استثنایی‌ترین مجسمۀ ایران؛ شاهنشاه ساسانی که به قلمرو خود نگاه می‌کند
غار شاپور که در انتهای تنگ چوگان و در چهار کیلومتری شهر باستانی بیشاپور در شهرستان کازرون واقع شده، یکی از مهم‌ترین آثار به جا مانده از ایران باستان را در خود جای داده است. این غار که در ارتفاع حدود ۸۰۰ متری از سطح زمین قرار دارد، برای قرن‌ها میزبان مجسمه‌ای باشکوه از دومین شاهنشاه ساسانی یعنی شاپور یکم بوده است.
فرادید| این مجسمه که از یک ستون چکیده (استالاگمیت) غول‌پیکر در نزدیکی دهانۀ غار تراشیده شده، به معنی واقعی کلمه یک اثر استثنایی است؛ زیرا این تنها مجسمۀ باقیمانده از دوران ایران باستان است که با وجود گذشت نزدیک به 1700 سال همچنان پابرجا مانده و انگار در حال نگریستن به دوردست‌های قلمرویی است که بر آن حکومت کرده است. (سایر نقوش به جا مانده از پادشاهان ایران باستان از قبیل «نقش برجسته» هستند و نه مجسمه).
به گزارش فرادید؛ ارتفاع این مجسمه حدود ۷ متر بوده و پهنای شانه‌هایش بیش از ۲ متر است. اگرچه دو دست مجسمه شکسته‌اند، اما سر آن سالم باقی مانده است. این مجسمه در دوره‌ای واژگون شده بود، اما در سال ۱۳۳۶ توسط نیروهای ارتش دوباره در جای خود مستقر شد.
سنگ‌تراشی این پیکره با دقت و هماهنگی بالا انجام شده است؛ احتمالاً هنرمندان آن زمان ابتدا مدل کوچکی از این مجسمه را ساخته و سپس ابعاد آن را به مقیاس بزرگ‌تری روی سنگ اعمال کرده‌اند. این تندیس در پایان کار با دقت صیقل داده شده و حتی با رنگ سرخ ملایمی رنگ‌آمیزی شده بود.
تصویری از مجسمه، قبل از برپایی مجدد در سال 1336
مجسمه شاپور یکم، پادشاه را با تاجی کنگره‌دار به تصویر کشیده است. موهای پادشاه به‌صورت قرینه روی شانه‌هایش ریخته و چهره‌ای پرصلابت با ابروهای کمانی و چشمانی بزرگ دارد. مجسمه دارای زیورآلاتی مانند گردنبند، گوشواره و دستبند بوده و لباس پادشاه شامل یک زیرپوش ضخیم و یک بالاپوش تنگ با چین‌های منظم و زیبا است.
غار شاپور که قدمتی بسیار طولانی دارد، احتمالاً پیش از دوره ساسانیان محل برگزاری آیین‌های مذهبی بوده است. برخی پژوهشگران معتقدند که این غار می‌توانسته محل دفن شاپور اول نیز باشد، اما این موضوع هنوز تأیید نشده است. علاوه بر تندیس شاپور، نقش‌برجسته‌هایی در تنگ چوگان نیز وجود دارند که پیروزی‌های این شاه را به تصویر کشیده‌اند.
عظمت مجسمه را در نسبت با اندازۀ فردی که در کنارش ایستاده بهتر می‌توان درک کرد
مجسمه شاپور یکم در سال ۱۳۱۰ با شماره ۱۵۹ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد. این مجسمه نه‌تنها از نظر هنری ارزشمند است، بلکه یکی از معدود یادگارهای باقیمانده از یک دوره مهم تاریخی ایران محسوب می‌شود. غار شاپور امروزه به‌عنوان بخشی از میراث جهانی یونسکو شناخته شده و محلی جذاب برای علاقه‌مندان به تاریخ و معماری باستانی است.
