکی باشد مسائل دوا و درمان دندان بر عهده دلاک‌ها و سلمانی‌ها و دکان‌داران دوره‌گرد بود تا اینکه مردم به مرور زمان با مسائل بهداشتی آشنا شدند. ابزار کار دندانپزشکی هم شامل چند کلبتین کوچک و بزرگ، مقداری پنبه، یک لگن برای تف کردن، یک شیشه آب‌نمک و شیشه کرزت، یکی دو قوطی گچ و قالب برای ساخت دندان مصنوعی بود. هیچ وسیله ای برای بی‌حس کردن دندان در کار نبود. این هنر دندانساز بود تا طوری دندان را بکشد که بیمار متوجه درد نشود و خونش هم به موقع بند بیاید.»
این تهران‌پژوه در بخش دیگر صحبت‌هایش در باره اینکه چطور بعد از دوره پهلوی اول علم دندانپزشکی و دندانسازی در تهران سر و سامان گرفت می‌گوید: «تا قبل از سال ۱۲۹۰ خورشیدی هر شخصی بر اساس تجربه‌های خود یا تحصیل در اروپا می‌توانست در ایران طبابت و دندانسازی کند. اما طبابت و دندانسازی در ایران فقط منوط به دریافت اجازه‌نامه رسمی از وزارت معارف بود. با این حال در بسیاری از نقاط کشور این قانون رعایت نمی‌شد. برای نمونه در سال ۱۳۰۰ خورشیدی تهران سه دندانپزشک داشت.»
نصرالله حدادی درباره راه‌اندازی مدرسه دندانسازی در دارالفنون، اوایل سده ۱۳۰۰، توضیح می‌دهد: «سال ۱۳۰۷، وقتی رضاشاه دستور تأسیس مدرسه دندانسازی را صادر می‌کند، محل اولیه این مدرسه، دارالفنون بود و مدیریت آن را دکتر میلچارسکی لهستانی، از دندانپزشکان دربار، از سال ۱۳۰۹ تا ۱۳۱۳ عهده‌دار بود و بعد از او دکتر محسن سیاح که پس از گذراندن دوره‌های تحصیلی در لوزان، پاریس و فرانکفورت، با مدرک دکترای دندانپزشکی در سال ۱۳۰۶خورشیدی به ایران بازگشت یک سال ریاست مدرسه را عهده‌دار شد تا اینکه در سال ۱۳۱۶ با تأسیس دانشگاه تهران، مدرسه طب به آن مکان منتقل شد.»
ناگفته نماند که از دکتر سیاح باید به عنوان یکی از نخستین دندانپزشکان ایرانی و از تأثیرگذاران در پایه‌گذاری دانشگاه پزشکی تهران یاد کرد. او حدود ۲۴سال ریاست این دانشکده را برعهده داشت. دکتر سیاح همچنین بنیانگذار سندیکای دندانپزشکان ایران در سال ۱۳۲۲ بود.
منبع: همشهری
