(عکس) سفر به ایران قدیم؛ کدام بازی فرنگی در تهران ممنوع شد؟
برخی بازیها و سرگرمیهای به اصطلاح فرنگی که ریشهای در سنتهای تهران نشینهای قدیم نداشته از دوره پهلوی اول در پایتخت رواج پیدا کرد و دست بر قضا مورد توجه قشر قابل ملاحظهای هم قرار گرفت.
دبلنا را باید در فهرست چنین بازیهایی قرار داد که طبق شواهد مکتوب از دوره پهلوی اول بین مردم تهران رواج پیدا کرد. این بازی بیش از هر محله دیگری در سنگلج طرفداران پر و پا قرصی پیدا کرد و باغ سنگلج که بعدها نخستین پارک عمومی تهران تبدیل شد، نخستین جایی بود که از دبلنابازهای تهرانی میزبانی کرد.
نصرالله حدادی، تهرانپژوه، درباره سابقه این بازی در تهران میگوید: «آنطور که جعفر شهری در کتابهایش روایت کرده، دبلنا در دوره زیست او یعنی در دوره پهلوی اول در تهران رواج داشته و قطعاً یک بازی فرنگی است. شیوه بازی اینگونه بود که عدهای با کارتهایی که در دست داشتند دور هم جمع میشدند و یک نفر تاسها را روی زمین رها میکرد. اگر تاسها با کارتهایی که در دست یکی از شرکتکنندهها همسان بود آن نفر با صدای بلند میگفت: "دبلنا! " و برنده میشد. این بازی گروهی در دهه ۴۰ به شدت در تهران رواج پیدا کرد و پارکشهر در همان برهه به پاتوق دبلنابازهای تهران تبدیل شد.»
پارک شهر از ابتدای دهه ۴۰ در قرق جوانها و نوجوانهایی بود که از کشف یک بازی دستهجمعی ذوقزده بودند. آنها دور تا دور پارک را حصار کشیدند و تقریباً راه عبور و مرور مردم عادی و خانوادهها را مختل کردند. حدادی در باره روزگار سنگلج و پارکشهر در آن سالها میگوید: «جوانهای تهرانی طوری پارک شهر را محصور کرده بودند که راه نفوذ به داخل پارک با عبور از بالای نردههای فلزی هم امکانپذیر نبود و درهای ورودی هم در کنترل آنها بود. بلندگوهای زیادی هم در نقاط مختلف پارک نصب کرده بودند تا صدای کسی که میگوید "دبلنا" رسا باشد. این شواهد نشان میدهد که دبلنا یک بازی دستهجمعی بزرگ بوده و در پارک شهر ناظر و داور هم داشته است.»
دبلنا در دهه ۴۰ یکی از معدود بازیهای پنهانی پایتخت بود و طرفداران این بازی ترجیح میدادند دور از انظار عمومی بازی کنند. حدادی، مکروه بودن بازی با تاس را دلیل اصلی پنهانی شدن دبلنا در پارک شهر میداند: «در دوره پهلوی اساس بازیهایی که با تاس انجام میشد قمارگونه بود و از نگاه عموم کراهت داشت. به همین دلیل اهالی سنگلج در اواخر دهه ۴۰ به شدت معترض شدند و حکومت هم دبلنا بازی در پارک شهر را ممنوع کرد. مردم میگفتند تنها پارک عمومی تهران نباید به قمارخانه تبدیل شود و اینگونه بود که نام دبلنا آرام آرام از فهرست بازیهای پرطرفدار پایتخت خارج شد.»
منبع: همشهری
