«مُهر» 3500 سالۀ یک «شاهزاده» در ترکیه از زیر خاک بیرون آمد (عکس)

فرادید| کاوش‌های باستان‌شناسی در کایلاپینار، یک شهر هیتی در منطقه ییلدیزلی سیواس در بخش شرقی منطقه آناتولی مرکزی ترکیه، منجر به کشف بیش از ۵۰ اثر مهر از اعضای خانواده سلطنتی، از جمله شاهزادگان، کاتبان و اربابان معبد محلی شده است. 

به گزارش فرادید، میان این یافته‌های چشمگیر، مهر شاهزاده‌ای به نام هاتوسارانتیا به معنای محافظ هاتوسا، پایتخت باستانی هیتی‌ها وجود دارد. مهرهای دیگر شامل پیهایا (کاتبی که تصور می‌شود به ملکه پودوهپا خدمت کرده) و آرماتاروپاسانی (خدمتکار خدای ماه) می‌شود.

ساموها که در اصل بازار کوچکی برای بازرگانان آشوری بوده، در قرن هجدهم قبل از میلاد به یک مرکز تجاری مهم تبدیل شده است. در این مکان، کتیبه‌های متعددی یافت شده و به عنوان شهر هیتی دوره امپراتوری ساموها شناخته شده است. کاوش‌ها نشان داده که کایالاپینار سکونتگاه مهمی در دوره‌های قبل از هیتی و پادشاهی هیتی بوده است. 

باستان‌شناسان ووسلات کارپه و آندرآس مولر کارپه از دانشگاه ماربورگ آلمان نیز از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۹ در کایالیپینار کاوش کردند. با مجوز وزارت فرهنگ و گردشگری، کاوش‌های دوره جدید در این منطقه تحت مدیریت باستان‌شناسی و هنر دانشگاه کوچ ادامه دارد. پروفسور چیدَم مَنَر؛ سرپرست کاوش گفته که کاوش‌های انجام‌شده در کایالیپینار طی ۲ سال گذشته نشان داده که از عصر پارینه سنگی تا دوره سلجوقی، اینجا بی‌وقفه محل سکونت بوده است. 

منر بر اکتشافات معماری این مکان تأکید کرده و اشاره کرده که سازه‌هایی از مستعمرات تجاری آشوری، دوره هیتی، رومی و بیزانسی کشف شده است: «ما به حفاری ساختمان اداری هیتی از سال گذشته ادامه دادیم و آثار مهر بیشتری را کشف کردیم. این یافته‌ها در ارزیابی مجدد تاریخ خاندان سلطنتی هیتی بسیار مهم هستند.» 

این تیم اکتشافات جدیدی از مراحل مختلف معماری هیتی، یک جاده رومی و سازه‌های دوران بیزانس، به همراه شواهدی از آتش‌سوزی قابل‌توجهی که ساختمان‌های دوران مستعمرات تجاری آشور را ویران کرده نیز کشف کردند. 

پروفسور حسن پِکِر، هیتیتوشناس دانشگاه استانبول، گفته: «الواح خط میخی و مهرهای هیروگلیف کشف‌شده در اینجا مهمترین یافته‌ها هستند.» 

این تیم در حال حاضر در یک اتاق بایگانی تخریب شده مشغول کار است، جایی که مهرهای متعلق به مقامات عالی‌رتبه و اعضای خانواده سلطنتی پیدا شدند. 

پکر گفته: «از فصل گذشته، بیش از ۵۰ اثر مهر کشف شده است. امسال مهرهای متعددی با نام شاهزادگانی پیدا شده که یا از طریق ازدواج یا پیوند خونی با خانواده سلطنتی ارتباط داشتند. این مهرها نه تنها برای تأیید وجود این شخصیت‌های تاریخی ارزشمند هستند، بلکه داده‌های مهمی درباره سیستم اداری هیتی هستند.» 

این مهرها برای تأیید اعتبار اسناد اقتصادی و اداری کاربرد داشتند و اهمیت کایالیپینار در حکومت هیتی را تثبیت می‌کردند. 

این اکتشافات حاوی اطلاعات تازه درباره تبار سلطنتی هیتی‌ها و عملکرد مهم شهر در اداره امپراتوری هستند.

مترجم: زهرا ذوالقدر