سفر به ایران قدیم؛ یادداشت‌های علم، یکشنبه ۲۰ دی ۱۳۴۹: شاه گفت وضع ترکیه بسیار بد است، وضع خلیج فارس هم بهتر از اینها نیست

اسدالله علم (۱ مرداد ۱۲۹۸ بیرجند – ۲۵ فروردین ۱۳۵۷ نیویورک)، یکی از مهم‌ترین چهره‌های سیاسی دوران محمدرضا شاه، وزیر دربار از ۱۳۴۵ تا ۱۳۵۶ و نخست‌وزیر ایران از سال ۱۳۴۱ تا ۱۳۴۲ بود. 

 

در ادامه بخشی از یادداشت های او را بخوانید.

 

صبح شرفیاب شدم... شاهنشاه اوامری به این شرح فرمودند که به سفیر آمریکا بگویم: روزنامه ایزوستیا [ی] شوروی جشن ارتش عراق را تجلیل کرده است. کشتی‌های عراقی مجهز به موشک شده‌اند، روس‌ها پنج هزار خلبان مصری تربیت می‌کنند، به علاوه کشتی‌های اسلحه آنها به سوی مصر و عراق و لیبی سرازیر است، منجمله به مصر موشکهای با برد ۱۶۰ کیلومتر زمین به زمین داده‌اند. مصری‌ها هم به صراحت گفته‌اند ما [پایگاه دریایی] به شوروی در اسکندریه داده‌ایم.

 

سربازان روسی هم که در مصر مثل کشور خودشان کشته می‌شوند! موقع آمدن پادگورنی به مصر رؤسای کشورهای مصر و لیبی و سودان و سوریه همه به پابوسی می‌روند. من دیگر امیدی برای کشورهای میانه رو خاورمیانه یعنی اردن و عربستان سعودی و کویت نمی‌بینم. برای ما چه کرده اید و چه  می‌کنید؟ اتکاء اینها همه به ماست، حتی وضع پاکستان هم معلوم نیست. نمی‌دانم بعد از  این انتخابات چه صورتی پیدا می‌کند. وضع ترکیه بسیار بد است، هم از لحاظ اقتصادی، هم از لحاظ چند دستگی سیاسی که حتی در ارتش هم ریشه دوانیده است.

 

وضع  خلیج فارس بهتر از اینها نیست. همین الان [اگر شبه] جزیره مسندم در مدخل خلیج روبه روی بندر عباس در دست یمنی‌های جنوبی [بیفتد]، بدبخت شیخ‌ها هیچ  گهی نمی‌توانند بخورند، یعنی نه مسقط و نه رأس الخیمه می‌تواند آن جا را نگاه دارد. ما  که از شما جز تقویت معنوی چیزی نمی‌خواهیم. شما هم که جز ماکسی ندارید - یعنی به طور کلی غرب. ما فقط می‌گوییم بگذارید منافع بیشتری از شرکتهای نفت ببریم و در  راه منافع مشترک به کار بیندازیم - نفتی ها هم برای مذاکره درباره قیمت گذاری آمده‌اند.  باز هم شما راه نمی‌آیید. این چه وضعی است؟ حساب اغلب کشورهای همسایه هم روی ماست.

 

منبع: انتخاب