گنج «هزار سکّۀ طلایی روم باستان» که در زیر یک سالن تئاتر کشف شد

فرادید| این گنج منحصر‌به‌فرد از سکه‌های طلای مربوط به اواخر دوره امپراتوری روم در مرکز شهر کومو در منطقه لومباردی ایتالیا کشف شد. این سکه‌ها در ماه سپتامبر سال 2018 طی حفاری‌های باستان‌شناسی در زیرزمین تئاتر کِرسونی از دل خاک بیرون آمدند. تئاتر کرسونی یک سالن حدودا دویست ساله است که در سال 2018 در حال بازسازی و مرمت بود. این گنجینه درون یک کوزه قرار داشت که بخشی از آن شکسته بود و در همان نگاه اول انبوه سکه‌های درخشان داخل آن دیده می‌شد.

به گزارش فرادید؛ سکه‌ها به‌شکل دسته‌های کوچک و فشرده درون کوزه چیده شده بودند. روند خارج‌سازی آن‌ها زمان زیادی برد، زیرا باید یک‌به‌یک بیرون آورده می‌شدند تا ترتیب لایه‌های آن‌ها حفظ شود. تحلیل این لایه‌ها برای تعیین اینکه آیا سکه‌ها همزمان دفن شده بودند یا در طول یک دوره زمانی به این مکان منتقل شده بودند بسیار مهم بود.

زمانی که این گنج حیرت‌انگیز کشف شد، در ابتدا باستانشناسان تخمین می‌زند که حدود 300 سکه طلا در درون آن وجود داشته باشد؛ اما پس از بررسی‌های بیشتر معلوم شد که گنجینه حتی ارزشمندتر از چیزی است که ابتدا تصور می‌شد. وقتی فرآیند سخت و زمان‌بر خارج‌سازی سکه‌ها به پایان رسید، معلوم شد که تعداد نهایی سکه‌های طلا دقیقاً ۱۰۰۰ عدد است. این رقم دقیق نشان می‌دهد که احتمالاً کسی این تعداد را برای اهداف حرفه‌ای شمارش کرده است؛ مثلاً یک حسابدار، یک مقام دولتی یا یک زرگر سلطنتی.

بیشتر این سکه‌ها، یعنی ۶۳۹ عدد از آن‌ها در ضرابخانه شهر باستانی «مدیولانوم» (میلان امروزی) ضرب شده بودند. این سکه‌ها بین سال‌های ۳۹۵ تا ۴۷۲ میلادی ضرب شده بودند و تصویر هشت امپراتور و چهار ملکه را روی خود داشتند. از مجموع این سکه‌ها، ۷۴۴ عدد بعد از سال ۴۵۵ ضرب شده‌اند، یعنی دقیقاً متعلق به دو دهه پایانی امپراتوری هستند.

اما علاوه بر سکه‌ها، این گنجینه شامل مواد خام و محصولات نهایی زرگری با کیفیت بسیار بالا نیز بود. سه حلقه طلای بزرگ در آن یافت شد که احتمالاً متعلق به مردان بوده‌اند. همچنین سه گوشواره (یک جفت کامل و یک عدد ناتمام) در میان یافته‌ها وجود داشت. یک شمش کوچک طلا، یک میله طلایی و مقداری رشته‌های نازک طلا نیز در کوزه یافت شد؛ شمش طلایی با نقره ترکیب شده بود تا دوام بیشتری داشته باشد و نشانه‌هایی از برش و استفاده برای ساخت اشیای گران‌بها روی آن دیده می‌شد.

در مجموع، وزن طلای این گنجینه حدود ۵ کیلوگرم بود؛ مقداری که در دوران خودش ثروتی هنگفت به شمار می‌رفت، به‌ویژه زمانی که نظام اقتصادی امپراتوری در حال فروپاشی بود. اما خمره‌ای که این گنج درون آن قرار داشت، برعکس، یک ظرف ساده و معمولی روزمره بود. این خمره که شباهت زیادی به یک لیوان بزرگ دارد، از سنگ صابونی سبز ساخته شده و در همان منطقه تولید شده بود. آثار سوختگی روی آن نشان می‌دهد که از آن احتمالاً برای پخت‌وپز نیز استفاده می‌شده است.