تصاویر؛ ماجرای نهر آب گرم و برج کولر صفائیه چه بود؟

شهرری و محله صفاییه گودترین بخش تهران بود به همین خاطر در میان اهالی این محله به ته ران (انتهای تهران) شهرت داشت.

از این رو بیش از ۴۰قنات از قنات‌های تهران در صفاییه جاری و ساری و از هر کوچه و پسکوچه‌ای نهری روان بود و چون در گودی قرار داشت در برخی از اوقات آب این قنات‌ها بالا آمده و بخشی از محله زیر آن می‌ماند. چهار جوی نیز یکی از نهرهای مهم محله صفاییه محسوب می‌شد. محمد علی عالمی، از ساکنان قدیمی این محله می‌گوید: «تمدن وآبادی ری کهن از قنات‌های پرآب و نهرهای روان آن سرچشمه گرفته و چشمه علی قدیمی‌ترین و اصلی‌ترین قنات ری کهن بوده است. چهارجوی یا چهار جوب در زبان عامیانه اهالی، مکان تلاقی چهار نهر آب بود که درخیابان ابن بابویه امروزی و روبروی انبار زغال به هم می‌رسیدند. ۲نهر آب گرم و ۲نهر آب سرد در آن جریان داشت. گرم بودن آب این نهر برای خودش دلیل جالبی دارد.

آن روزها آب این نهر به سمت کارخانه سیمان هدایت می‌شد تا دور موتورهای این کارخانه گردش داشته و آنها را خنک کند. به همین خاطر این آب حرارت موتورها را به خود گرفت و گرم می‌شد، اما چربی روغن موتورها با آن همراه بود و وقتی افراد در چهارجوی آب تنی می‌کردند در این ۲جوی لایه‌ای از چربی روی آب باقی می‌ماند. بعدها در این مکان برج آبی ساختند که آب در آن ذخیره شود. این آبها از کارخانه سیمان به برج می‌آمد و این برج مانند کولر عمل می‌کرد. آب با پمپ به سمت بالا می رفت و خنک شده و دوباره به جریان می‌افتاد و به عباس‌آباد و دیگر نقاط شهرری هدایت می‌شد تا برای آبیاری درختان و سبزیکاری مورد استفاده قرار بگیرد. آب قنات‌هایی که به صفاییه می‌رسید به چندین بخش تقسیم و هریک به سویی ادامه مسیر می‌داد و اصلا این آب‌ها هرز یا به هدر نمی‌رفت.»

منبع: همشهری